Ngày 17.01.2012
Lời dẫn: Xu hướng dân chủ đang trở thành một làn sóng bất khả ngăn chận trên toàn cầu, với hàng loạt cuộc cách mạng đã diễn ra ở nhiều nước. Nhưng tiến trình dân chủ hóa tại các nước đó sẽ nhanh hay chậm, nửa vời hay quyết liệt, là tùy vào nhận thức của mỗi dân tộc. Chúng tôi xin gửi đến quý thính giả bài bình luận dưới đây của ông Ngô Quốc Sĩ, qua sự trình bày của anh Song Thập.
Dân chủ hóa toàn cầu là xu hướng thời đại đang được thế giới cổ võ và theo đuổi sau khi cuộc chiến tranh lạnh chấm dứt. Các nước thuộc khối Liên Sô cũ, đặc biệt là Đông Âu và mới đây là các quốc gia Trung Đông và một số quốc gia Á Đông, đã và đang bước vào tiến trình dân chủ với những mức độ và nhịp điệu khác nhau. Câu hỏi đặt ra là tiến trình dân chủ phải được thực hiện thế nào? Nhanh hay chậm? Nửa vời hay triệt để rốt ráo?
Nhìn vào những diễn biến chính trị thế giới hiện nay, người ta ghi nhận tiến trình dân chủ hóa toàn cầu vẫn còn gặp nhiều khó khăn, nếu không nói là chậm chạp hay trì trệ. Thật vậy, tại một số quốc gia Trung Đông như Tunisia, Ai Cập, Lybia, Yemen và có thể Syria, người dân đã hớn hở đón nhận ngọn gió mát của Mùa Xuân Ả Rập. Nhưng tại nhiều quốc gia khác, như Iran, Bắc Triều Tiên, Cuba, Trung Quốc và Việt Nam, ngọn gió dân chủ vẫn còn quá yếu, chưa đủ sức tạo được những chuyển đổi chính trị đáng kể.
Tại Tunisia, trào lưu dân chủ đã bừng lên mãnh liệt sau ngọn đuốc tự thiêu của chàng sinh viên Bouazizi, xô ngã thành trì độc tài chuyên chế của Ben Ali chỉ trong một thời gian thật ngắn! Tại Ai Cập, các đợt sóng dân chủ cũng đã cuộn lên với đòn bẫy của nhóm thanh niên 6 tháng 4, truất phế Hosni Mubarak ra khỏi quyền lực với bản án tử hình, chỉ còn chờ ngày tra cổ vào dây thòng lọng! Đặc biệt nhất là tại Lybia, tên đao phủ cai trị với bàn tay sắt Gadhafi, cũng đã chết nhục nhã dưới sức phản công của quần chúng võ trang vì chính nghĩa.
Đó là những quốc gia may mắn đã phế bỏ được các chế độ độc tài toàn trị, với ý thức dân chủ làm đòn bẫy và với sức mạnh quần chúng làm yếu tố quyết định. Nhưng bên cạnh đó, ngoài những nước còn ngoan cố, quyết bám chặt lấy chế độ độc tài như Iran, Bắc Triều Tiên, cũng có những quốc gia tập tững bước vào dân chủ, nhưng còn quá dè dặt, thiếu nhận thức và quyết tâm, nên còn dậm chân tại chỗ, nếu không nói là thụt lùi. Trong những quốc gia này, phải kể đến Trung Quốc, Cộng Hòa Nga và đặc biệt là Việt Nam.
Tại Trung Quốc, nhờ óc cởi mở của Đặng Tiểu Bình, đã chuyển hóa nền kinh tế quốc doanh qua thị trường, giúp phát triển kinh tế và nghiễm nhiên trở thành cường quốc kinh tế tại Á châu bên cạnh Nhật Bản. Nhưng phải nói ngay rằng, vì Trung Quốc còn theo đuổi thể chế chính trị độc tài chuyên chế, tiếp tục đàn áp dân chủ, nên chưa thể tiến xa trên con đường hội nhập vào thế giới văn minh tiến bộ.
Trường hợp Cộng hòa Nga thì cánh cửa dân chủ đã thực sự rộng mở với Gorbachev và Yeltsin. Nhưng đến Putin thì tiến trình dân chủ bị khựng lại. Thái độ tham quyền cố vị của Putin đang bị dân Nga chống đối quyết liệt với những cuộc xuống đường biểu dương sức mạnh khắp các thành phố, có nơi lên cả trăm ngàn người! Chính Gorbachev cũng đã phải lên tiếng kêu gọi Putin từ chức để khai thông con đường dân chủ tại Nga.
Nhìn về Việt Nam, phải nói ngay rằng trào lưu dân chủ đang bị chắn lối bởi những thế lực phản tiến hóa và phản bội dân tộc. Việt Nam cũng bắt chước Trung Quốc, mở cửa cho nền kinh tế thị trường, cũng đạt được một số thành quả. Nhưng vì ngoan cố bám lấy chế độ độc tài toàn trị, độc tôn lãnh đạo, nên Việt Nam mãi vẫn chìm trong bế tắc và bất ổn.
Chỉ có Miến Điện là đang lóe lên những tia sáng dân chủ với sự tái xuất hiện của bà Aung San Suu Kyi sau 19 năm bị quản chế bởi những thế lực phản dân chủ. Theo bà Suu Kyi, con đường dân chủ là con đường tất yếu, không thể bị cản trở hay thoái lui. Bà khẳng định: "Thể chế dân chủ là tiến trình không thể dừng lại". Chắc chắn, một ngày gần đây bà Suu Kyi sẽ nắm được vai trò then chốt để đẩy mạnh tiến trình dân chủ đó.
Tóm lại, dân chủ là xu hướng chung của thời đại. Nhưng thể hiện quyết tâm theo đuổi xu hướng đó còn tùy thuộc vào lãnh đạo và nhất là sức mạnh dân tộc của mỗi quốc gia. Câu hỏi căn bản là ngọn gió dân chủ từ Mùa Xuân Ả rập đang thổi vào Miến Điện, có len vào Việt Nam để chọc thủng bức màn dối trá và bạo lực đang đày đọa dân tộc không? Muốn đẩy mạnh tiến trình dân chủ hóa Việt Nam, không thể trông chờ đảng cộng sản Việt Nam tự chỉnh đốn, như Nguyễn Phú Trọng đã rêu rao, mà phải vững tâm đi tới, quyết giải thể chế độ cộng sản độc tài toàn trị để mở rộng cánh cửa dân chủ pháp trị và đa nguyên.
Hãy lấy câu nói lịch sử của Tổng Thống Yeltsin làm chỉ hướng đấu tranh: "Cộng sản chỉ có thể thay thế, chứ không thể thay đổi". Nói một cách khác, tiến trình dân chủ hóa không thể vá víu, nửa chừng, khập khiễng, mà phải thật triệt để và rốt ráo!
Ngô Quốc Sĩ
No comments:
Post a Comment