Friday, October 20, 2023

Khủng hoảng Palestine – Do Thái

Bàn Ngang Tán Dọc

Sự kiện: Lò lửa Palestine-Do Thái vẫn đang cháy hừng hực, sao dập tắt được đây, liệu nó có lan ra thành đại thế chiến không? Lo quá bà con ơi!

Kịch Bản

Mỹ Linh- Chào anh Thái Hòa và anh Hướng Dương, Mỹ Linh xin lỗi hai anh về cái tật hay thắc mắc của Mỹ Linh nhao “Biết thì thưa. Người xưa bả thốt. Không biết thì dựa cột mà nghe”. Vì Mỹ Linh không biết nên cứ phải làm phiền hai anh hoài, xin hai anh thông cảm cho Mỹ Linh nhe! 

Hướng Dương- Chào chị Mỹ Linh, chào anh Thái Hòa. Gớm, ở đây ai mà chẳng biết chị hay thắc mắc chứ, không biết thì cứ hỏi, chứ có sao đâu. Biết thì trả lời, không biết thì đừng trả lời bậy là được rồi. Chị đồng ý chưa? Nhưng hôm nay chị muốn hỏi chuyện gì đây? Ờ, mà sao chị không gõ cửa ông google trước xem sao. 

Mỹ Linh- Mèng đéc ơi, Mỹ Linh đã thử hỏi google rồi, nó nổi lên cả vạn thứ, nhìn đến mà hoa cả mắt, mình như con chim chích lạc vào rừng già,  chẳng còn biết đường nào mà mò nữa. Đầu Mỹ Linh cứ lùng bùng lúc thì Palestine, lúc thì Israel, cứ lộn tùng phèo cả lên. Nên mới làm phiền hai anh đấy. 

Thái Hòa- Chào chị Mỹ Linh và anh Hướng Dương. Có phải vì cuộc khủng hoảng giữa Do Thái và Palestine đang diễn ra, khiến chị muốn tim hiểu về chuyện ấy, đúng không? 

Mỹ Linh- Đúng rồi, anh Thái Hòa. Mà sao anh đọc được ý của Mỹ Linh vậy? 

Thái Hòa- Nghe chị nhắc đến hai chữ Palestine và Israel nên tôi đoán thế thôi. Nếu đúng vậy, thì quả thật đây là chuyện mà cả thế giới đang hướng mắt tới, chứ chẳng phải riêng  một mình chị đâu! 

Hướng Dương- Đúng rồi. Cái lò lửa này vẫn âm ỷ từ lâu rồi, thỉnh thoảng nó bùng lên, rồi lại tắt, lâu lâu lại bùng lên trở lại. Lần bùng này thì cháy to rồi, khiến cả thế giới phải lo ngại. 

Mỹ Linh- Điều thắc mắc đầu tiên của Mỹ Linh, là Mỹ Linh cứ lẫn lộn lúc thì Palestine, lúc thì Israel, lúc thì Do Thái, nghĩa là thế nào hả hai anh? 

Thái Hòa- Không phải chỉ có chị mới lúng túng đâu, mà những ai không tìm hiểu về lịch sử dân Do Thái thì cũng dễ lầm lẫn lắm. Câu chuyện xung đột này có nguồn gốc từ rất xa xưa, nghĩa là đã trên 3000 năm trước rồi, chứ không phải mới đầu hôm sớm mai đâu! 

Mỹ Linh- Nhưng nguyên nhân chính là gì chứ, mà sao lại thù dai, thù dữ quá vậy? 

Hướng Dương- Nếu Hướng Dương nhớ không lầm thì nguyên nhân thứ nhất cũng rất con người, đó là mối tình tay ba. Nguyên nhân thứ hai là vì một vùng đất hứa, và nguyên nhân thứ ba là nim tin tôn giáo. Không rõ Hướng Dương tóm tắt như thế có đúng không, ở đây chỉ có anh Thái Hòa là người tương đối có đủ thm quyền giải thích về chuyện này đấy. Ý anh thế nào? 

