Trung Quốc: Hoàng Hà chảy ngược!

Bình Luận

Với sự đăng quang của tân hoàng đế TQ Tập Cận Bình, sông Hoàng Hà thật sự đã chảy ngược và CSTQ đang lao dốc trên đà suy thoái. Mời quý thính giả đài ĐLSN nghe phần Bình Luận của Hiếu Chân với tựa đề: “Trung Quốc: Hoàng Hà chảy ngược!” sẽ được Vân Khanh trình bày để kết thúc chương trình phát thanh ĐLSN tối hôm nay.

Hiếu Chân 

Thời trung học, hầu như ai cũng thuộc câu thơ của thi hào Lý Bạch đời Đường bên Trung Hoa được cụ Cao Bá Quát trích dẫn: “Ngươi không thấy nước sông Hoàng từ trời rơi xuống, cuộn trôi ra biển, không quay lại”. Cựu Thủ Tướng Lý Khắc Cường trước lúc về vườn hồi Tháng Ba năm nay đã nhắc lại câu thơ của Lý Bạch tiên sinh và nhấn mạnh “sông Hoàng Hà, sông Dương Tử không bao giờ chảy ngược.” Ý ông muốn nói gì? Cả hai ông Lý đều đã qua đời, ông Lý thi sĩ chết đã ngàn năm, còn ông Lý chính trị gia mới qua đời Thứ Sáu tuần trước, nhưng chuyện không ngờ lại đang xảy ra: Sông Hoàng Hà quay đầu chảy ngược.

Nhìn sông Hoàng, ông Lý thi sĩ cảm khái về tính chất một chiều của dòng thời gian, của vũ trụ, của kiếp nhân sinh. Ông Lý chính trị gia thì dùng hình ảnh dòng sông cuồn cuộn lao ra biển để ám chỉ công cuộc cải cách mở cửa của Trung Quốc mấy chục năm nay là không thể đảo ngược. Sâu xa hơn ông Lý cũng muốn nhắn nhủ rằng đường lối “đảo ngược” tiến trình cải cách Trung Quốc mà Chủ Tịch Tập Cận Bình đang theo đuổi cũng giống như đảo ngược dòng chảy sông Hoàng Hà, một chuyện phi lý, trái tự nhiên và tất yếu sẽ thất bại.

Ông Lý và ông Tập cùng lên vị trí chóp bu trong guồng máy cai trị Trung Quốc năm 2013. Ông Tập giữ chức vụ tối cao là tổng bí thư kiêm chủ tịch nước. Ông Lý là thủ tướng chính phủ. Cả hai cùng đi qua hai nhiệm kỳ lãnh đạo kéo dài 10 năm. Tuy nhiên hai người này là hai tính cách khác biệt, theo hai đường lối trái ngược nhau dù họ đều là đảng viên đảng Cộng Sản Trung Quốc (CSTQ). 

Trong khi ông Tập Cận Bình là một “thái tử đảng,” con của một “nhà cách mạng lão thành” từng lãnh đạo đảng thì ông Lý Khắc Cường chỉ là con một gia đình cán bộ cấp trung ở thành phố Hợp Phì, tỉnh An Huy. Trái với phong cách của ông Tập lúc nào cũng khệnh khạng, bề trên với người chung quanh, ông Lý chiếm được cảm tình của dân chúng vì thường xuất hiện ở những nơi vừa bị thiên tai lũ lụt, động đất hoặc đại dịch COVID-19 với phong thái bình dị, gần gũi.

 Là một nhà kỹ trị (technocrat) chứ không phải một chính ủy, ông Lý có quan điểm tương đối tự do và thực dụng, theo phương châm mèo trắng mèo đen của nhà lãnh đạo quá cố Đặng Tiểu Bình. Ông biết rõ những yếu tố nào tạo nên mức tăng trưởng thần tốc của kinh tế Trung Quốc. Ông nỗ lực để các nguyên tắc thị trường tự do có vai trò lớn hơn, tạo sân chơi công bằng hơn cho các thành phần kinh tế nhà nước, tư nhân, và đầu tư nước ngoài, để tư nhân được bình đẳng với quốc doanh trong việc tiếp cận nguồn vốn, đất đai và các tài nguyên khác. Nói ngắn gọn, ông Lý Khắc Cường là người tiếp tục ngọn cờ cải cách mở cửa mà họ Đặng dựng lên đầu thập niên 1980. 

