Bạn Khóc Cho Paris, Tôi Khóc Cho Chúng Ta

Chuyện Nước Non Mình

Một di sản đang được quý  trọng bị thiên tai tàn phá thì nó sẽ được xây dựng lại, nhưng một khi di sản bị lòng tham của con người phá vỡ thì nó sẽ bị mất đi vĩnh viễn. …” Liên tục chương trình, qua chuyên mục Chuyện Nước Non Mình, mời quý thính giả theo dõi bài viết của tác giả Hoàng Nguyên Vũ với tựa đề: “Bạn Khóc Cho Paris, Tôi Khóc Cho Chúng Ta”, sẽ được Hoàng Ân trình bày sau đây.

Hoàng Nguyên Vũ.

 Notre-Dame de Paris (Nhà thờ Đức Bà), một di sản nổi tiếng của nhân loại, một biểu tượng tâm linh vĩ đại đã bốc cháy tối qua. Một công trình lớn biến mất trong hoả hoạn khiến cả nước Pháp bàng hoàng. Người ta ngồi bên này đống lửa cầu nguyện hàng tiếng đồng hồ nhưng bất lực. Chúa ở rất xa và không giúp được gì ngoài việc tổng thống Pháp Macron tới ngay hiện trường và đưa ra một hy vọng cho người dân nước Pháp cũng như nhân loại: Notre Dame sẽ được phục dựng. Ngọn lửa có thể thiêu rụi những gì hiện hữu nhưng không thể thiêu rụi được tinh thần trân trọng và yêu quý di sản của người dân Pháp.

Viết chừng đó, tôi sẽ dừng nói câu chuyện về Nhà thờ Đức Bà Paris. Chợt tôi nhớ đến một lời mong mỏi trước đây của một ai đó rằng muốn Hà Nội sẽ thành Paris, và ngay sau đó người ta cười hể hả với đủ các lý do, rằng chuyện đó là hoang tưởng. Nhưng cũng có người bảo điều đó là có thể bằng một giải pháp có lẽ là duy nhất: Bạn cứ đưa các ông trùm bất động sản xứ ta sang Paris và cho họ cái quyền đập bỏ các di sản, trong đó có nhà thờ Đức Bà đi và xây lên đó các toà nhà lừng lững như đã làm với Việt Nam, trong đó có Hà Nội, thì Paris sẽ trở thành Hà Nội ngay lập tức.

Và nếu dại miệng, nếu một công trình tựa Notre Dame mà cháy ở xứ ta hẳn các anh ấy sẽ mừng lắm. Ừ rằng thì mà là tiền đâu mà phục dựng lại, chi bằng cho mọc lên đó một trung tâm thương mại có thể cao nhất nhì châu Á gì đó rồi báo chí ngợi ca như một niềm tự hào đương đại, các anh ấy lại ngồn ngộn ngồi lên bìa tạp chí Forbes để vinh danh thứ bậc bao nhiêu trong hàng tỷ phú thế giới.

Bạn đang khóc cho Paris ư? Từ lâu rồi, tôi khóc cho Chúng ta. Chúng ta có hàng ngàn hàng vạn di sản đã bị san bằng trong thời kỳ “xoá dấu phong kiến” thời cải cách ruộng đất. Những tưởng cái thời mông muội ấy lùi xa vào quá vãng cả gần thế kỷ, còn lại hôm nay một số công trình kiến trúc thực sự có giá trị ở Hà Nội, Sài Gòn và đặc biệt là Đà Lạt, đồng tiền của các anh ấy cất tiếng, và di sản bị san phẳng, biến thành cái sân khấu đương đại thật thật giả giả để người Việt hôm nay đến đó mà sống ảo.

Người Pháp để lại những gì giờ mọc lên cái gì ở ngay Trung tâm Sài Gòn? Người Pháp để lại một thành phố ẩn nấp trong rừng thông để thành Đà Lạt, và rồi thì phá thì dỡ thì để cho hoang tàn, thay vào đó là những hổ lốn nhà nhà cửa cửa thành Đà Lạt hôm nay. Và Trung tâm Đà Lạt với ít ỏi những di sản người Pháp để lại, một lô một lốc bè phái, trong đó có những ông kiến trúc sư từng “ở chùa” rồi quay lại “đốt chùa” như ông Hồ Thiệu Trị, quyết san phẳng cho được để đưa Đà Lạt về “diện mạo đô thị mới”.

Vâng, nếu các anh giàu bằng mọi giá, kể cả xoá dấu di sản, thì mồ mả các anh cũng chẳng bao giờ yên được khi các anh nhắm mắt. Hãy tin đi, điều đó là thật.

Hôm qua Nhà thờ Đức Bà Paris cháy, người Pháp thành bé nhỏ trước ngọn lửa hung tàn và họ không níu giữ được bộ mặt trường tồn phi thời gian của di sản; Hôm qua Nhà thờ Đức Bà Paris cháy, Chúng ta có thấy mình bé nhỏ trước sự phá hoại của đồng tiền và lòng tham để quyết xoá bỏ những di sản mà chúng ta đã có?

Ngọn lửa thiêu đốt một di sản thì di sản đó sẽ được tái dựng khi mà lòng người còn hướng về di sản. Nhưng lòng tham thiêu đốt di sản thì sẽ không bao giờ phục dựng được.

Bạn đừng khóc cho Paris nữa, hãy quay về thực tại mà khóc cho chúng ta đi!