Nhạc sĩ Y Vân

Danh Nhân Nước Việt

Thưa quý thính giả,

Một nhạc sĩ tài hoa, tiêu biểu của nền tân nhạc Việt Nam từ cuối thập niên 1950 đến đầu thập niên 1990. Ông sáng tác hơn 200 bài hát đủ mọi thể loại, trong đó có nhiều nhạc phẩm bất hủ như: “Lòng Mẹ”, “Sài Gòn”, “60 năm cuộc đời”, “Những bước chân âm thầm”, “Ảo Ảnh”, “Thôi” .v.v. được nhiều người yêu thích và mãi đến nay vẫn được nhiều ca sĩ trình bày. Đặc biệt là bài “Lòng Mẹ” được xem là ca khúc hay nhất viết về tình thương bao la của người mẹ Việt Nam.

Trong chuyên mục Danh nhân nước Việt tuần này, chúng tôi xin gửi đến quý thính giả bài “Nhạc sĩ Y Vân” của Việt Thái qua giọng đọc của Minh Nguyệt để chấm dứt chương trình phát thanh tối hôm nay.

Lòng Mẹ bao la như biển Thái Bình, dạt dào,

Tình Mẹ tha thiết như dòng suối hiền, ngọt ngào.

Lời Mẹ êm ái như đồng lúa chiều, rì rào,
Tiếng ru bên thềm, trăng tà soi bóng Mẹ yêu.

Đó là 4 câu trong tuyệt phẩm Lòng Mẹ của nhạc sĩ Y Vân

Nhạc sĩ Y Vân tên thật là Trần Tấn Hậu, sinh năm 1932 tại Hà Nội, xuất thân trong một gia đình nghèo, mồ côi cha, sống với bà mẹ đơn chiếc cùng với mấy đứa em trong túp lều ở ngõ chợ Khâm Thiên.

Ông học nhạc với Nhạc sĩ Tạ Phước, sau đó phải đi dạy đàn để nuôi gia đình. Ông sáng tác nhạc rất sớm, lấy bút hiệu Y Vân khi mối tình đầu của ông và tiểu thơ Tường Vân tan vỡ, Y Vân có nghĩa là “Yêu Vân”.

-Năm 1952, nhạc sĩ Y Vân vào Nam tiếp tục sáng tác nhạc và hòa âm cho các ban nhạc. Ngoài ra, ông còn chơi đàn guitar tại các phòng trà ca nhạc ở Sài Gòn và làm việc với các đài phát thanh, đài truyền hình. Hơn thế nữa, ông còn viết sách dạy nhạc và mở lớp dạy đàn Tây Ban Cầm. Chính ông là người đi tiên phong trong dòng nhạc tình với những ca khúc có giai điệu Cha cha cha, Disco, Twist.v.v. Và do có đầu óc thương mại nên ông thường bán đứt bản quyền các nhạc phẩm “ăn khách”.

-Năm 1963, khi là trưởng ban nhạc Y Vân danh tiếng ở Sài Gòn, ông lập gia đình với bà Minh Lâm và hai người sống chung đến ngày ông nằm xuống.

Bên cạnh nhạc phẩm “Sáu mươi năm cuộc đời” và “Lòng Mẹ”, một ca khúc nổi tiếng của ông được trình diễn nhiều nhất là bản “Sài Gòn”, ấn bản đầu tiên được in vào tháng 8 năm 1965. Nhạc phẩm vui tươi với tiết điệu cha cha cha, có chuyển đoạn sinh động và trẻ trung, được mọi người ưa thích:

Dừng chân trên bến, khi chiều nắng chưa phai,

Đường xa thấp thoáng, muôn tà áo tung bay,

Nếp sống vui tươi, nối chân nhau đến nơi này.

Sài Gòn đẹp lắm, Sài Gòn ơi, Sài Gòn ơi.

La là là lá là, La là là lá là,

Tiếng cười cùng gió, chan hòa niềm vui say sưa,

La là là lá là, La là là lá là,

Ôi đời đẹp quá, đẹp quá, tràn bao ý thơ.

Riêng nhạc phẩm “Lòng Mẹ” được giới mộ điệu xem một ca khúc đơn giản, mộc mạc, chân thật, nồng nàn, đã soi rọi và xác thực tình mẹ thương con. Ca từ có ý nghĩa, cộng với giai điệu nhẹ nhàng dễ đi vào lòng người, nhất là những hình ảnh được ông nêu ra để so sánh, là những hình ảnh mà người nghe cảm nhận được một cách cụ thể về tính hy sinh bao la và bất tận của người mẹ Việt Nam. Những người mẹ quên mình vất vả, cực nhọc, ngược xuôi một đời vì con.

-Ngày 28/11/1992, nhạc sĩ Y Vân từ bỏ cõi đời khi vừa bước vào tuổi 60, đúng như ông đã tiên liệu trong nhạc phẩm “Sáu mươi năm cuộc đời”, rằng Em ơi, có bao nhiêu. Sáu mươi năm cuộc đời.

*****

Nhạc sĩ Y Vân được các đồng nghiệp nhận xét là người thật thà, tự trọng và khiêm tốn. Ông cật lực làm việc bất kể ngày đêm để nuôi gia đình. Có thể vì hoàn cảnh gia đình, máu văn nghệ và tình đầu dang dỡ, là 3 động lực chính đã thúc đẩy tài năng tiềm ẩn trong con người ông sớm phát tiết và thăng hoa. Ông không chỉ nổi tiếng với hàng trăm ca khúc trử tình, mà còn là tác giả bài “Lòng Mẹ”, mãi đến nay vẫn được xem là một tuyệt phẩm hay nhất về tình mẫu tử.

Tài năng thiên phú của nhạc sĩ Y Vân, cùng với những cống hiến lớn lao của ông, đã giúp cho nền tân nhạc Việt Nam khởi sắc và phát triển nhanh. Ông xứng đáng với tầm vóc của một nhạc sĩ dấn thân vì nghiệp nhạc. Kính chào vĩnh biệt Y Vân, một nhạc sĩ tài hoa của đất nước.