Lý Ngọc Hà-Người mở đường thầm lặng (tiếp theo)

Chuyện Nước Non Mình

Chiến đấu trong thầm lặng, tù tội không ai biết, tiếp tục cuộc đời trong im lặng: một nhân cách lớn lao, một khí phách con cháu Trưng Triệu hiếm có. Trong tiết mục Chuyện Nước Non Mình, chúng tôi xin gửi đến quý thính giả đài ĐLSN bài viết có tựa đề: “Lý Ngọc Hà_ Người mở đường thầm lặng” của Phạm Thanh Nghiên sẽ được tác giả trình bày để tiếp nối chương trình tối hôm nay.

Phạm Thanh Nghiên

 Lý Ngọc Hà không thể nhớ nổi mình đã phải đi cung, chịu thẩm vấn bao nhiêu lần suốt 16 tháng bị tạm giam. Có hôm, một mình chị trong ghế bị can phải “tiếp” đến 4 lượt hỏi cung, mỗi lượt 3 điều tra viên. Tức là 3 người này ra, 3 người khác vào thẩm vấn tiếp, cứ thế 4 lượt tổng cộng 12 người tất cả. Tôi hỏi vì sao lại có nhiều người, nhiều đoàn hỏi cung chị đến thế? Chị trả lời, vì anh em về nhiều đợt. Mỗi khi có người bị bắt, thì điều tra viên nơi khác lại đến hỏi cung chị xem có liên quan gì không. Sau này cả chồng tôi- Huỳnh Anh Tú, chị Hà và một số anh em chung vụ khác đều khẳng định trong tổ chức có thành phần “cài cắm” khiến nhiều người bị bắt.

Cho rằng sẽ còn nhiều người từ biên giới giáp ranh Campuchia về Việt Nam rải truyền đơn, công an đã đưa các anh em bị bắt ra các cửa khẩu, ngồi trong đồn biên phòng để… chỉ điểm. Tất nhiên, kèm theo đó là những lời hứa hẹn giảm án, hay cho một sự ưu ái nào đó trong thời gian ở tù.

Chị Hà nói với tôi: “Cộng sản thì làm sao mà tin được. Mình cũng giả đò quan sát, dòm dòm những người qua lại. Dẫu có ai về thật, cũng không bao giờ làm tay sai chỉ điểm”.

Gần 9 năm bị giam cầm, Lý Ngọc Hà đã đi qua nhiều nhà tù: Trại tạm giam Cần Thơ,  B34, Bố Lá, Chí Hoà, Z30D (Hàm Tân) chưa kể các lần bị chuyển phân trại vì đấu tranh phản đối sự ngược đãi của cai tù.

“Hồi ở Hàm Tân, chị làm đủ việc, chủ yếu là nông nghiệp như cuốc đất, tưới rau, đánh lá mía, trồng bắp… Nhưng chỉ có tưới rau mới đủ khoán thôi. Không đủ khoán trại không cho ăn cơm. Chị và chị Trần Thị Huệ (*) uất quá mới làm ầm lên. Thế là cả hai chị em bị chuyển phân trại. Chị từ K1 bị tống sang K3. Còn chị Huệ bị đưa sang K2”.

Chị Lý Ngọc Hà ra tù vào tháng 8/2008, trước thời hạn 6 tháng. Lúc bị bắt, con trai lớn của chị lên 8, con gái nhỏ mới lên 5. Hai đứa ở với bà ngoại, học đến lớp 6, lớp 7 thì nghỉ học vì bà ngoại không lo nổi. Hai năm cuối đời tù của chị Hà, mẹ chị cũng không còn khả năng đi tiếp tế. Căn nhà nhỏ chị để lại trước lúc đi tù, bà ngoại cũng phải bán đi ở nhà thuê nuôi hai cháu.

Ở Cần Thơ khó làm ăn, chị đưa hai đứa con lên Sài Gòn làm thuê. Chủ yếu là giúp việc, nấu ăn cho nhà người ta. Tiền công rẻ mạt nhưng buổi tối họ cho ba mẹ con chỗ ngủ chung. Mấy năm nay thằng Nhựt và con Thảo lớn rồi, chúng không thể cứ lang thang theo mẹ khắp Sài Gòn để làm mướn nữa. Ba mẹ con lại dắt díu nhau về quê. Không ít lần chị Hà bị chủ nhà đuổi, không cho mướn vì công an Cần Thơ hù doạ. Dẫu họ thừa biết mẹ con chị kiếm bữa ăn hàng ngày còn chật vật, chẳng thể là “phần tử” chống phá hay gây hại cho họ được. Nhưng hình như nếu không đàn áp, phá hoại cuộc sống của người dân thì công an sợ mang tiếng có tội với chế độ, sợ phản lại lý tưởng cộng sản thì phải.

Xoay sở mãi không đủ sống, năm 2011 chị liều đi vay lãi 6 triệu đồng mua tủ lạnh và vài thứ lặt vặt về làm nem để bán. Lãi mẹ đẻ lãi con, mượn chỗ này đập vào chỗ kia. Và bây giờ, suốt 8 năm không những không trả được nợ mà số tiền đã lên đến 37 triệu đồng.

Khi tôi hỏi chị có sợ bị công an sách nhiễu khi bài viết này được công khai trên mạng không? Chị đắn đo, vẻ hơi buồn rồi trả lời “Chị chẳng có gì để sợ. Chị kể cho em nghe sự thật, không phóng đại hay thêm thắt. Chỉ lo họ trả thù, hai đứa con chị không có chỗ ở. Suốt gần 9 năm vắng mẹ, chúng đã quá thiệt thòi rồi”.

Nghe chị nói thế tôi cũng ái ngại. Nhưng tôi vẫn viết. Trước là để công luận biết đến một người phụ nữ can trường hiếm thấy, một số phận Việt Nam khốn khổ trong hàng vạn số phận Việt Nam khốn khổ khác. Sau là hy vọng sẽ có ai đó đọc được bài viết này mà thương cảm hầu giúp đỡ, xẻ chia để chị Hà trả hết nợ nần. Bằng tất cả sự trân trọng và cảm phục của một người đi sau, tự đáy lòng xin gửi lời tri ân đến chị Lý Ngọc Hà- người mở đường thầm lặng.

Phạm Thanh Nghiên