Ðức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận

Danh Nhân Nước Việt

Kính thưa quý thính giả,

Một người có tinh thần yêu nước và tấm lòng vị tha bác ái, đã sống 13 năm trong tù với 9 năm bị biệt giam mà không được đưa ra xét xử. Khi bị giam cầm trong hoàn cảnh thiếu thốn và luôn bị đày đọa, Ngài không bao giờ căm hận đối với những người giam giữ mình và đã dùng tình thương để cảm hóa họ. Ngài được ra nước ngoài chữa bệnh và sau đó bị bạo quyền CSVN cấm không cho trở về quê hương xứ sở.

Trong tiết mục “Danh Nhân Nước Việt” tuần này, chúng tôi xin gửi đến quý thính giả bài “Ðức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận” của Việt Thái qua giọng đọc của Minh Nguyệt để chấm dứt chương trình phát thanh tối hôm nay.

Việt Thái

Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận sinh ngày 17/4/1928 tại Phủ Cam, Huế. Ngài là anh cả trong một gia đình có 8 anh chị em, cha là ông Nguyễn Văn Ấm, mẹ là bà Ngô Đình Thị Hiệp. Bà Hiệp là em ruột của đức Giám mục Ngô Đình Thục và Tổng thống Ngô Đình Diệm.

Ngài theo học tại Tiểu chủng viện An Ninh, tỉnh Quảng Trị sau đó theo học tại Đại chủng viện Kim Long, Huế.

-Năm 1953, Ngài được thụ phong Linh mục và ngay sau đó được bổ nhiệm làm cha Phó xứ tại họ đạo Phanxicô.

-Năm 1956, đức Giám mục giáo phận Huế cử Ngài đi học giáo luật tại Đại học Urban ở Roma.

-Năm 1959, Ngài đậu bằng Tiến sĩ Giáo luật với luận án “Tổ chức Tuyên úy Quân đội trên thế giới” và trở về dạy tại Tiểu chủng viện Hoan Thiện ở Huế. Một năm sau Ngài được cử làm Giám đốc Tiểu chủng viện này.

-Năm 1967, Ngài được bổ nhiệm làm Giám Mục chính tòa Giáo phận Nha Trang. Ngài đã chọn khẩu hiệu trong cuộc đời làm Giám Mục theo tên một hiến chế của Cộng đồng Vatican thứ II là Vui mừng và Hy vọng.

-Trong thời gian làm Giám Mục Nha Trang, Ngài còn được trao các chức vụ: Chủ tịch Ủy ban Truyền thông Xã hội của Hội đồng Giám Mục Việt Nam, Chủ tịch Ủy ban Phát triển của Hội đồng Giám Mục Việt Nam, Cố vấn Ủy ban Giáo Hoàng về giáo dân.

-Năm 1970, nhân kỷ niệm 300 năm ngày Giám Mục Lâm Bích đến giáo phận Nha Trang, Ngài đã sáng lập Chủng viện Truyền giáo Lâm Bích.

-Ngày 23/4/1975, Ngài được Tòa Thánh bổ nhiệm làm Tổng Giám Mục hiệu tòa Vadesi, Phó Tổng Giám Mục của giáo phận Sài Gòn.

-Đến ngày 1/7/1975, nhà cầm quyền CSVN yêu cầu Ngài trở về Nha Trang, không cho Ngài giữ chức vụ Phó Tổng Giám Mục giáo phận Sài Gòn và sau đó giam giữ Ngài 13 năm vì lý do chính trị.

-Năm 1989, Ngài được xuất ngoại sang Úc thăm song thân, sau đó sang Roma gặp đức Giáo Hoàng John Paul II. Trở về Việt Nam vào tháng 11 năm 1989, Ngài bị viêm tuyến tiền liệt, phải vào Bệnh viện Việt Đức ở Hà Nội để giải phẫu, nhưng bệnh càng nặng, nên được phép đi Roma để tiếp tục điều trị.

-Ngài đến Roma vào tháng 4 năm 1990, sau đó nhà cầm quyền CSVN tuyên bố không cho Ngài trở lại Việt Nam.

-Tại Roma, Ngài được mời làm thành viên Ủy ban Quốc tế về Di trú và Di dân.

