CHÁY XE VÀ CHÁY NIỀM TIN!

Ngày 10.01.2012     

Lời dẫn: Trong nhiều tháng qua, hàng loạt xe cộ bỗng dưng bốc cháy gây hốt hoảng trong dư luận. Thế nhưng giới hữu trách vẫn cứ loay hoay như "gà mắc tóc", không tìm ra được nguyên nhân và chỉ biết đoán già đoán non. Chúng tôi xin gửi đến quý thính giả bài bình luận dưới đây của Lê Phục Văn, với tựa đề "Cháy xe và cháy niềm tin", qua sự trình bày của anh Song Thập.

Từ nhiều tháng qua, các tờ báo trong nước dồn dập loan tin tức về các vụ xe cộ tự dưng bốc cháy trên đường phố hoặc đang đậu trong nhà. Đặc biệt là vụ nổ khiến người mẹ và đứa con 4 tuổi thiệt mạng ở tỉnh Bắc Ninh.

Thoạt đầu thì vài chiếc xe Honda bốc cháy, khiến hãng này trở thành mục tiêu hướng tới của dư luận vì công ty này có một cơ xưởng lắp ráp tại VN và chiếm lĩnh một thị phần đáng kể. Nhưng sau đó thì các loại xe gắn máy khác cũng cháy, và rồi đến phiên các xe hơi, xe đò và kể cả xe tải của các hãng khác nhau.

Nhưng cũng tương tự như các vấn nạn khác trong xã hội, khi người dân bắt đầu hốt hoảng thì giới hữu trách mới bắt đầu nhập cuộc. Và rồi những màn đổ tội cho nhau, hay "ăn ốc nói mò", lại diễn ra. Hàng loạt quan chức và chuyên gia đưa ra các giả thuyết, nhưng đi kèm với các câu kết luận lửng lơ quen thuộc như "cần phải điều tra thêm" hay "nghiên cứu thêm" thì mới nói đích xác được. Nó có hàm ý là nhà nước phải chi tiền thì mới bắt tay điều tra nguyên nhân.

Người thì đổ tội cho các hãng xe đã thiết kế vụng về, vì hệ thống điện nằm quá gần đường ống dẫn xăng. Kẻ thì đổ tội cho các ống dẫn xăng hay dây điện có lớp nhựa quá hấp dẫn loài chuột. Nếu thật sự như vậy thì tại sao mấy trăm triệu chiếc xe của các hãng đó lại không cháy ở bất cứ nước nào khác, mà chỉ cháy tại Việt Nam? Không lẽ các hãng đó có một dây chuyền đặc biệt để chỉ sản xuất xe cho thị trường VN?

Tệ hơn thế nữa là khi có người nghi ngờ thủ phạm có lẽ là các loại xăng pha chế tràn lan trên thị trường thì giới chức cục đo lường hùng hồn tuyên bố là họ đã tiến hành kiểm tra và bảo đảm là xăng dầu bày bán ở VN là đúng tiêu chuẩn. Và trong khi báo chí loan tin là công an đã tìm ra nguyên nhân các vụ cháy. Thế nhưng đọc hết toàn thể các bản tin, người ta thấy công an họp báo để đưa ra con số xe cộ bị cháy và một vài lời khuyên ấm ớ, chứ không đi đến kết luận điều tra cho bất cứ trường hợp nào. Và những ngày sau đó thì xe cộ lại tiếp tục bốc cháy ngùn ngụt trên đường!

Điều này cho thấy rõ thêm cái mặc cảm tự ti và tự tôn của giới cầm quyền tại VN, bất chấp sinh mạng của người dân đang bị đe dọa mỗi ngày. Họ tự ti vì sợ thế giới chê cười là không có khả năng hay phương tiện đầy đủ để điều tra nguyên nhân các vụ cháy xe. Và vì quá tự tôn nên họ không dám thú nhận điều đó để mời gọi sự giúp đỡ của các chuyên gia điều tra thế giới.

Điều đáng nói là dường như không một chuyên gia nào, kể cả giới công an, nhận thấy rằng là các vụ xe cộ đang chạy bỗng bốc cháy đã diễn ra suốt mấy năm trước, nhưng thỉnh thoảng mới có một chiếc, chứ không dồn dập như mấy tháng qua. Làn sóng cháy xe chỉ rộ lên sau khi xăng dầu được nhà nước cho phép tăng giá hơn 20% kể từ đầu năm ngoái. Đây có phải là một sự trùng hợp ngẫu nhiên hay không thì chưa biết, nhưng người ta biết rõ là xăng dầu từ Trung Quốc sau đó được chở sang bán lậu ở VN, với hàng loạt vụ bắt giữ các tàu dầu ở vùng biển Quảng Ninh vào cuối năm ngoái là những bằng chứng rõ rệt nhất.

Điều này có nghĩa là xăng dởm, tức các loại xăng pha trộn thêm những hóa chất nào đó để bán với giá rẻ, có thể là nguyên nhân chính dẫn đến các vụ cháy xe. Trong thời buổi lạm phát phi mã, việc tiết kiệm được vài ngàn đồng cho một lít xăng là điều quyến rũ đối với người dân. Nên nhớ là các loại xăng pha cồn, dù với tỷ lệ 30%, vẫn làm cho máy nổ và chạy được. Nhưng tác hại của nó thì nhiều chuyên gia thế giới đã cảnh báo từ lâu, nếu như các phụ tùng, kể cả động cơ, không được thiết kế để xử dụng loại xăng đó.

Chính vì thế, nếu không cần chuyên gia thế giới giúp đỡ thì tại sao không làm những cuộc thử nghiệm trong nước mà không tốn kém gì cho lắm. Cứ tịch thu vài chiếc xe đua của các cậu ấm cô chiêu, rồi lùng mua vài chục trăm lít xăng giả đủ loại, về đổ đầy bình, sau đó nổ máy cho chạy vài chục giờ, thử xem chúng có bốc cháy hay không?

Nếu cháy thì mở ngay cuộc họp báo để nhắn nhủ dân chúng phải cẩn thận khi mua xăng dầu. Sau đó là cách chức những tay ăn hại trong cục "Đo lường Chất lượng", hay các đội "Quản lý Thị trường", vì đã "thiếu trách nhiệm, gây thiệt hại đến tài sản và sinh mạng của người dân", nhưng lại láo lếu tuyên bố là đã kiểm tra xăng dầu trên thị trường.

Nhưng nhớ là khi thử nghiệm thì phải quay phim tỉ mỉ để làm bằng chứng, vì dạo này người dân không mấy tin tưởng vào các lời tuyên bố của các quan chức, từ chuyện lớn đến chuyện nhỏ!

Lê Phục Văn