NÚI NỔ Ở TRÀ MY

Ngày 04.12.2011     

Lời dẫn: Hàng ngàn người dân ở hai huyện Bắc và Nam Trà My thuộc tỉnh Quảng Nam đang sống trong phập phòng vì hàng loạt các cơn địa chấn diễn ra suốt mấy tháng qua. Người ta tin rằng hiện tượng này xảy ra kể từ khi đập thủy điện Sông Tranh 2 đi vào hoạt động. Chúng tôi xin gửi đến quý thính giả bài phóng sự dưới đây, nói về nổi lo sợ của cư dân trong vùng, qua sự trình bày của chị Dian.

Nhiều tháng qua, hàng ngàn gia đình tại hai huyện Bắc Trà My và Nam Trà My tỉnh Quảng Nam, lúc nào cũng sống trong thấp thỏm lo sợ. Một nỗi sợ mà nhiều đời qua, người dân nơi đây chưa từng chứng kiến hoặc nghe thấy. Đó là động đất!

Cách trung tâm hành chính tỉnh Quảng Nam, tức thành phố Tam Kỳ, chưa đầy 50 cây số nhưng phải mất hơn ba giờ phóng xe máy trên đường ĐT616 bị xe tải làm thủy điện băm nát, xuyên qua hàng ngàn ổ gà, ổ voi, người ta mới đến được trung tâm thị trấn Bắc Trà My.

Tại bến xe thị trấn, từ người xe thồ đến những bà bán ở quầy tạp hóa và cả các cô cậu thanh niên ngồi ở quán cà phê cóc ven đường đều bàn chuyện núi nổ, nhà rung. Một không khí sợ hãi, lo lắng bao trùm cả thị trấn xinh tươi vùng sơn cước này. Người dân không khỏi lo lắng khi cường độ rung chuyển trongvùng ngày càng mạnh hơn. Núi nổ ngày càng to hơn, nghe rất gần và xảy ra hằng đêm.

Trong khi giúp vợ kê lại vật dụng trong nhà cho chắc chắn ở hàng cà phê, khuôn mặt nhăn nheo của ông Lữ Quang Lai ở cái tuổi gần 70, vẫn không giấu được nỗi sợ hãi. Sinh trưởng ngay trên mảnh đất Trà My này, được đi học, cưới vợ rồi sinh con nuôi cháu, nhưng ông Lai chưa bao giờ chứng kiến những cảnh tượng kỳ lạ đến khó tin như vậy. Ông run rẩy nói: "Cách đây gần mười tháng, khi đập thủy điện bắt đầu tích nước, nước lòng hồ theo ngày tháng cao dần lên sát mặt đập. Đất đai ở đây như trở mình. Hằng đêm bắt đầu có tiếng nổ ì ầm trong lòng đất, sau đó là tiếng rền như sấm kéo dài. Rồi gần đây thì nổ to hơn và mặt đất rung bần bật. Ly tách trong nhà rơi lả tả, mọi thứ đều ngả nghiêng".

Anh Nguyễn Phước Danh hành nghề sửa xe, cùng vợ và hai con nhỏ có nhà ở cách chân đập chắn của thủy điện Sông Tranh 2 chừng 300 thước. Với ba cơn địa chấn từ lòng đất làm rung chuyển cả một vùng rộng lớn, nhà anh đều hứng trọn. Anh Danh bàng hoàng kể: "Cách đây hai đêm, vợ tôi đang ngồi ru con ngủ thì núi nổ đanh tai. Tôi quá quen với việc công ty thủy điện thi công cho nổ hàng tấn thuốc TNT nhưng cũng không bằng cú nổ vừa rồi. Con bé đang thiu thiu ngủ bỗng khóc ré lên như ai đánh. Vài giây sau, mặt đất rung chuyển. Mái tôn và cửa sổ kính rung bần bật. Xoong nồi, chén đũa rơi hỗn loạn. Tường nhà kêu cọt kẹt rồi nứt ra. Tôi dẫn vợ con ra đường đứng. Một cơn ớn lạnh chạy dọc từ gót chân theo sống lưng lên tận đỉnh đầu như điện giật!".

