Câu đối Tết Xuân Quý Mão

Bàn Ngang Tán Dọc

Sự kiện: Mời quí thinh giả nghe mấy câu đối, phản ảnh tâm trạng người dân  đón Tết Quí Mão giữa lòng một xã hội sặc mùi gió tanh mưa máu do những kẻ cầm quyền tham ô nhũng lạm tàn sát nhau.... 

Kịch Bản 

HD- Hello anh TH, mấy hôm nay anh có liên lạc được với chị ML không? Tết nhất mà chị này đi đâu mất biệt, HD gọi mà không thấy chị ấy trả lời trả vốn gì cả. 

TH- Chào anh HD. TH cũng không có tin tức gì của chi ấy. Nghe đâu chị ấy rất bận sản xuất bánh trái để bán trong dịp tết, nên không nghe ĐT chăng. Anh thử gọi lại xem sao, hôm nay chúng ta có mục BNTD, chắc chị ấy phải nhớ chứ. 

HD- Vậy để HD gọi lại xem sao  

ML- Hello, ML tôi nghe đây. 

HD- Chị ML hả, đầu năm đầu tháng, bà đi đâu mất biệt mà không thấy nhắc ĐT vậy, có đau ốm gì không. Chị có nhớ hôm nay chúng ta có mục BNTD không vậy? 

ML- Chào anh HD, meng đéc ơi, bà con đặt bánh chưng bánh téc lu bù, nên mấy tuần nay ML bận túi bụi, phải ráng làm cho kịp để bà con có bánh trước tết chứ.  ML xin lỗi hai anh, ML sẽ đến ngay. 

HD- Nhớ đem đến cho chúng tôi mỗi người vài cặp bánh nóng nha. 

TH- Chào chị ML. Hôm nay đã Mồng Sáu tết rồi, thế chị đã bớt bận rộn chưa, sao không thấy liên lạc gì cả, tưởng chi lại đi xa hay dau yếu gì?. 

ML- Hai anh quên rồi sao, bà con ta bảo “Tháng Giêng là tháng ăn chơi mà”. Còn “Mồng” là còn tết đấy. Nhiều cộng đồng, hội đoàn, đoàn thể, cuối tuần này mới tổ chức ăn tết, nên ML vẫn còn rất bận. 

HD- Ờ mà có điều lạ, bánh chưng bánh téc phải ra tết ăn mới ngon, chứ mấy ngày tết nhiều món ăn quá nên phát ngán thôi. Bây giờ chúng ta có đủ ba người rồi, mình định bàn chuyện gì hôm nay đây? 

TH- TH Nghĩ, hôm nay chúng ta còn đang trong không khí ngày tết như chị ML vừa nói, vậy chúng ta bàn chuyện du xuân được không? 

ML- Du xuân thì phải đi đây đi đó, bây giờ ở Mỹ đang mùa đông lạnh giá, đi đâu bây giờ, sao hai anh không nói chuyện tử vi, bói toán, xem năm Con Mèo này hên xui thế nào, có zui không? 

HD- Khổ nỗi, cả ba chúng ta đều mù tịt cái môn tả ao bói toán. Hay là bây giờ mình đọc thơ, đọc vè ngày tết có vui không? 

TH- Cũng hay, nhưng còn hay hơn thế nữa, là đọc cấu đối ngày tết. Anh chị thấy thế nào? 

ML- Rất đồng ý. Anh TH nhắc đến câu đối tết, ML nghĩ ngày đến bài thơ Ông Đồ Già của Vũ Đình Liên, mà ML học thuộc từ khi còn ở tiểu học lựng. Để ML đọc thử mấy câu cho hai anh và quí thính giả cùng nghe nha:

“Mỗi năm hoa đào nở.

Lại thấy ông đồ già.

Bầy mực tàu giấy đỏ.

Bên phố đông người qua.

 

Bao nhiêu người thuê viết

Tấm tắc ngợi khen tài

Hoa tay thảo những nét

Như phượng múa, rồng bay”

 

HD- Đọc tiếp

“Nhưng mỗi năm, mỗi vắng

Người thuê viết nay đâu

Giấy đỏ buồn không thắm

Mực đọng trong nghiên sầu”

 

“Ông đồ vẫn ngồi đấy

Qua đường không ai hay

Lá vàng rơi trên giấy

Ngoài trời mưa bụi bay”

 

TH- Đọc 4 câu chót

“Năm nay đào lại nở

Không thấy ông đồ xưa

Những người muôn năm cũ

Hồn ở đâu bây giờ?”

 

ML- Đọc lại bài thơ này, ML cảm thấy như có caí gì nghèn nghẹn trong cổ họng ấy, hai anh có thấy vậy không? 

