Đại tướng Đỗ Cao Trí

Danh Nhân Nước Việt

Thưa quý thính giả,

Một vị Tướng tốt nghiệp trường Võ Bị Coetquidan, trường Nhảy Dù Pau ở Pháp năm 1949, trường Chỉ huy và Tham mưu Lục Quân Hoa Kỳ ở Fort Leavenworth năm 1959. Ông là vị Tư lệnh Nhảy Dù đầu tiên của QLVNCH, là một cấp chỉ huy lỗi lạc, đã sống với ba quân tại chiến trường và cùng an nghỉ với ba quân tại Nghĩa trang Quân đội Biên Hòa lúc 42 tuổi.

Trong tiết mục Danh nhân nước Việt tuần này, chúng tôi xin gửi đến quý thính giả bài “Đại tướng Đỗ Cao Trí” của Việt Thái qua giọng đọc của Minh Nguyệt để chấm dứt chương trình phát thanh tối hôm nay.

Đỗ Cao Trí sinh ngày 20/11/1929 tại Biên Hòa. Ông học trường Petrus Ký, lấy bằng Tú Tài I vào năm 1947, tình nguyện nhập ngũ vào Quân đội Quốc Gia.

-Năm 1948, tốt nghiệp khóa Sĩ Quan Vũng Tàu, mang cấp bậc Thiếu úy. Du học khóa Bộ Binh tại trường Auvours, Pháp. Về nước tình nguyện vào Binh chủng Nhảy Dù và qua Pháp học khóa Sĩ quan Nhảy Dù tại Trung tâm Huấn luyện Nhảy Dù ở Pau.

-Năm 1950, thăng cấp Trung úy, làm Trung đội trưởng trong Đại đội Biệt lập Nhảy Dù.

-Tháng 5 năm 1951, Đại đội Nhảy Dù được nâng lên cấp Tiểu đoàn, ông giữ chức Đại đội trưởng trong Tiểu đoàn 1 Nhảy Dù.

-Năm 1952, thăng cấp Đại úy, giữ chức vụ Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 19.

-Năm 1954, Tiểu đoàn 19 di chuyển về Sài Gòn, cải danh thành Tiểu đoàn 6 Nhảy Dù, ông được thăng cấp Thiếu tá. Nhảy Dù thành lập Liên đoàn, ông được cử làm Liên đoàn trưởng và được thăng cấp Trung tá vào năm 1955.

-Năm 1956, thăng cấp Đại tá, nhận chức vụ Tư lệnh Đệ Tam Quân Khu (4 tỉnh: Kontum, Pleiku, Phú Yên và Bình Định). 

-Năm 1958, được cử sang Hoa Kỳ du học:

* Khóa Chỉ huy Tham mưu Cao cấp tại Học viện Fort Leavenworth, tiểu bang Kansas.

* Khóa Dân sự vụ tại Học viện Fort Gordon, tiểu bang Georgia.

* Khóa Điều không tại Học viện Không quân Fort Kisler, tiểu bang Mississippi.

-Năm 1959, về nước giữ chức Tư lệnh phó kiêm Tham mưu trưởng Quân đoàn I.

-Năm 1961, chuyển về làm Chỉ huy trưởng trường Hạ sĩ quan Đồng Đế, Nha Trang.

-Năm 1962, được bổ nhiệm làm Tư lệnh Sư đoàn 1 Bộ Binh.

-Năm 1963, thăng cấp Thiếu tướng, làm Tư lệnh Quân đoàn I. Do tham gia đảo chánh Tổng thống Ngô Đình Diệm ngày 1/11, đặc cách thăng cấp Trung tướng.

-Ngày 12 tháng 12, ông ra Cao Nguyên Trung Phần làm Tư lệnh Quân đoàn II và Vùng 2 Chiến thuật. Trung tuần tháng 3 năm 1964, ông chủ tọa lễ mãn khóa 12 Sĩ Quan Hải Quân (Đệ Nhị Song Ngư) tại Trung tâm Huấn luyện Hải Quân Nha Trang, trao kiếm danh dự và gắn cấp bậc Hải Quân Thiếu úy cho Thủ khoa Trần Trọng Ngà.