Thái Hòa- Ồ, Anh Hướng Dương đã đt Thái Hòa vào vị trí “triệt buộc” rồi đấy. Anh Hướng Dương tóm tắt đúng. Người Do Thái hay Israel là hai cách gọi của cùng một dân tộc, còn Israel và Palestine là hai dòng dõi cùng cha khác mẹ. Ông tổ chung cho cả Israel và Palestine là ông Abraham, có vợ là bà Sara. Khi Abraham 100 tuổi thì bà Sara 95 tuổi, già thế mà vẫn chưa có con. Vì thế Bà Sara muốn chồng có con để nối dõi tông đường, nên muốn ông ngủ với nàng hầu của bà là Haga, nàng hầu liền sinh con trai và đặt tên là Ismael. Thế rồi bà Sara về sau cũng hạ sinh được một người con trai ở tuổi gìa, đặt tên là Isaac. Do có mâu thuẫn  giữa vợ và nàng hầu, nên nàng hầu phải bỏ nhà ra đi. Ismael, con của nàng hầu, chính là tổ phụ của người Ảrp bây giờ đấy, và  họ chịu ảnh hưởng của Hồi giáo. Còn Isaac, con bà Sara, chính là tổ phụ của dân Do Thái hay là Israel bây giờ, họ vẫn giữ được tôn giáo truyền thống là Do Thái giáo của tổ phụ mình.   

Mỹ Linh- Ồ, té ra cũng vì nàng hầu có con với chồng, nên có lẽ cô này cũng lên mặt, khiến bà chủ nổi ghen chứ gì, mối tình tay ba thì tình đời xưa nay vẫn thế! Mỹ Linh hiểu rồi. Thế còn chuyện đất đai thì sao? 

Hướng Dương- Vùng đất bây giờ chúng ta gọi là Palestine, thì khởi đầu tên là Canaan, vùng đất Đức Chúa hứa ban cho ông Abraham và con cháu ông, vì thế người Do Thái do vợ chính thức của ông đã sinh sống và lập nghiệp ở đó hàng chục thế kỷ trước công nguyên. Khi dân Do Thái chống lại đế quốc Rôma nên bị Rôma xóa sổ vào năm 70 sau công nguyên, còn dân Do Thái đa số bị phân tán đi khắp bốn phương thiên hạ suốt gần 19 thế kỷ. Và dân Ả Rập và dân Philistine đã đến lập nghiệp tại vùng đất nói trên của người Do Thái suốt hàng chục thế kỷ và làm nên nước Palestine. Sau khi dân Do Thái bị Hitler tiêu diệt khoảng 6 triệu người vào đầu thế kỷ 19, thì người Do Thái với khuynh hướng phục quốc đã quyết tâm quay về vùng đất của tổ tiên mình ngày xưa để tái lập quốc cùng với những người gốc Do Thái vẫn sống chung với người Palestine gốc Ảrập tại đấy. Ngày 15/5/1948 nước Do Thái chính thức ra đời. Do sự can thiệp và phân vùng của Liên Hiệp Quốc, người Palestine phải di tản về vùng đất được chia cho họ. Thế là từ đó đến nay, hai dân tộc Israel và Ảrp-Palestine xảy ra chiến tranh với nhau như cơm bữa, hai bên thù ghét nhau tranh chấp đất đai và cũng vì niềm tin tôn giáo khác nhau là như thế. 

Mỹ Linh- Thế còn bảo rng thành Jerusalem là thủ đô của người Do Thái có đúng không? 

Thái Hòa- Ô, chuyện này khá dài đấy, trong lịch sử Do Thái, chúng ta thường nghe nói đến vua David, đúng không? Vào khoảng năm 1005 trước công nguyên. Nhà vua chọn đồi Jerusalem làm nơi xây dựng đền thờ Thiên Chúa, nhưng ông chỉ sắm sửa vật liệu, 38 năm sau, người con của ông là Vua Salomon mới khởi công, mãi đến năm 960 mới khánh thành, tính ra mất 46 năm đn thờ mới hoàn tất. Từ đó Jerusalem trở thành thủ đô của nước Do Thái. 