HD- Tâm trạng của ML cũng là tâm trạng của bà con ta ở trong nước, đón cái tết trong không khí ảm đạm của quê hương, khi phải chứng kiến những cảnh gió tanh mưa máu giữa những người CS độc tài, đang tranh giành quyền lực và quyền lợi, họ đang chém giết nhau không thương tiếc. 

TH- Để phản ảnh tâm trạng ấy, chúng ta thấy ở trong nước xuất hiện những câu đối, vừa có tính châm biếm, vừa có tính phê phán, trực tiếp có, gián tiếp có về thực trạng bi đát này. TH đọc hai câu của ông Hà Sĩ Phu để anh chị và thính giả nghe:

Vế trước: Chiếc bình này hỏi gốc nơi đâu – Tự do nó đã nảy sinh bầy chuột thúi.

Vế đối lại là: Đàn chuột ấy bắt nguồn ở đó – Sao ông còn ôm ấp chiếc bình hôi.

Ở đây Hà Sĩ Phu nhắn gửi Nguyễn Phú Trọng, kẻ đang hô hào chống tham những, là muốn đập chuột tức diệt kẻ tham nhũng, lại sợ làm bể cái bình quí tức là đảng CS: Nên Cái bình đối với đàn chuột.  Nơi đâu đối với ở đó. Chuột thúi đối với bình hôi. 

ML- Tuyệt vời. Rằng hay thì thật là hay – mà Nghe sao ngậm đáng nuốt cay thế nào! Như vậy qui luật làm câu đối chắc khó lắm hả hai anh. 

TH- Không khó mà cũng không dễ. Qui luật chung, đã gọi là câu đối thì phải đối chữ, đối số chư và đối nghĩa. Thí dụ danh từ phải đối với anh từ, động từ phải đối với động từ... Hai vế phải có số chữ bằng nhau. Đối nghĩa như đen đối lại là trắng, thiện đối lại là ác...v.v 

HD- Đúng vậy, để HD đọc thêm 2 câu nữa của Hà Sĩ Phu, nói đến trò đời tráo trở trong đảng CSVN như sau: Hai câu đối ý, đối nghĩa rất chỉnh, nhất là  chốn quan trường đối với tình đồng chí,  lắm trò vui đối lại với nhiều chuyện thú!

Xướng rằng: “Quan chưa lộ, trị quan bị lộ - Chốn quan trường đã thấy lắm trò... vui!”

Đối lại rằng:  “Đứa thấp mưu thua đứa cao mưu -Tình đồng chí lại nghe nhiều chuyện thú!” 

ML- Chắc ông Hà Sĩ Phu muốn nói đến phe thân Tàu do Nguyễn Phú Trọng cầm đầu, đang loại bỏ các đồng chí có khuynh hướng thân Tây Phương chứ gì, từ Phạm Bình Minh, Vũ Đức Đam, rồi Nguyễn Xuân Phúc. Tiếp theo là ai nữa? Phạm Minh Chính rồi Nguyễn tấn Dũng chăng, zui ghê. 

TH- Về chuyện ông chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc bị mất chức, cũng có hai câu đối khá chỉnh: Xuân đến Xuân đi đối với Phúc Còn Phúc hết. Mấy độ thăng trầm đối lại là đôi đường họa phúc. Ba chữ cuối rất hay: Lo vận nước đối lại bằng ở lóng dân:

Vế xướng: XUÂN đến XUÂN đi, mấy độ thăng-trầm, lo vận nước!

Vế đối: PHÚC còn PHÚC hết, đôi đường họa-phúc, ở lòng dân! 

ML. Năm nay là năm Quí Mão, thế hai anh có tìm được câu nào có đối chọi giữa hùm và mèo không. 

HD- Có rất nhiều, nhưng chỉ không có giờ thôi. HD đọc đỡ hai câu để chúng ta cùng nghe nha:  Hai câu này đối nhau như Mèo tới, hổ đi, điệt trừ đối lại là vui sống, lũ chuột đối lại với đàn trâu.

Vế xướng: MÈO như sức mạnh Dân mong, MÈO tới, diệt trừ ngay lũ CHUỘT!

Vế đối: HỔ tựa độc quyền Đảng trị, HỔ đi , vui sống cả đàn TRÂU! 

ML- Ước gì năm Quí Mão 2023 này, Mèo tới diệt sạch lũ chuốt cống, chuốt đồng, chuột nhắt đi thì dân mình nới yên được, phải không hai anh. 

TH- Ai chẳng mong như thế. Quả thật thú chơi câu đối ngày tết là một nét văn hóa đặc thù của dân tộc ta, đó cũng là phương tiện để chuyên chở những suy tư, những thông điệp giáo huấn, cảnh giác, tiên tri trong dân gian. Hy vọng thú tiêu khiển thanh tao này sẽ tồn tại trong xã hội VN. Rất tiếc là chúng ta đã hết giờ, nên chúng ta phải từ giã quí thinh giả ở đây thôi.