Nằm cách trung tâm thành phố Nha Trang hơn 10 cây số về phía bắc, bãi rác Rù Rì được xem là "nguồn sống" của hàng trăm người nghèo. Ngày ngày, những người nhặt rác bất chấp môi trường độc hại, cần mẫn bới rác để kiếm sống, nhiều người còn ăn và ngủ ngay trên bãi rác, thề nhưng cái nghèo vẫn đeo bám họ tư ngày này sang tháng khác.
Bãi rác này nằm ở chân đèo Rù Rì, cửa ngõ phía bắc của thành phố Nha Trang. Dưới cái nắng của buổi ban trưa, những chiếc xe tải chở rác, xe hút hầm cầu nối đuôi nhau tiến vào bãi rác. Bất chấp khói bụi, ruồi nhặng cộng thêm mùi xú uế nồng nặc bốc lên từ núi rác thải, hàng trăm người già trẻ, lớn bé vẫn cặm cụi đào bới và nhặt nhạnh từng miếng giấy vụn hay bao nilon...
Chị Nguyễn Thị Minh Hà 41 tuổi, quê ở Quảng Ngãi, kể về cái duyên nợ của mình với bãi rác Rù Rì: "Sinh ra trong gia đình có 4 anh em, ruộng vườn không có nên mấy miệng ăn chỉ biết trông chờ vào nghề chẻ đá của cha. Khi mẹ lâm bệnh nặng, gia cảnh càng khó khăn hơn nên mấy anh em lần lượt phải bỏ học để đi làm nuôi thân. May mắn là gặp mấy anh chị cùng quê, họ kéo tôi vào đây nhặt rác kiếm sống… Mới đó mà đã hơn 20 năm rồi!".
Mời chúng tôi về nhà uống nước, bên chiếc bàn gỗ cũ nát, ruồi nhặng bu đậu đen nghẹt cả mặt bàn, anh Cao Văn Tý 52 tuổi, chồng chị Hà, tâm sự: "Cưới nhau đã hơn 15 năm trời, đứa con lớn đang học lớp 7, đứa nhỏ học mẫu giáo nhưng căn nhà của gia đình vẫn là cái chòi để che mưa nắng. Mọi vật dụng trong nhà từ đôi đũa, chén bát đến cái ly nước này cũng là nhặt từ bãi rác về đây. Ngay cả những viên thuốc tây như Decolgen, Paracetamon còn dùng được thì chúng tôi cũng nhặt về để dành khi ốm đau".
Bãi rác Rù Rì là bãi rác lớn nhất của thành phố Nha Trang. Mỗi ngày nó "tiếp nhận" luôn gần 200 người nhặt rác cả ngày lẫn đêm. Dụng cụ của người nhặt rác là một chiếc cào và cái bao tải lớn. Riêng những người làm đêm thì có thêm chiếc đèn rọi là một chiếc đèn tự chế đeo trên đầu chạy bằng pin, và một cà mèn cơm. Cật lực đào bới, nhặt nhạnh, bình quân mỗi người nhặt rác kiếm được 70 đến 80 ngàn đồng mỗi ngày.
Nhưng hàng trăm người nghèo sống bằng nghề nhặt rác tại đây đang lo lắng vì bãi rác Rù Rì sắp bị thay thế bởi bãi rác mới đang được xây dựng ở thôn Lương Hòa thuộc xã Vĩnh Lương.
Dọc hai bên đường, từ nghĩa trang phía bắc lên đến bãi rác Rù Rì là nơi trú ngụ của gần 100 gia đình sống bằng nghề nhặt rác. Hàng chục căn nhà tạm được dựng bằng ván, phên nứa và những tấm tôn cũ được đem về từ bãi rác. Nhiều người gọi khu xóm này là xóm "hai không" vì ở đây điện, nước đều không có.
Khi màn đêm buông xuống, xóm liều bên bãi rác Rù Rì trở thành những đốm sáng nhỏ nhoi giữa không gian tĩnh lặng. Không có điện, cuộc sống ban đêm của những người bám rác mưu sinh chỉ biết dựa vào ánh sáng yếu ớt từ những cây đèn dầu leo lét. Chị Nguyễn Thị Lài 42 tuổi, quê ở Vạn Ninh, ngậm ngùi nói: "Sống trong cái khổ riềt cũng thành quen, nhưng không có nước là điều chị em tôi lo lắng nhất. Mỗi can nước 20 lít được mua từ phố lên giá 5 ngàn đồng nên phải tiết kiệm từng giọt. Số nước quý giá này chỉ để dùng nấu ăn, còn chuyện giặt giũ của chị em thì phải lên tận nghĩa địa phía bắc mới xin được nước".
Sự nghèo khó khiến cuộc sống của những người mưu sinh bằng nghề nhặt rác không chỉ thiếu thốn về vật chất mà còn đói kém về tinh thần. Anh Phan Văn Hùng 37 tuổi, quê quán ở Bình Định, cho biết: "Ở đây thiếu thốn đủ bề. Nhiều khi nhặt được tờ báo cũ, chúng tôi tụ tập lại để cùng đọc cho nhau nghe".
Nhưng tội nhất là lũ trẻ con. Trong khi những đứa trẻ thành phố được vui chơi, đi du lịch cùng cha mẹ trong những ngày hè, thì những đứa trẻ ở xóm Rù Rì ngày ngày dang nắng trên bãi rác để nuôi những giấc mơ tươi sáng. Chỉ cần vài cuốn truyện tranh nhàu nát hay vài tờ giấy màu có hình vẽ rách bươm nhặt được từ bãi rác cũng là những món quà quý giá đối với các đứa trẻ ở xóm rác.
Cô bé Lê Thị Anh Thơ, một học sinh trường Nguyễn Khuyến của thành phố Nha Trang, buồn bã nói: "Em thích đọc truyện tranh và xem phim hoạt hình lắm. Nhưng vì không có tiền mua truyện nên mỗi lần ba mẹ nhặt được cuốn truyện nào em đều cất giữ cẩn thận để đọc". Tối về, bên ngọn đèn dầu leo lét, tiếng ê a đọc bài của lũ trẻ lại vang lên trong những căn nhà tạm bợ. Chính vì hoàn cảnh gia đình quá khổ nên số trẻ em được đến trường ở xóm "hai không" chỉ đếm trên đầu ngón tay…
Vì sống và làm việc trong môi trường độc hại tại bãi rác Rù Rì suốt thời gian dài nên đa số cư dân ở xóm đều bị các bệnh về đường hô hấp như viêm phổi hay viêm xoang. Cũng có một số trường hợp chết vì bệnh ung thư.
Thế nhưng vẫn có thêm nhiều người nghèo tìm đến bãi rác bên chân đèo Rù Rì để kiếm sống. Điều đáng nói là trong tương lai không xa, xóm nghèo bên bãi rác Rù Rì sẽ trở thành xóm "ba không" khi vừa không có điện, không nước lại… không có cả rác để kiếm sống!
No comments:
Post a Comment