Mỹ Linh- Còn nói rằng Jerusalem cũng là gốc rễ của ba tôn giáo nghĩa là sao chứ? 

Hướng Dương- Ba tôn giáo đó là Do Thái Giáo, Kitô Giáo và Hi Giáo đó. Nếu ai có đọc Thánh Kinh thì sẽ biết bộ sách có 2 phần, gọi là Cựu Ước và Tân Ước. Cựu Ước là những Giao Ước mà Đức Chúa đã ký kết với tổ phụ Abraham và ông Moise. Do Thái Giáo là những người giữ lề luật viết trong sách Cu Ước. Còn sách Tân Ước là những lời giảng dậy của Đức Giêsu và những gì các môn đệ Ngài viết lại. Kitô Giáo do đức Giêsu lập ra và truyền lại cho hậu thế, đến nay đã được 2023 năm. 

Mỹ Linh- Vậy còn Hồi Giáo phát xuất ở đâu và khi nào? 

Thái Hòa- Do Thái Giáo và Kitô Giáo đu phát xuất từ Jerusalem cả. Sự khác biệt là Kitô Giáo thì dùng cả Cựu Ước và Tân Ước, còn Do Thái Giáo thì không nhìn nhận Chúa Giêsu, nên không dùng Tân Ước. Kitô Giáo ngày nay bao gồm Công Giáo La Mã, Chính Thống Giáo, Anh Giáo, Giáo Hội Đông Phương, các giáo phái Tin Lành. Danh từ Thiên Chúa Giáo khá mơ hồ, để gọi chung các tôn giáo tôn thờ một Đấng Tạo Hóa.

Còn Hồi Giáo thì vào năm 610 sau công nguyên, cách đây hơn 1400 năm, một thương gia người Ả Rập, quê ở Mecca, tên là Môhamét, thuộc nước Ảrập Sê-út ngày nay, nói là được mạc khải để rao giảng lời của đấng Allah (Allah là danh từ người Hồi giáo dùng để chỉ Thượng Đế....). Những lời giảng ấy tập hợp lại thành sách gọi là kinh Koran, là lời của Thượng Đế. Đạo Hồi được gọi là Islam, người Hồi là Muslim bắt nguồn từ đó. 

Mỹ Linh- Sao ngày nay  Đạo Hồi cũng có các đền thờ ở Jerusalem nữa. 

Hướng Dương- Ông tiên tri Môhamét khi rao giảng cũng có đến Jerusalem. Từ thế kỷ thứ 7 đến thế kỷ thứ 9,  Hồi Giáo bành trướng rất mạnh, họ đánh chiếm toàn vùng Trung Đông, trong ấy có Jerusalem, rồi tràn sang đến Á Châu. Họ phá hủy các đền đài của các tôn giáo khác rồi xây đền thờ Hồi Giáo lên trên, tại Jerusalem cũng vậy. Vì vậy mà Jerusalem được xem là gốc r của ba tôn giáo như chị đã hỏi. 

Thái Hòa- Hàng năm người Hồi Giáo vẫn đến hành hương Thánh Địa Mecca ở nước ẢRập Sê-út, còn người Kitô Giáo thì hành hương Thánh địa Jerusalem là như vậy. Rất đáng buồn là tổ chức Hamas cũng như Iran cứ muốn tiêu diệt người Do Thái, nên mới ra nông nỗi như hôm nay. 

Mỹ Linh- Cảm ơn hai anh đã giúp Mỹ Linh hiểu được phần nào nguyên nhân sự việc đau thương đang diễn ra tại Trung Đông. 

Thái Hòa- Cầu mong ơn trên can thiệp để chấm dứt tình trạng đau thương này. 

Hướng Dương- Câu chuyện hôm nay khá dài, nên đã quá giờ rồi. Hướng Dương xin thay mặt cả nhóm kính chào tạm biệt Quý thính giả.

No comments:

Post a Comment