Vì sao ta nghèo: Quốc nạn tham nhũng

Thứ Hai, ngày 05.10.2015    

Quý thính giả thân mến, ở những quốc gia chậm tiến, trình độ hiểu biết của người dân thấp kém, nên tham nhũng thường xảy ra. Với các nước theo cộng sản, vừa chậm tiến, vừa độc tài đảng trị thì tình trạng tham nhũng còn tệ hại gấp bội. Để tiếp nối chương trình hôm nay, qua chuyên mục Chuyện Chỉ Có Ở VN, chúng tôi mời quý thính gỉa theo dõi tiếp bài của Thục Vy: “Vì sao ta nghèo - Phần 6: Quốc nạn tham nhũng” qua sự trình bày của Tâm Anh

Theo tự điển tiếng việt, tham nhũng là hành vi lợi dụng quyền hành để hạch sách, tham ô. Theo tổ chức minh bạch quốc tê( Transparency International), tham nhũng là lợi dụng quyền hành đẻ gây phiền hà, khó khăn và lấy của dân. Ở Việt Nam, tham nhũng từ lâu đã trở thành quốc nạn.Cộng sản Việt nam đang lên tiếng cảnh báo tham nhũng đang đe dọa sự tồn vong của chế độ và đã hô hoán phòng chống nó như một loại giặc nội xâm. Theo đánh giá thang điểm mới đây của tổ chức minh bạch quốc tế, tham nhũng ở Việt nam trong ba năm qua( 2013; 2014; 2015) vẫn dừng ở mức 31 trên 100 điểm. Nhà nước cộng sản Việt nam thông báo rằng cùng với sự ổn định kinh tế , ổn định chính trị, tham nhũng cũng đã giữ được thế ổn định. Thật vậy trong suốt nhiều năm qua việc phòng, chống tham nhũng ở Việt nam đã đem lại kết quả không đáng kể. Sau đây là vài lĩnh vực chủ yếu mà các giới chức cộng sản Việt nam đang tung hoành vơ vét của dân.

Ngoài miếng mồi béo bở nhất là những dự án về phát triển kinh tế -xã hội, lĩnh vực tổ chức cán bộ cũng đang nổi nhũng sự kiện tai tiếng nhất hiện nay. Trước tiên phải nói đến bộ máy tổ chức hệ thống tư pháp, đó là các Toà án,Viện kiểm soát và cơ quan thi hành án. Hệ thống này được tổ chức từ trung ương đến cấp huyện, quận, thị xã. Theo đó trung ương có toàn quyền điều động, cất nhắc đề bạt, sắp xếp biên chế. Bởi vậy hàng chục năm nay, tràn lan những cán bộ của bộ máy tư pháp địa phương trên toàn quốc là những con em, người thân quen của giới chức trung ương mới ra trường được gửi đến các tỉnh, quận, huyện trên cả nước để tập sự, nhảy vào biên chế nhà nước một cách dễ dàng mà không cần thi tuyển. Nhờ có cơ chế, chính sách này các quan chức cộng sản ở Trung ương đã gặt hái, vơ vét được món tiền không hề nhỏ. Theo thời giá hiện hành mỗi suất hối lộ ít nhất là 200 triệu, nhiều là 300 triệu đồng thông qua thương lượng, mặc cả và tùy theo mối qua hệ thân quen của từng đối tượng và tùy theo đặc điểm từng vùng. Vùng càng xa, giá càng rẻ và ngược lại.

Ở các địa phương cấp tỉnh, thành, từ lâu đã có " luật bất thành văn", theo đó họ quy định trong giới lãnh đạo là các thành viên trong ban thường vụ tỉnh ủy, thành ủy, được quyền gửi những con em, người thân của mình vào các cơ quan Hải quan, thuế vụ, quản lý thị trường của tỉnh với giá từ 4 đến 5 suất. Người được giới thiệu vào các cơ quan trên, ngoài món quà hối lộ cho chủ của mình lúc ban đầu, theo thông lệ hàng tháng vẫn phải nạp đầy đủ, đều đặn cho chủ của mình với mức giá từ 5 -10 triệu một tháng, tùy mức thu nhập cao hay thấp, dựa vào vị trí, chức vụ. Việc cống nạp này tiếp diễn cho đến khi người chủ nghỉ hưu, hoặc bị mất chức.

Nếu như trước đây, chỉ những người trực tiếp nắm bộ máy tổ chức cán bộ mới có điều kiện tham nhũng thì ngày nay sự độc quyền đó đã không còn. Nếu như trước đây những người làm công tác đảng, công tác chính trị tư tưởng được cho là trong sạch thì ngày nay gần như đã đảo ngược. Có cơ hội nào kiếm chác được thì người đứng mũi, chịu sào cơ hội đó đều biết đến những lãnh đạo cấp trên của mình, và nếu cố tình không biết đến thì sẽ được lãnh đạo gợi ý, thăm hỏi, quan tâm. Thi tuyển công chức là dịp được lãnh đạo các cấp đặc biệt quan tâm. Chủ tịch hội đồng thi tuyển công chức ở cấp nào có trách nhiệm lo lắng, phân phối bảo đảm trong ấm, ngoài êm ở cấp đó. Khỏi cần lãnh đạo gợi ý mà vị chủ tịch hội đồng này trực tiếp phân phối cho lãnh đạo cấp trên mình có cổ phần được ăn chia trong dịp này bằng cách gợi ý cho xếp gửi một vài đối tượng tham gia thi tuyển. Những người được giới thiệu chỉ cần đưa tiền cho người chủ của mình là bảo đảm đỗ đạt. Sau khi phân phối khá công bằng và sòng phẳng cho các xếp trên, số còn lại hội đồng thi tuyển quyết định chọn ai, bỏ ai trên cơ sở số tiền hối lộ, và bằng mọi cách đưa ra phương án ăn chia bảo đảm cho mọi thành viên trong hội đồng được hài lòng. Và cuối cùng mới bàn đến phương sách thủ thuật để những ứng viên trúng tuyển.

Tuyển mộ công chức của nhà nước cũng là một phương cách để có thu nhập rất đáng kể cho những người nắm quyền hành. Một chức vụ có ba ứng viên nạp đơn, những người nằm trong diện sẽ tuyển chọn được lãnh đạo thông báo trực tiếp, và ngay lập tức cuộc chạy đua được khởi phát. Liên tiếp hết chức danh này đến chức danh khác, hết ứng viên này đến ứng viên khác, hết thời kỳ này sang thời kỳ khác, các ứng viên ngược xuôi lo lót để hy vọng được cất nhắc. Thất vọng dịp này lại hy vọng dịp khác, liên tục cuốn hút trong vòng xoáy cạnh tranh hy vọng có dịp thành đạt. Vì sao ta nghèo? Vì một đất nước đầy dẫy những quan tham. Chuyện chỉ có ở Việt nam.

Thục Vy