-Năm 1967, giải ngũ đi làm Đại sứ tại Đại Hàn.

-Năm 1968, được Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu triệu hồi về nước, giao chức vụ Tư lệnh Quân đoàn III kiêm Tư lệnh Biệt khu Thủ đô.

-Ngày 23/2/1971, ông bị tử nạn tại Trảng Lớn, phía Bắc Tây Ninh, khi bay trực thăng thị sát mặt trận. Hưởng dương 42 tuổi.

-Ngày 26/2, lễ an táng được cử hành trọng thể theo nghi thức quân đội dưới sự chủ tọa của Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu. Ông được truy thăng cấp Đại tướng, được truy tặng Đệ nhất đẳng Bảo Quốc Huân Chương, Quân công Bội tinh, cùng Anh dũng Bội tinh với nhành Dương Liễu. Linh cửu ông được đặt trên Thiết vận xa M 113, đưa đến nơi an nghỉ tại Nghĩa trang Quân đội Biên Hòa. Ông là vị tướng đầu tiên cùng nằm với hàng ngàn tử sĩ tại nơi này. Trên mộ ông có khắc 2 câu: Sống giữa ba quân - Thác giữa ba quân.

-Năm 1983, hài cốt ông được thân nhân bốc đưa đi hỏa thiêu, tro cốt được thờ trong một ngôi chùa ở Biên Hóa.

*****

Tin Đại tướng Đỗ Cao Trí tử nạn làm xúc động dư luận trong và ngoài nước. Báo times và Newsweek loan tin và ca ngợi lòng dũng cảm, cùng tài năng của ông. Đại tướng Mỹ, Creighton Abrams cũng đến nghiêm chào vĩnh biệt trong buổi lễ an táng.

Binh chủng Nhảy Dù là lực lượng Tổng Trừ Bị, trực thuộc Bộ Tổng Tham Mưu, là một trong những đơn vị thiện chiến nhất của Quân Lực VNCH. Các đơn vị Nhảy Dù không những tham chiến trên khắp 4 vùng chiến thuật, với những trận chiến ác liệt như: Bình Giã, Đức Cơ, Ba Gia, Đầm Dơi, Mộ Đức, Bời Lời, Cù Mông, Ba Lòng, tái chiếm Cửa Việt, tái chiếm cổ thành Quảng Trị, mà còn chiến đấu ở các mặt trận ngoại biên tại Miên, Lào.

Tính đến 30/4/1975, binh chủng Nhảy dù đã tham dự hơn 30 ngàn cuộc hành quân. Xương máu các Sĩ quan, Hạ sĩ quan và binh sĩ Nhảy Dù đã trải dài trên khắp các nẻo đường quê hương. Các anh đã dũng cảm và can trường chiến đấu bảo vệ tự do cho miền Nam VN. Cho dù nền Cộng Hòa không còn hiện hữu, nhưng người dân miền Nam luôn nhớ ơn các anh, những chiến binh mũ đỏ anh hùng.

Đại tướng Đỗ Cao Trí được xem là tấm gương chiến đấu cho tuổi trẻ Việt Nam. Ngày nay, sách báo thế giới tự do vẫn ca ngợi ông là một anh hùng của Quân lực VNCH vì ông đã sống, chiến đấu và hy sinh đúng với danh ngôn của người xưa:
Mỹ nhân tự cổ như danh tướng,
Bất hứa nhân gian kiến bạc đầu.

Ông là một trường hợp điển hình quý hiếm vì đã sống chết với các chiến hữu trong tình Huynh đệ Chi binh. Với tấm lòng ngưỡng phục, nghiêm chào và lắng tâm tưởng nhớ một chiến binh quả cảm của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa.