Mục sư Hoàng Trọng Thừa

Danh Nhân Nước Việt

Kính thưa quý thính giả,

Một người tìm hiểu Chúa qua Kinh Thánh và là người đã đóng góp quan trọng trong việc xây dựng Hội Thánh Tin Lành đầu tiên tại Việt Nam. Ông là thành viên trong Ban Phiên Dịch Kinh Thánh, là giáo sư người Việt đầu tiên tại trường Kinh Thánh Đà Nẵng, và cũng là người đặt nền móng trong việc truyền giáo cho các sắc tộc tại vùng Tây Nguyên.

Trong tiết mục Danh nhân nước Việt tuần này, chúng tôi xin gửi đến quý thính giả bài “Mục sư Hoàng Trọng Thừa” của Việt Thái qua giọng đọc của Minh Nguyệt để chấm dứt chương trình phát thanh tối hôm nay.

Hoàng Trọng Thừa sinh năm 1877 tại làng Nam Trung, tỉnh Thừa Thiên, trong một gia đình khá giả theo Nho giáo. Nguyên quán ở huyện Bình Dương, phủ Tân Bình, tỉnh Gia Định. Khi trưởng thành, ông hành nghề thông dịch và thầy thuốc Đông Y.

Năm 1913, ông vào Đà Nẵng khi thành phố này đang phát triển thành thương cảng thay thế Hội An ở miền Trung. Đây cũng là điểm đến đầu tiên của các giáo sĩ truyền giáo thuộc Hội Truyền Giáo Phúc Âm Liên Hiệp (The Christian and Missionary Alliance) từ năm 1911.

Do có cơ duyên đọc Kinh Thánh và một số ấn phẩm Cơ Đốc bằng chữ Hán từ năm 1902, ông tiếp tục tìm hiểu về tôn giáo mà nhiều người gọi là "Đạo Hoa Kỳ" (vì nhiều giáo sĩ đến từ nước Mỹ). Thời gian này, ông nhận lời dạy tiếng Việt cho các giáo sĩ.

-Đến năm 1915, trong một buổi học Kinh Thánh, ông tiếp nhận đức tin Cơ Đốc. Thể theo đề nghị của nhà truyền giáo Robert Jaffray (đến từ Trung Hoa), ông ghi danh nhập học Trường Kinh Thánh Ngô Châu ở Quảng Tây, nhưng do tình hình chính trị xáo trộn nên ông không được xuất ngoại, phải học theo phương pháp hàm thụ và tốt nghiệp vào năm 1920.

Ông về Quản nhiệm Nhà thờ Đà Nẵng và được Hội Truyền Giáo đề nghị phong chức Mục sư. Sau khi thành lập 3 giáo đoàn mới tại Hải Châu, An Hải và Nam Ô, ông nỗ lực khai mở việc truyền giáo cho các dân tộc thiểu số ở phía Bắc Quảng Nam, nhưng kết quả không được khả quan, cuối cùng phải bỏ dở.

-Năm 1920, theo lời mời của Hội Truyền Giáo, ông vào Nam hỗ trợ cho các giáo sĩ tại Nhà thờ Tin Lành Sài Gòn.

-Tháng 9 năm 1921, nhà truyền giáo Jeffrey thành lập Trường Kinh Thánh Đà Nẵng với mục đích "dạy các khóa sinh một nền tảng Kinh Thánh đầy đủ để chuẩn bị họ rao giảng Tin Lành, ân điển của Đức Chúa Trời cho dân chúng, và xây dựng Hội thánh Việt Nam trong lẽ thật hằng sống của Lời Đức Chúa Trời". Ông là người Việt duy nhất có tên trong Ban Giảng Huấn. 

-Ngày 3/9/1922, cùng với 2 giáo sĩ Arthur Lovington Hammond và Curwen Smith, ông là người Việt Nam đầu tiên nhận lãnh chức vụ Mục sư trong buổi lễ tấn phong tại Nhà thờ Tin Lành Đà Nẵng. Ông cũng là Mục sư Việt Nam đầu tiên của Giáo Hội Tin Lành Thế Giới.

Từ đó, ông tiếp tục nghiên cứu và giảng luận dưới sự hướng dẫn của nhà truyền giáo Irwin, đồng thời đảm trách nhiệm vụ thông dịch, góp công lớn trong việc phát triển Giáo Hội. 

-Năm 1927, ông được các đại biểu bầu chọn làm Hội Trưởng đầu tiên của Hội thánh Tin Lành Việt Nam và ông đảm nhiệm chức vụ này trong nhiệm kỳ một năm.

-Năm 1942, ông về hưu. Vào ngày 28/7/1953, Mục sư Hoàng Trọng Thừa được Chúa gọi và được Hội Thánh Tin Lành tổ chức lễ an táng tại Quảng Nam.

*****

Sau Hiệp Định Genève năm 1954, phần lớn các giáo sĩ và tín đồ Tin Lành di cư vào miền Nam, nên Giáo Hội ở miền Nam được xem là Hội Thánh Tin Lành Việt Nam (mặc dù phạm vi hoạt động chỉ ở miền Nam), trụ sở đặt tại Sài Gòn. Tại miền Bắc chỉ còn lại khoảng 10 mục sư và khoảng 1000 tín đồ.

Đến năm 1958, khi sự thống nhất 2 miền không diễn ra đúng như Hiệp Định Genève quy định, các giáo sĩ và tín đồ ở miền Bắc lập ra Hội Thánh Tin Lành miền Bắc, do Mục sư Dương Tự Ấp làm Hội Trưởng, trụ sở đặt tại số 2 Ngõ Trạm, Hà Nội.

Mặc dù đồng nhất về giáo lý và cách tổ chức, nhưng Hội Thánh Tin Lành miền Nam hoạt động độc lập với Hội Thánh Tin Lành miền Bắc. Hai Hội Thánh Tin Lành miền Nam và miền Bắc đều là thành viên của Hội Truyền Giáo Phúc Âm Liên Hiệp.

Theo thống kê mới nhất, đạo Tin Lành trên toàn thế giới có khoảng 820 triệu tín đồ (tôn giáo lớn thứ tư chỉ sau Hồi giáo, Công giáo và Ấn giáo). Tại Việt Nam có khoảng 1 triệu rưởi tín đồ, trong đó dân tộc thiểu số Tây Nguyên có gần 700 ngàn.

Tin Lành được xem là một trong những tôn giáo phát triển nhanh chóng, nhưng kể từ sau biến cố 30/4/1975, tôn giáo này bị bạo quyền CSVN đàn áp dã man với nhiều mục sư và tín đồ bị giam cầm. Nhất là sau vụ trụ sở Ủy ban Nhân Dân xã Ea Ktur và Ea Tiêu thuộc tỉnh Đắc Lắc, bị tấn công vào rạng sáng ngày 11 tháng 6 vừa qua, làm cho nhiều công an bị thương vong.

Tuy nhiên, với ý chí kiên cường và niềm tin sắt đá vào lời dạy của Chúa như Mục sư Hoàng Trọng Thừa, tín đồ Tin Lành bất chấp các thủ đoạn hèn hạ của bạo quyền Cộng Sản, vẫn tiếp tục đấu tranh đòi tự do tôn giáo và nhân quyền tại Việt Nam.