Thứ Hai, ngày 02.03.2015
Thưa quý vị, sống trong một chế độ mà kẻ cầm quyền tự tung tự tác trên pháp luật đã được ấn định thì người dân như những con cá trong ao có thể bị bắt bất cứ lúc nào. Để tiếp nối chương trình hôm nay qua chuyên mục Đất Nước Đứng Lên, mời quý thính giả đài ĐLSN theo dõi bài viết của Thảo Vy có tựa đề: “Biểu tình: Có thể tổ chức mà không đợi phải có luật” sẽ được Nguyên Khải trình bày sau đây
Nhà nước Việt Nam đã cam kết gì?
Ngày 24-9-1982, Việt Nam gia nhập Công ước quốc tế về các quyền kinh
tế, văn hóa và xã hội và Công ước quốc tế về các quyền dân sự chính trị.
Điều 2 của Công ước quốc tế về các quyền dân sự chính trị, ghi: "Các
Quốc gia thành viên ký kết Công ước này cam kết tôn trọng và bảo đảm
thực thi những quyền được nhìn nhận trong Công ước cho tất cả mọi người
sống trong lãnh thổ và thuộc thẩm quyền quốc gia, không phân biệt chủng
tộc, màu da, nam nữ, ngôn ngữ, tôn giáo, chính kiến hay quan niệm, nguồn
gốc quốc gia hay xã hội, tài sản, dòng dõi hay bất cứ thân trạng nào
khác.
Trong trường hợp những quyền được nhìn nhận trong Công ước này chưa
được quy định thành văn trong luật pháp quốc gia, các Quốc gia thành
viên ký kết Công ước cam kết sẽ ban hành các đạo luật theo thủ tục luật
pháp quốc gia và theo các điều khoản của Công ước để các quyền này có
hiệu lực".
Như vậy, "các quyền tự do dân chủ của công dân" được nêu tại Nghị
định quy định một số biện pháp bảo đảm trật tự công cộng số
38/2005/NĐ-CP, và Thông tư 09/2005/TT-BCA hướng dẫn thi hành Nghị định
38/2005/NĐ-CP quy định một số biện pháp bảo đảm trật tự công cộng do Bộ
Công an ban hành, cần được hiểu theo nội dung của Công ước quốc tế về
các quyền dân sự chính trị mà chính phủ Việt Nam đã ký cam kết thực
hiện.
Tuy nhiên lâu nay cả hai văn bản pháp luật nói trên được ghi nhận là
nhằm cản trở quyền tự do dân chủ, hơn là bảo vệ trật tự công cộng và bảo
đảm việc thực thi dân chủ như mục đích mà nghị định hô hào. Đồng thời
hai văn bản này cũng là công cụ mà chính quyền sử dụng để cáo buộc người
dân vi phạm pháp luật khi xảy ra những vụ việc biểu tình.
Được quyền tụ tập để đưa kiến nghị
Theo Nghị định 38/2005/NĐ-CP, "tập trung đông người" (văn bản này
không dùng từ "biểu tình") phải được "xin phép" trước bảy ngày kèm theo
đó là danh sách thành phần tham gia cũng như địa điểm tập trung, lộ
trình đoàn biểu tình đi qua...
Hoạt động tập trung đông người ở nơi công cộng theo quy định của Nghị
định số 38 và hướng dẫn tại Điều 4, Thông tư 09/2005/TT-BC là những
trường hợp tổ chức tập trung từ 5 người trở lên tại các khu vực, địa
điểm phục vụ chung cho mọi người như vỉa hè, lòng đường, quảng trường,
cơ sở kinh tế, văn hóa, nơi sinh hoạt cộng đồng; tại khu vực trụ sở cơ
quan nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội hoặc tại những nơi công cộng
khác nhằm mục đích đưa ra yêu cầu hoặc kiến nghị về những vấn đề có liên
quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, gia đình, tổ chức hoặc
nhằm đưa ra những yêu cầu, kiến nghị về những vấn đề có liên quan chung
đến đời sống chính trị – xã hội, đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ
chức, cá nhân khác.
Thời gian tiến hành các hoạt động đó chỉ được phép diễn ra trong
khoảng thời gian từ 8 giờ đến 17 giờ hàng ngày, trừ trường hợp pháp luật
có quy định khác.
Công khai trấn áp mà vẫn... đúng luật
Vẫn đang "lấn cấn" cụm từ "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ của công dân".
"Quyền tự do dân chủ của người dân Việt Nam có tồn tại thực hay
không, và tồn tại ở mức độ nào để có thể bị lợi dụng?". Đây là điều mà
cho đến nay chưa được cụ thể, ngoài những dòng quy định mang tính nguyên
tắc ở Hiến pháp 2013.
Lưu ý rằng, "Quyền con người, quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế
theo quy định của luật trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng,
an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của
cộng đồng" (Điều 14, Hiến pháp 2013). Điều đó có nghĩa các quyền này bị
giới hạn "trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc
gia, trật tự an toàn xã hội, đạo đức, sức khoẻ cộng đồng", mà không hề
định lượng cần thiết ở mức nào, giới hạn ra sao; nghĩa là bỏ mặc cho
quan chức hành xử tự đo lường.
Đơn cử, Hiến pháp 2013, Điều 25, "Công dân có quyền tự do ngôn luận,
tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình. Việc
thực hiện các quyền này do pháp luật quy định". "Người bị thiệt hại có
quyền được bồi thường về vật chất, tinh thần và phục hồi danh dự theo
quy định của pháp luật" (Điều 30.2)
Theo nguyên lý "logic học hình thức", tất cả điều khoản "Mọi người có
quyền...", kèm theo mệnh đề "... theo pháp luật" đều được phép chuyển
đổi thành: "Mọi người có quyền... do nhà nước quy định", vô hình trung
phủ nhận luôn chức năng hiến pháp sinh ra để chế tài nhà nước.
Điều này cũng tương tự như Điều 14, Hiến pháp 2013: "Ở nước Cộng hòa
xã hội chủ nghĩa Việt Nam, các quyền con người, quyền công dân về chính
trị, dân sự, kinh tế, văn hóa, xã hội được công nhận, tôn trọng, bảo vệ,
bảo đảm theo Hiến pháp và pháp luật". Vậy giải thích thế nào về việc
hầu hết lãnh đạo trung, cao cấp phải đảng viên? Liệu có chấp nhận bộ
trưởng không phải đảng viên? Đó chính là nội hàm của khái niệm "không
phân biệt đối xử".
Phân tích nói trên cho thấy, mặc dù về nguyên tắc là đã có thể thực
hiện một cuộc "tụ tập đông người" đúng theo quy định, tuy nhiên "quy
định pháp luật" này lại được ban hành theo hướng nhằm để ngăn trở người
dân "đưa ra yêu cầu hoặc kiến nghị về những vấn đề có liên quan đến
quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, gia đình, tổ chức hoặc nhằm đưa
ra những yêu cầu, kiến nghị về những vấn đề có liên quan chung đến đời
sống chính trị – xã hội, đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá
nhân khác".
Thảo Vy
No comments:
Post a Comment