Linh mục Phanxico Xavier Trương Bửu Diệp

Danh Nhân Nước Việt

Kính thưa quý thính giả,

Một vị linh mục thánh thiện có tấm lòng vị tha bác ái, luôn thương yêu và lo lắng cho đàn chiên, đi đến đâu cũng lo xây nhà thờ và khuyến khích mọi người đi tu. Ngài đã hy sinh mạng sống vì các con chiên.

Trong tiết mục “Danh nhân nước Việt” tuần này, chúng tôi xin gửi đến quý thính giả bài “Linh mục Phanxico Xavier Trương Bửu Diệp” của Việt Thái qua giọng đọc của Minh Nguyệt để chấm dứt chương trình phát thanh tối hôm nay.

“Tôi sống giữa đoàn chiên và nếu có chết cũng chết giữa đoàn chiên. Tôi không đi đâu hết”.

Đó là câu trả lời của Linh mục Trương Bửu Diệp, khi Linh mục bề trên là Phêro Trần Minh Ký ở Bạc Liêu và vị Linh mục người Pháp kêu Ngài đi lánh mặt, chờ tình hình yên ổn mới về họ đạo.

Trương Bửu Diệp sinh ngày 1/1/1897 tại họ đạo Cồn Phước, thuộc làng Tấn Đức, tổng An Bình, tỉnh Long Xuyên (nay thuộc ấp Mỹ Lợi, xã Mỹ An, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang, thuộc Giáo phận Long Xuyên). Cha là ông Micae Trương Văn Đặng, mẹ là bà Lucia Lê Thị Thanh. Trương Bửu Diệp được Linh mục Giuse rửa tội vào ngày 2/2/1897 tại họ đạo Cồn Phước, lấy tên thánh là Phanxico Xavier.

-Năm 1904, lúc lên 7 tuổi thì mẹ mất, cậu bé Diệp theo cha đến Battambang (Miên) sinh sống bằng nghề thợ mộc. Tại đây, người cha tục huyền với bà Maria Nguyễn Thị Phước, quê quán ở Mỹ Luông (nay thuộc Chợ Mới, An Giang).

-Năm 1909, Linh mục Phêrô Lê Huỳnh Tiền đưa cậu bé Diệp vào học đạo tại Tiểu chủng viện Cù lao Giêng (nay thuộc xã Tấn Mỹ, Chợ Mới, An Giang). Sau đó, tiếp tục học đạo tại Đại chủng viện Nam Vang. (thời đó, các họ đạo trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long đều trực thuộc Giáo phận Nam Vang).

-Ngày 20/9/1924, sau thời gian tu học, Trương Bửu Diệp được thụ phong Linh mục tại Nam Vang vào thời Giám mục Valentin Herrgott cai quản.

-Năm 1925, Ngài được bề trên bổ nhiệm làm Linh mục phó của họ đạo Hố Trư, một họ đạo của người Việt sinh sống tại Kandal (Miên).

-Năm 1927, Ngài trở về nước và làm Giáo sự tại Chủng viện Cù Lao Giêng. 

-Tháng 3 năm 1930, Ngài về nhận nhiệm sở tại Họ đạo Tắc Sậy. Trong thời gian này, Ngài đã thành lập thêm nhiều họ đạo lân cận như: Bà Đốc, Cam Bô, An Hải, Đầu Sấu, Chủ Chí, Khúc Tréo, Đồng Gò, Rạch Rắn.

-Ngày 12/3/1946, vì tranh đấu để cứu nhiều giáo dân nên Ngài bị giết hại tại Cây Gừa, thi thể được bổn đạo đưa về chôn tại nhà thờ Khúc Tréo. Theo bảng tóm tắt tiểu sử của Ngài hiện còn tại Nhà An Nghỉ thì Ngài bị giết "vì sự tranh chấp giữa các phe phái" nhưng không nêu rõ phe phái nào. Có thể là quân phiệt Nhật hoặc là Việt Minh.

