Lo mà học, đừng quan tâm đến chính trị

Đất Nước Đứng Lên

Trước những diễn biến xảy ra ở bên Tàu trong mấy ngày vừa qua đã cho thấy suy nghĩ của lớp trẻ VN là phải học hỏi sự trưởng thành, mạnh mẽ và đầy can đảm của giới trẻ Hoa Lục.

Để tiếp nối chương trình hôm nay qua tiết mục Đất Nước Đứng Lên, mời quý thính giả đài ĐLSN theo dõi bài viết:" Lo mà học, đừng quan tâm đến chính trị" của Nguyễn Trường Sơn qua sự trình bày của Khánh Ngọc.

Nguyễn Trường Sơn.

Buổi sáng hôm nay khi tới trường tôi đã thấy các bạn sinh viên dán mấy tờ giấy A4 lên tường nhằm ủng hộ phong trào biểu tình bên Trung cộng, và thể nào mấy hôm tới sinh viên trường tôi cũng tổ chức biểu tình.

Điều này thực ra không bất ngờ, bởi vì từ trước tới giờ thì sinh viên Đài Loan vẫn rất hăng hái tham gia chính trị, chí ít là trên phương diện thảo luận, và họ rất quan tâm đến Hoa lục.

Theo học ở Đài Loan khiến tôi không khỏi nghĩ về quãng thời gian sinh viên của mình ở Hà Nội. Lúc đó đang diễn ra phong trào biểu tình chống Tàu cộng chiếm đóng phi pháp các đảo, bãi đá trên Biển Đông. Bản thân tôi cũng tham gia nhiều lần.

Nhưng thay vì được khuyến khích thì nhà trường lại tìm cách ngăn cản. Điều này xảy ra với hầu hết các bạn sinh viên ở các trường khác cùng tham gia phong trào biểu tình lúc đó. Có trường còn dọa đuổi học nếu sinh viên không chấm dứt việc đi biểu tình.

Và lời khuyên kinh điển luôn là “lo mà học, đừng quan tâm đến chính trị”.

Có lẽ đến bây giờ thì sinh viên ở nước ta vẫn nhận được lời khuyên này.

Đó là sự khác biệt giữa môi trường học thuật ở Việt Nam với các nước Đông Á như Nhật Bản, Nam Hàn, Đài Loan, và bây giờ là cả Trung cộng.

Trước nay có lẽ nhiều người vẫn cho rằng Trung cộng cũng tương tự như Việt Nam. Đều có nền giáo dục chú trọng vào việc “tẩy não”, thay vì khai phóng. Tức là gò ép sinh viên vào một khuôn khổ nhất định thay vì khuyến khích tư duy. Và do đó sinh viên ở hai nước này đều xa lánh chính trị. Nhưng, những gì đang diễn ra ở Hoa lục lại cho thấy định kiến trên là không hoàn toàn chính xác.

Trên thực tế thì sinh viên ở Hoa lục hiện đang tham gia tích cực vào phong trào biểu tình đòi thay đổi chính sách, và yêu cầu tự do. Họ tổ chức biểu tình ở ngay ngôi trường mình theo học, hoặc xuống đường. Nếu không biểu tình tập thể thì cũng bày tỏ chính kiến một mình.

Đây là điều chưa từng xảy ra ở Việt Nam kể từ năm 1975.

Có lẽ có nhiều nguyên do dẫn đến việc sinh viên Việt Nam không mặn mà với chính trị. Từ chính sách giáo dục, các vấn đề kinh tế-xã hội, văn hoá, và cả môi trường chính trị trong nước. Nhưng lại nhớ hồi tôi còn là sinh viên, thì điều khiến sinh viên xa lánh chính trị nhất vẫn là những câu hỏi căn bản như sau:

Để làm gì? Có giải quyết được gì không?

Thế là các cuộc tranh luận cứ dồn vào khía cạnh đó, tất cả đều không đi đến đâu, vì rõ ràng để chứng minh lợi ích ngay trước mắt của việc tham gia bàn luận chính trị, hay biểu tình, là bất khả thi.

Trong nhiều video quay lại các cuộc biểu tình ở Trung cộng thì có một đoạn video ngắn khiến tôi chú ý. Hai bạn sinh viên trẻ, một nam một nữ, tham gia biểu tình và được hỏi vì sao họ có mặt ở đó. “Vì đây là nghĩa vụ của tôi”, cả hai đáp.

Đến đây thì tôi nhận ra giới trẻ ở Hoa lục đã đi trước các bạn cùng thế hệ ở Việt Nam rất nhiều.

Thậm chí nội dung của các cuộc biểu tình cũng cho thấy sự trưởng thành về mặt chính trị của thế hệ trẻ Hoa lục.

Bằng chứng là họ nhắm đích danh Tập Cận Bình và đảng Cộng Sản. Quy trách nhiệm cho người đứng đầu đất nước và đảng cầm quyền khi chính sách mà họ ban hành tạo ra đau khổ cho nhân dân, chính là sự trưởng thành trong chính trị. Chứ không phải bài ca “bản chất của đảng là tốt, chỉ có một vài con sâu làm rầu nồi canh”, vốn vẫn được ca đi ca lại ở Việt Nam.

Nhớ hồi năm 2017, tôi có dịp gặp một nhóm luật sư tới từ Hoa lục với tư cách khách mời, để trình bày về phong trào dân chủ ở Việt Nam. Đến giờ tôi vẫn nhớ như in vẻ mặt u sầu của họ sau khi nghe tôi trình bày, vì họ cho rằng Hoa lục sẽ có dân chủ sau Việt Nam. Như thể họ cho đó là một sự hổ thẹn.

Bây giờ, khi chứng kiến phong trào biểu tình trên khắp Hoa lục. Dù lý trí có mách bảo khả năng để phong trào này tạo ra một cuộc cải tổ chính trị ở Trung cộng là rất thấp. Nhưng tôi không khỏi cảm thấy đượm buồn. Đến lượt tôi cảm thấy hổ thẹn vì giờ đây có vẻ như người Tàu đã vượt lên trên.