Thứ Tư, ngày 16.07.2014
Liên tục chương trình, qua chuyên
mục Con Người Việt Nam, Nguyên Hồng chia sẻ lá thư của một du sinh Nhật
Bản đánh giá về con người Việt Nam hôm nay. Mời quí thính giả cùng theo
dõi sau đây
Trong 20 buổi phát thanh vừa qua cho chương mục CNVN, chúng ta nhìn
lại với chính mình trên một phương diện rất là đơn giản, rất là Con
Người. Hôm nay, chúng ta hãy cùng nhau lắng nghe tiếng nói của một người
Nhậtđánh giá về dân tộc của chúng ta. Lá thư này được phổ biến trên
mạng vào tháng 3 năm 2014 và xin phép được chia sẻ với tất cả mọi người
VN trong nước và người VN sống trên toàn thế giới. Lá thư được bắt đầu
như sau:
"Việt Nam – nhà giàu và những đứa con chưa ngoan
Tôi đang là một du học sinh Nhật, có hơn 4 năm sinh sống tại Việt
Nam. Với ngần ấy thời gian, tôi đã kịp hiểu một đạo lý giản đơn của
người Việt: "Sự thật mất lòng". Song không vì thế mà tôi sẽ ngoảnh ngơ
trước những điều chưa hay, chưa đẹp ở đây. Hy vọng những gì mình viết
ra, không gì ngoài sự thật, như một ly cà phê ngon tặng cho mảnh đất
này, tuy đắng nhưng sẽ giúp người ta thoát khỏi cơn ngủ gục - ngủ gật
trước những giá trị ảo và vô tình để những giá trị thật bị mai một.
Tôi có một nước Nhật để tự hào
Tôi tự hào vì nơi tôi lớn lên, không có rừng vàng biển bạc. Song,
"trong đêm tối nhất, người ta mới thấy được, đâu là ngôi sao sáng nhất".
Thế đấy, với một xứ sở thua thiệt về mọi mặt, nghèo tài nguyên, hàng
năm gánh chịu sự đe dọa của hàng trăm trận động đất lớn nhỏ lại oằn mình
gánh chịu vết thương chiến tranh nặng nề, vươn lên là cách duy nhất để
nhân dân Nhật tồn tại và cho cả thế giới biết "có một nước Nhật như
thế".
Tôi tự hào vì đất nước tôi không có bề dày văn hiến lâu đời nên chúng
tôi sẵn sàng học hỏi và tiếp nhận tinh hoa mà các dân tộc khác "chia
sẻ". Từ trong trứng nước, mỗi đứa trẻ đã được học cách cúi chào trước
người khác. Cái cúi chào ấy là đại diện cho hệ tư tưởng của cả một dân
tộc biết trọng thị, khiêm nhường nhưng tự trọng cao ngời.
Tôi tự hào vì đất nước tôi được thử thách nhiều hơn bất kỳ ai. Khi
thảm họa động đất sóng thần kép diễn ra, cả thế giới gần như "chấn
động". Chấn động vì giữa hoang tàn, đổ nát, đói khổ và biệt lập, người
ta chỉ nhìn thấy từng dòng người kiên nhẫn xếp hàng nhận cứu trợ và cúi
đầu từ tốn cảm ơn. Không có cảnh hôi của, lên giá, cướp bóc, bạo lực nào
diễn ra giữa sự cùng khổ. Chỉ chưa đầy một năm sau khi hàng loạt thành
phố bị xóa sổ hoàn toàn, sự sống lại bắt đầu hồi sinh như chưa từng có
biến cố nào đã xảy ra. Thế đấy, không có những thành tích to lớn để nói
về nước Nhật nhưng thương hiệu "made in Japan", là thương hiệu uy tín
vượt trên mọi khuôn khổ, tiêu chuẩn khắt khe, được toàn cầu tôn trọng
nhất mà tôi từng biết.
Bạn cũng có một nước Việt để tự hào
Nói Việt Nam là một "nhà giàu", quả là không ngoa. Giàu tài nguyên,
giàu truyền thống, giàu văn hóa... Nhưng con cháu của nhà giàu, sẽ phải
đối mặt với những vấn đề nan giải của nhà giàu. Và không phải ai cũng
biết cách sống có trách nhiệm trong sự giàu có ấy.