-Ngày 9/4/1994, Tòa Thánh Vatican bổ nhiệm Ngài làm Phó chủ tịch Hội đồng Giáo Hoàng về Công lý và Hòa bình.

-Ngày 11/5/1996, Ngài nhận bằng Tiến sĩ Danh dự tại Đại Chủng Viện Notre Dame ở Orleans, tiểu bang Louisiana, Hoa Kỳ. Đến ngày 24/6/1998, Ngài được bổ nhiệm làm Chủ tịch Hội đồng Giáo Hoàng về Công lý và Hòa bình, thay thế cho đức Hồng Y Etchegaray về hưu.

-Ngày 21/1/2001, đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô đệ Nhị công bố tuyển chọn Ngài vào Hồng Y đoàn, tước hiệu Hồng Y nhà thờ Santa Maria Della Scala.

Vào thời điểm này, dư luận Công giáo trên thế giới đặc biệt chú ý đến Ngài. Trong số phát hành ngày 21/2/2001, Nhật báo The Los Angeles Times có bài viết với tựa đề “The Men Who Would Be Pope?” đã dự đoán danh sách 14 vị Hồng Y có nhiều khả năng kế vị đức Giáo hoàng Gioan Phaolô đệ Nhị, trong đó có tên Ngài.

-Ngày 16/9/2002, Ngài qua đời tại Roma vì bệnh ung thư ruột.

-Ngày 17/9/2007, Giáo hội Công giáo Roma bắt đầu những thủ tục đầu tiên cho việc tuyên phong chân phước và hiển thánh cho Ngài. Đây là lần đầu tiên có một người Việt được đề nghị phong thánh mà không phải là Thánh Tử Đạo.

-Ngày 22/10/2010, tiến trình phong thánh cho cố Hồng Y Nguyễn Văn Thuận đã được chính thức khởi sự, nhưng bị nhà cầm quyền CSVN phản đối và cản trở vì tinh thần yêu nước của Ngài khi còn tại thế.

Vào 9 giờ tối ngày 2/7/2013, nhà cầm quyền CSVN đã ngăn chận nhà phê bình văn học Nguyễn Hoàng Đức, không cho xuất cảnh khi ông này lên máy bay đi Roma theo lời mời của Tòa thánh Vatican, để dự “phần cuối của cuộc điều tra địa phương” trong hồ sơ phong thánh cho Ngài.

Đây không phải là lần đầu tiên CSVN và Tòa thánh Vatican có những trở ngại trong việc Tòa thánh phong thánh cho các giáo sĩ người Việt. Năm 1988, Hà Nội từng phản ứng mạnh mẽ nhằm phản đối Vatican khi Tòa thánh công bố danh sách 117 Thánh Tử Ðạo Việt Nam, được Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô đệ Nhị tuyên phong Thánh tại Rome ngày 19/6/1988.

Ngày 07/08/2013, Hiệp hội Bạn hữu của vị Hồng Y cho biết: “Cuộc điều tra thực tế, một giai đoạn quan trọng trong tiến trình phong chân phước cho cố Hồng Y Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Thuận đã hoàn tất vào tháng 7 tại Roma”.

Dù bị CSVN đày đọa, nhưng tấm lòng yêu nước của đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận vẫn không thay đổi. Trong tác phẩm “Năm chiếc bánh và 2 con cá”, Ngài viết: “Con có một Tổ Quốc: Việt Nam yêu quý ngàn đời. Con hãnh diện. Con vui sướng. Con yêu non sông gấm vóc. Con yêu lịch sử vẻ vang”.

Và mãi đến hôm nay, câu nói bất hủ của Ngài nói với những cai ngục vẫn còn âm vang: 

“Cho dù các anh giết tôi, tôi vẫn yêu thương các anh. Tại vì Chúa Ki Tô đã dạy tôi phải yêu thương tất cả mọi người, cả những kẻ thù. Nếu tôi không làm như vậy, tôi không đáng được gọi là Kitô hữu”.

Sự ra đi của Ngài quả thật là một mất mát lớn cho Cộng đồng Công giáo Việt Nam, một tu sĩ có tài đức được cả Tòa Thánh Vatican vị nể. Đức Hồng Y Nguyễn Văn Thuận xứng đáng được ghi tên trong danh sách những công dân Việt đã làm vẻ vang cho dân tộc trong thế kỷ 20.