Và đây chính là điểm xung khắc giữa ông với Chủ Tịch Tập Cận Bình. Ông Tập nhìn ba thập niên đổi mới kinh tế Trung Quốc như là môi trường thuận lợi để nạn tham nhũng hoành hành, hố ngăn cách giàu nghèo ngày càng rộng, vai trò lãnh đạo của đảng CSTQ bị xói mòn, tư tưởng và lối sống của phương Tây thấm sâu vào xã hội Trung Quốc cản trở con đường tiến lên chủ nghĩa xã hội. Để tránh đi vào vết xe đổ của Liên Xô năm 1991, ông Tập nhất quyết “quay ngược” tiến trình vận động của Trung Quốc, quay lại một xã hội thuần nhất dưới quyền lãnh đạo tuyệt đối của đảng, và từ đó khôi phục vị trí bá chủ của nước này trên đấu trường quốc tế và khu vực. Điểm cốt lõi trong tư tưởng lãnh đạo của ông Tập là củng cố quyền lực bao trùm của đảng CSTQ, qua đó củng cố quyền lực của cá nhân ông như là “nhà lãnh đạo trọng tâm” (core leader). 

Nếu ông Lý ra sức làm giảm sự can thiệp của nhà nước, thúc đẩy cạnh tranh thị trường thì ông Tập và ê-kíp của ông ra sức bảo vệ vai trò trung tâm của kinh tế quốc doanh, thúc đẩy việc đảng giám sát chặt chẽ nền kinh tế, đề cao an ninh và ý thức hệ lên trên tăng trưởng kinh tế. Nếu ông Lý cố gắng duy trì cánh cửa mở với Hoa Kỳ và phương Tây – điều kiện cốt tử để Trung Quốc đạt được tăng trưởng kinh tế – thì ông Tập chọn đối đầu với Hoa Kỳ để thay đổi trật tự thế giới trong đó Trung Quốc là trung tâm. Nếu ông Lý muốn phát triển thị trường trong nước, kích thích tiêu dùng nội địa thì ông Tập đem tiền ra nước ngoài thực hiện đại dự án Vành Đai và Con Đường để bành trướng ảnh hưởng chính trị qua “ngoại giao bẫy nợ.” Trong khi ông Tập huênh hoang ca ngợi công cuộc “xóa đói giảm nghèo” đã đưa 1 tỷ người Trung Quốc ra khỏi nghèo đói thì ông Lý thành thực thú nhận đất nước ông vẫn còn hơn 600 triệu người sống dưới mức $150 mỗi tháng… Và trên hết, nếu ông Lý tập trung thúc đẩy tăng trưởng kinh tế thì ông Tập chú trọng nhiều hơn tới an ninh chính trị, mở rộng và củng cố sự kiểm soát của đảng CSTQ trong toàn xã hội dù có phải hy sinh tăng trưởng.

Nói ngắn gọn và hình tượng, nếu ông Lý là hậu duệ của ông Đặng thì ông Tập là kẻ nối nghiệp ông Mao và trong cuộc tranh đua giữa hai đường lối, ông Lý thua trắng, chấm dứt sự nghiệp chính trị vào Tháng Ba và chấm dứt cuộc đời vào Thứ Sáu tuần trước. Công cuộc cải cách, mở cửa Trung Quốc – chủ yếu về kinh tế – cũng đang theo ông xuống mồ. 

Cựu Tổng Bí Thư Hồ Cẩm Đào bị xốc nách lôi ra khỏi đại hội đảng, các nhà kỹ trị bị loại khỏi cơ cấu lãnh đạo, ông Lý Khắc Cường lên bàn thờ… con đường cải cách của Trung Quốc đã thật sự kết thúc. Sông Hoàng Hà đã bắt đầu chảy ngược. Đừng hy vọng Trung Quốc sẽ tiếp tục mở cửa thân thiện với thế giới. Một viễn ảnh không mấy sáng sủa đang chờ đợi ở phía trước.