-Năm 1969, hài cốt Ngài được cải táng trong khuôn viên Nhà thờ Tắc Sậy, nơi Ngài làm mục vụ trong 16 năm, đồng thời cũng là Linh mục Chánh sở thứ nhì của họ đạo Tắc Sậy.

-Năm 1997, Đức Cha Emm. Lê Phong Thuận, Giám mục Giáo phận Cần Thơ đã nâng cơ sở Tắc Sậy lên thành Trung Tâm Hành Hương Thánh Phanxico.

-Ngày 4/3/2010, hài cốt của Ngài lại được cải táng một lần nữa, nhưng chỉ cách chỗ cũ khoảng hơn chục mét, cũng nằm trong khuôn viên Nhà thờ Tắc Sậy.

Hàng năm vào ngày 11 và 12 tháng 3 dương lịch, đông đảo giáo dân và dân chúng từ nhiều nơi đến hành hương và thăm viếng Thánh đường Tắc Sậy cùng với ngôi mộ Ngài.

Nhà thờ Tắc Sậy tọa lạc trên Quốc lộ 1 (tuyến đường Bạc Liêu - Cà Mau), cách thành phố Bạc Liêu 37 cây số, nằm trên địa bàn của xã Tân Phong, thị xã Giá Rai, tỉnh Bạc Liêu (thuộc Giáo phận Cần Thơ). Nhà thờ có từ lâu đời, nhưng thời gian trước chỉ là một ngôi thờ nhỏ, mái tôn. Thánh đường Tắc Sậy và ngôi mộ Ngài được khang trang như hiện nay là nhờ nhiều giáo dân và khách thập phương tin tưởng ở ơn lành từ những lời cầu nguyện, nên đóng góp tài chánh để xây dựng với diện tích rộng hàng ngàn thước vuông.

-Ngày 31/10/2014, Bộ Giáo Lý Đức Tin chấp thuận việc tiến hành hồ sơ phong thánh cho Ngài.

-Ngày 31/3/2012, Hội Trương Bửu Diệp Foundation (một tổ chức thiện nguyện vô vị lợi) được thành lập tại thành phố Garden Grove, tiểu bang California, Hoa Kỳ với mục đích Vinh danh Ngài qua việc thu thập Thỉnh Nguyện Thư và Ơn Lành.

-Ngày 12/3/2016, Giáo phận Cần Thơ tổ chức lễ giỗ Ngài lần thứ 70 rất trọng thể, với sự đồng tế của 50 linh mục và tu sĩ, cùng với hàng vạn giáo dân. Chủ tế trong buổi lễ này là Giám mục chính tòa Cần Thơ, Stephano Tri Bửu Thiên, đồng tế có các Giám mục Giáo phận: Đà Lạt, Mỹ Tho, Đà Nẵng.

*****

Họ đạo Giáo xứ Tắc Sậy thành lập từ năm 1925, đến nay đã được 98 năm. Thánh đường Tắc Sậy rất khang trang, nơi có rất nhiều giáo dân và dân chúng khắp nơi đến hành hương với lòng tôn kính, và đức tin toại thành khi đến nơi đây cầu nguyện (có hơn 70% không phải là người Công Giáo).

Linh mục Phanxico Xavier Trương Bửu Diệp nhận nhiệm sở dẫn dắt Họ đạo Tắc Sậy vào tháng 3 năm 1930, Ngài đã lưu dấu ấn qua hành trình 16 năm phục vụ và Ngài đã hy sinh, tử vì đạo để cứu giáo dân. Ngài đã hoàn thành trách nhiệm trong tình thương của Thiên Chúa và Giáo Hội. Ngài cũng là người con hiền của xã hội, sống trong văn minh tình thương.

Xin hồng ân và tình thương của Thiên Chúa ban xuống cho họ đạo và mọi người.