Trong khi những rung động từ lòng đất đang chờ đợi sự giải thích từ các cơ quan khoa học, người dân tiếp tục chứng kiến những hiện tượng kỳ lạ chưa từng thấy trên vùng đất này. Người dân xã Trà Đốc, huyện Bắc Trà My, nhớ như in chuyện ông Hồ Văn Thới 54 tuổi, người dân tộc Ca Dong, mang về làng từng gùi ếch nhái to đùng mà ông bắt được ở đầu nguồn khe Nước Vin, cách một đêm trước xảy ra vùng rung chuyển.

Ông Thới kể lại: "Chiều hôm đó, tôi đang đi rừng bứt mây, khát nước định xuống suối uống nước thì phát hiện từng đàn ếch nhái lốc nhốc nối đuôi nhau lội ngược dòng khe Nước Vin. Chúng nhiều đến nỗi cứ sắp từng lớp chồng lên nhau, dạn dĩ đến mức cứ việc thò tay xuống bắt rồi bỏ vào bao. Tôi bỏ đầy hai gùi, cởi thêm cái quần dài cột túm hai ống bỏ đầy ếch nhái mang về làng".

Ông Thới cùng nhiều dân làng Trà Đốc khẳng định rằng hiện tượng trên chưa từng xảy ra trên mảnh đất này. Ông nói: "Chắc là ếch nhái nghe được đất rung trước con người".

Theo người dân ở làng Trà Đốc và làng Nước Ka, khu vực khe Nước Vin trước đây là một khe nước nóng. Nước sôi ùng ục, có thể nhúng gà vào để nhổ lông và con tôm nhúng vào đó trở nên chín đỏ, có thể ăn được. Khi đập thủy điện tích nước, con suối nước nóng này chìm dưới đáy hồ.

Ông Hồ Văn Lợi, chủ tịch xã Trà Đốc, cho biết sau đêm mặt đất rung chuyển, xã Trà Đốc của ông có gần mười căn nhà bị nứt tường hư hỏng. Chuyện người dân sợ hãi trở thành nỗi ám ảnh của mỗi gia đình. Khi mọi việc đang chờ kết luận của cơ quan khoa học thì không khí âu lo bắt đầu tràn vào cả trụ sở cơ quan hành chính nhà nước.

Theo ông Lê Văn Tuấn, chánh văn phòng huyện Bắc Trà My, mọi chuyện bắt đầu khi đập thủy điện tích nước và đến tháng 1/2011 thì xảy hiện tượng có tiếng nổ dưới lòng đất. Người dân địa phương bắt đầu bàn tán xôn xao về hiện tượng lạ. Thoạt đầu họ nghĩ rằng các vụ nổ này là do các đơn vị quân đội thực hiện nên âm thầm điều tra. Ông Tuấn nói: "Các văn thư báo cáo cho tỉnh và các sở ban ngành liên quan, chúng tôi đều đóng dấu mật. Chính tay tôi soạn thảo văn thư gửi cấp trên nhờ điều tra các vụ nổ. Cứ nghĩ là có ai đánh mìn trong khe núi để đào vàng hoặc đánh cá ở lòng hồ. Nhưng kết quả điều tra suốt mấy tháng không cho thấy đánh mìn, khiến tôi càng lo lắng hơn".

Nhưng biện pháp di dời dân chúng trong tình huống khẩn cấp nếu thảm kịch xảy ra là quá sức đối với nhà cầm quyền huyện Bắc Trà My. Ông Tuấn không giấu được nỗi sợ hãi sau khi nhẩm tính: "Mực nước lòng hồ cách mực nước biển 175 thước. Mực nước sâu tính từ đáy hồ lên mặt đập là 80 thước và độ cao tính từ thị trấn Bắc Trà My đến mặt nước hồ gần 100 thước. Nếu có động đất, lượng nước hơn 730 triệu thước khối ập xuống ở độ cao gần 100 thước như thế này, tôi nghĩ là không riêng gì thị trấn Bắc Trà My, mà các huyện miền xuôi của hạ lưu sông Thu Bồn cũng sẽ bị xóa sổ".

Chúng tôi cảm thấy lạnh mình, chỉ còn biết lạy Trời lạy Phật là điều này đừng xảy ra, vì gia đình chúng con đang ở miền hạ lưu đó!