Việt Nam Tuần Qua: 03.09.2023

Việt Nam Tuần Qua

Kính thưa quí thính giả, sau đây phóng viên Bảo Trân và Hướng Dương sẽ điểm lại những sự kiện nổi bật tại Việt Nam trong tuần qua

Bảo Trân: Thưa anh Hướng Dương, trong tuần này, nhà cầm quyền csvn phải mở nhiều phiên tòa xét xử các tù nhân lương tâm. Trước hết là trường hợp của ông Trần Bang, xin anh nói thêm về phiên xử này.

Hướng Dương: Thưa chị và quý thính giả, Bất chấp sự phản đối của nhiều tổ chức nhân quyền quốc tế, vào trưa thứ Ba ngày 29/8, bạo quyền thành Hồ đã giữ nguyên bản án 8 năm tù đối với nhà đấu tranh Trần Văn Bang trong phiên tòa phúc thẩm mang nặng tính hình thức.

Ông Trần Bang 61 tuổi bị bắt vào tháng 3 năm ngoái với cáo buộc “tuyên truyền chống nhà nước CSVN”. Trong phiên tòa sơ thẩm vào giữa tháng 5 vừa qua, ông bị tuyên án trong một phiên toà chỉ kéo dài vài tiếng đồng hồ.

Theo gia đình ông Bang, trong phiên phúc thẩm, mẹ già và các em của ông bị giữ ở ngoài khu vực xử án. Sau khi tranh cãi với công an, một giờ sau khi phiên tòa bắt đầu, mẹ ông và ba người em mới được cho vào quan sát qua màn hình ở một phòng khác gần phòng xử án.

Khác với phiên tòa sơ thẩm, đại diện ngoại giao của một số quốc gia như Hoa Kỳ, Đức và Hòa Lan lần này được quan sát phiên xét xử nhưng cũng chỉ thông qua màn hình. Đến phiên ông Bang thì ông không xin giảm án mà khẳng định là đã bị xét xử oan uổng. Luật sư biện hộ cũng trình bày các bài viết của ông trên mạng là có mục đích nói lên quan điểm của chính mình để xây dựng chứ không có ý chống phá chế độ như cáo buộc.

Luật sư Lê Ngọc Luân, người bào chữa cho ông Bang, đề nghị trả lại hồ sơ vụ án để điều tra lại và giám định lại các bài viết tìm thấy trong nhà của ông Bang nhưng bị tòa bác bỏ.

Bảo Trân: Trường hợp thứ Hai là phiên thúc phẩm xử ông Bùi Tuấn Lâm, phiên xử này có gì đặc biệt không thưa anh?

Hướng Dương: Vẫn là một bản án bỏ túi, thưa chị. Trong phiên phúc thẩm vào ngày 30/8, tòa án Đà Nẵng đã thẳng thừng bác bỏ kháng cáo của nhà đấu tranh Bùi Tuấn Lâm và giữ nguyên bản án 5 năm rưởi tù mà tòa sơ thẩm đã tuyên.

Trong một phiên tòa mà ông Lâm bị hạn chế giao tiếp với luật sư của mình, hội đồng xét xử cho rằng bản án 5 năm 6 tháng tù của tòa sơ thẩm là “đúng người, đúng tội và đúng pháp luật”.

Ông Bùi Tuấn Lâm Lâm được nhiều người gọi là “Thánh rắc hành” sau cuốn video lan truyền trên mạng vào cuối năm 2021. Cuốn phim cho thấy ông rắc hành vào tô bún bò Huế, nhại lại động tác của ‘Thánh rắc muối’ Salt Bae đút bò dát vàng cho Bộ trưởng công an Tô Lâm. Nhưng trong cáo trạng không đề cập gì đến hành động này.

Cũng như trong phiên sơ thẩm, không một người thân nào của ông Lâm được phép vào trong khu vực xử án. Bà Lê Thanh Lâm, vợ của ông Bùi Tuấn Lâm, cho biết là công an ngăn chận luật sư tiếp xúc với ông Lâm. Cần nói thêm, trong phiên tòa sơ thẩm vào tháng 5, Luật sư Ngô Anh Tuấn bị đuổi ra khỏi phòng xét xử.

Bà Lâm được luật sư kể lại là trong lời nói cuối cùng trước khi hội đồng xét xử nghị án, ông Bùi Tuấn Lâm đã hô to “Tự do cho dân tộc Việt Nam, tự do cho những người yêu nước” và sau đó bị chủ toạ ngăn chận, không cho nói nữa.

Ông Bùi Tuấn Lâm 39 tuổi là người đấu tranh năng nổ và tích cực tham gia phong trào phản đối Trung Cộng xâm phạm chủ quyền của VN ở Biển Đông. Mấy năm gần đây, ông dừng hoạt động và tập trung giúp vợ nuôi ba con nhỏ. Hai vợ chồng có mở một quán bún ở thành phố Đà Nẵng, nơi ông thực hiện hành động rắc hành.

Bảo Trân: Trước hai phiên xử này thì phản ứng của các cơ quan quốc tế ra sao thưa anh?

Hướng Dương: Thưa chị, Tổ chức Giám sát Nhân quyền (HRW) vào Thứ Hai ngày 28/8 đã ra thông cáo kêu gọi nhà cầm quyền VN hãy hủy bỏ các cáo buộc mang động cơ chính trị đối với hai ông Trần Văn Bang và Bùi Tuấn Lâm, đồng thời ngay lập tức trả tự do cho hai ông.