Thật đáng tự hào nếu bạn được lớn lên ở một đất nước được thiên nhiên
ưu đãi với rừng vàng biển bạc. Đáng xấu hổ nếu xem đó là khoản thừa kế
kếch xù, không bao giờ cạn. Thật tiếc đó lại là những gì tôi thấy. Tại
các thành phố, chỉ cần nhà mình sạch sẽ là được, ngoài phạm vi ngôi nhà,
bẩn đến đâu, không ai quan tâm. Ở các nhà máy, nếu không biết dồn rác
thải ở đâu, họ sẽ cho chúng ra ngoài đường, sông suối, biển cả vì đó là
"tài sản quốc gia" – đã có quốc gia lo, không phải việc của mỗi người
dân. Tại một đất nước mà 80% dân số sống bằng nghề nông, đất đai, nước
ngầm hầu như đã bị nhiễm độc, đến nỗi, người ta nói vui trong năm nữa
thôi sẽ là thời đại của ung thư vì ăn gì cũng độc, không ít thì nhiều,
không thể khác. Vì sao nên nỗi?
Thật đáng tự hào vì Việt Nam có 4000 năm văn hiến. Thật xấu hổ nếu
4000 năm văn hiến chỉ là một chương trong sách lịch sử chứ không được
thể hiện trong cách hành xử đời thường. Thật buồn vì đó cũng là điều tôi
thấy mỗi ngày.
Hãy chỉ cho tôi thấy rằng tôi đã sai nếu nói: Người Việt không biết
xếp hàng, xếp hàng chỉ dành cho học sinh tiểu học; người Việt không biết
tự hào về người Việt, nếu không thì Flappy Bird đã không phải chết yểu
đau đớn; người Việt chửi hay còn hơn hát, cứ xách ba lô ra tới thủ đô
một chuyến thì sẽ được mục sở thị; người Việt vẫn còn luyến tiếc văn hóa
làng xã, giai cấp nếu không phải thế thì họ đã không đứng thẳng người
chửi đổng và cúi rạp mình trước quyền lực bất công mà chẳng dám lên
tiếng; người Việt có đôi mắt siêu hạng nhất vì nhìn đâu cũng thấy cơ hội
để mánh mun, lọc lừa.
Tôi chưa từng thấy đất nước nào mà các bậc mẹ cha dạy dỗ con cháu cố
gắng học hành để sau này là bác sỹ, phi công, thuyền trưởng... mà xuất
phát không vì đam mê mà vì phong bì nhiều, đút lót dễ, giàu sang mấy
hồi... Vì đâu nên nỗi?
Người Việt có một nền di sản độc đáo, một nguồn sức mạnh vô cùng to
lớn, ai cũng nhìn thấy, chỉ có người Việt là không thấy hoặc từ chối
nhìn thấy. Vì sao nên nỗi?
Tôi đang nhìn thấy một thế hệ, họ không còn biết phải tin vào điều
gì, thậm chí còn không dám tin vào chính mình. Là một người Việt – khó
lắm! Thật vậy sao?"
Đó chính là toàn bộ nội dung của một lá thư chan chứa nội dung thật
của Con Người VN hôm nay. Điều buồn là người nước ngoài nhìn ra được sự
thật đáng buồn, đáng lo ngại này. Thế nhưng người VN chúng ta, đa số
không phải không thấy được vấn đề, vậy mà chúng ta tiếp tục tự ru ngủ
với chính mình là rồi nhà cầm quyền hiện giờ sẽ thay đổi. Không! điều
này sẽ không bao giờ xảy ra bởi không có một nhà độc tài nào từ chối bỏ
quyền hành nếu không có một lực đối kháng quần chúng đứng lên phát động
một phong trào cảnh tỉnh.
Thực ra đạo diễn Trần Văn Thủy cũng đã nhìn ra vấn đề khi ông thực
hiện hai phim tài liệu với cái tên Hà Nội Trong Mắt Ai và Chuyện Tử Tế.
Tuần tới, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu về hai cuốn phim này với thực
tế của thời điểm 1982, 1985 và thời điểm của hôm nay.
Nguyên Hồng
No comments:
Post a Comment