Lời kêu gọi của Giám sát Nhân quyền được đưa ra trước ngày tòa án VN xét xử phúc thẩm hai nhà bất đồng chính kiến nói trên.

Trong thông cáo, ông Phil Robertson, đại diện chi nhánh Á châu của HRW, nhận định là hai ông Trần Văn Bang và Bùi Tuấn Lâm đã công khai phê phán cách thức cai trị đất nước của đảng CSVN, và hành vi thể hiện chính kiến ôn hòa này không phải là “một tội lỗi”.

Thông cáo cho biết hai ông Trần Văn Bang và Bùi Tuấn Lâm trong thập niên vừa qua đã nỗ lực vận động cho các quyền dân sự và chính trị ở Việt Nam. Cả hai đều công khai lên tiếng ủng hộ các tù nhân chính trị, tham gia các hoạt động hỗ trợ tài chính và tinh thần cho các nhà hoạt động cũng như thân nhân họ.

Vẫn theo tổ chức Giám sát Nhân quyền, bạo quyền VN hiện đang giam giữ ít nhất là 159 người bất đồng chính kiến. Trong số đó có 23 người đang bị giam giữ để chờ xét xử với các cáo buộc “mang động cơ chính trị”.

Bảo Trân: Thưa anh, trong lúc thẳng tay đàn áp công dân của mình thì nhà cầm quyền Việt Cộng lại rụt đầu trước sự hà hiếp ngư dân Việt của Tàu Cộng… anh có tin gì về các ngư dân Việt không ạ?

Hướng Dương: Đúng vậy, thưa chị. Trong một hành vi cho thấy sự hung hăng, tàu hải cảnh Trung Cộng đã tấn công một tàu cá VN tại quần đảo Hoàng Sa khiến hai ngư dân Việt bị thương.

Chiếc tàu cá Quảng Ngãi vào ngày 29/8 đã cập bến và báo cáo về vụ tấn công xảy ra vào lúc 5 giờ sáng ngày 28/8 khi chiếc tàu này đang di chuyển từ đảo Phú Lâm đến bãi Xà Cừ ở Hoàng Sa. Khi đó chiếc tàu hải cảnh Trung Cộng mang số hiệu 4201 đã rượt đuổi và phun vòi rồng vào chiếc tàu Việt khiến chủ tàu Huỳnh Văn Hoành 43 tuổi bị thương và con ông là Huỳnh Văn Tiến 26 tuổi bị chấn thương ở đầu.

Lúc bị tấn công, có 10 ngư dân trên chiếc tàu Việt. Ông Huỳnh Văn Khanh tường trình vụ truy đuổi kéo dài từ 5 giờ sáng đến khoảng 3 giờ chiều. Tàu hải cảnh Trung Cộng phun vòi rồng nhằm làm chiếc tàu chết máy, nhưng các ngư dân đã chống chọi, bơm nước ra và cố chạy thoát.

Sau đó một chiếc tàu sắt nước ngoài tiến đến, yêu cầu được lên tàu cá của ngư dân Quảng Ngãi nhưng khi thấy những người này có mang vũ khí, ngư dân sợ bị bắt nên từ chối và lái tàu về đất liền.

Đây là một vụ tấn công mới nhất ở khu vực Hoàng Sa, nơi cũng là ngư trường truyền thống của ngư dân Việt. Trong nhiều năm qua, Trung Cộng đã thực hiện các vụ tấn công, bắt giữ ngư dân VN tại ngư trường này.

Và thưa chị, có lẽ vì quen thói trấn áp dân lành còn hơn là đối mặt với ngoại bang, nên Việt cộng, như bao lần khác, không dám có hành động gì để bảo vệ ngư dân của mình.

Bảo Trân: Thưa anh, đi xa hơn nữa, lại có tin là một đảng viên Việt cộng lại đánh chết tàn nhẫn một người dân, việc này ra sao ạ?

Hướng Dương: Thưa chị, một phó công an xã ở tỉnh Đồng Tháp vừa bị bắt vào hôm qua 31/8 về tội đá chết người dân tại đồn công an.

Viên công an côn đồ này là Thiếu tá Hồ Thanh Hòa, phó công an xã Tân Thành B, huyện Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp. Ông này bị truy tố tội đá chết ông Trần Văn Đảm 56 tuổi vào tối ngày 28/8 khi người này bị áp giải về đồn công an xã. Báo chí lề đảng cho biết ông Đảm đã lớn tiếng mắng chửi công an khiến ông Hòa tức giận và đã đá ông Đảm văng xuống đất.

Cùng thời điểm đó, có 3 công an viên khác dưới quyền ông Hòa. Sau khi bỏ ông Đảm nằm tại chỗ trong khoảng 10 phút, ông Hòa phát giác ông Đảm bị bất tỉnh và co giật nên vội vã đưa ông đi cấp cứu. Tuy nhiên ông Đảm đã chết khi đến trạm y tế.

Bạo lực trong các đồn công an không phải là chuyện hiếm gặp ở Việt Nam. Đã có nhiều trường hợp nghi phạm tử vong khi đang bị giam giữ trong đồn công an. Gần đây nhất là Trung tá Lê Huy Cao, trưởng công an xã Bình Sơn, tỉnh Bình Phước, đã bị quay cảnh ông ta đấm đá liên tiếp vào một người đàn ông ngồi trên xe ba gác khiến người này bị vỡ đầu.