AI ĐANG BÁM BIỂN CÙNG NGƯ DÂN?

Ngày 15.09.2011

HS: Trong nhiều năm qua, ngoài sự hiểm nguy của sóng gió bão bùng, ngư dân Việt còn phải trực diện với sự bắt bớ và cướp bóc của quân Tàu ngay trên hải phận của mình. Chúng tôi xin gửi đến quý thính giả bài viết của Mẹ Nấm sau chuyến đi thăm đảo Lý Sơn, qua sự trình bày của Dian.  

Tôi đến Lý Sơn vào những ngày đầu tháng 9, thời tiết khá đẹp nên chuyến đi biển lần này thật thuận lợi. Nếu sự thôi thúc khiến tôi phải đi gặp nhân chứng Trường Sa trên đảo Gạc Ma 1988 tại khu Du lịch Suối Lương - Đà Nẵng, thì vấn đề ngư dân Lý Sơn đang trực diện với những khó khăn khi mưu sinh tại Hoàng Sa, chịu đựng những mất mát và dám vượt qua những thử thách đó cũng là niềm thôi thúc tôi đến thăm huyện đảo này.

Từ cảng Sa Kỳ, sau hơn hai giờ đi bằng tàu “cao tốc", ấn tượng cho lần đặt chân đầu tiên lên huyện đảo này là: Đẹp! Nếu nói kỳ vĩ thì khách sáo, nhưng thật khó mà cưỡng được trước vẻ đẹp thiên nhiên tại "hòn đảo cá" và "hòn đảo tỏi" của tỉnh Quảng Ngãi này. Mặt trời lên chưa tới con sào, nhưng Lý Sơn đã nắng chang chang. Phía trong đất liền miền Trung đã có chỗ mưa giông, nhưng ở đây từ đầu thu đến nay chưa hề có lấy một giọt.

Người ta biết đến Lý Sơn không vì chỉ có cá hay hải sản nói chung, cũng không phải vì vào siêu thị nhìn thấy thương hiệu tỏi Lý Sơn mà biết đến Lý Sơn. Từ năm 2007 tôi đã biết việc Trung Quốc bắt giữ ngư dân Việt đang đánh bắt cá ở vùng Biển Đông. Và tất cả đều là qua báo chí, chứ chưa một lần gặp được nhân chứng hay nạn nhân. Tất nhiên tôi tin rằng người Tàu đã có những hành vi như vậy.

Gặp gỡ nhiều cư dân trên đảo, được nghe kể những câu chuyện về sự khó nhọc của nghề đi biển. Ngư dân phải tự sắm sửa, trang bị ngư cụ, tàu bè, máy móc dẫn đường, cảnh báo và cả máy tầm ngư. Tất cả đều hiện đại nhưng tất cả đều từ chữ “vay” mà có. Họ đặt cược tất cả với nghề nghiệp. Sống bám biển và có khi chết cũng ở biển. Họ gian lao vất vả để kiếm sống, để đóng góp vào kim ngạch xuất cảng làm giàu cho đất nước.

Nghề đi biển là đem mạng sống của mình ra thử thách với trời đất và thời tiết. Nhưng hiện có một mối nguy hiểm hơn bất cứ thứ nào khác đang rình rập họ. Đó là những hành vi của những kẻ láng giềng, với 16 chữ vàng mang sang giao hảo. Theo lời kể của ngư dân Lý Sơn thì việc bị người Tàu bắt giữ, đuổi đánh và cướp hải sản xảy ra đã lâu. Trong những năm mà “môi hở răng lạnh” thì là điều dễ hiểu. Thế nhưng từ những ngày trao nhau “bốn tốt - mười sáu chữ vàng” mà chuyện vẫn xảy ra như cơm bữa, thì những ngư dân Việt phải đối phó như thế nào?

Rời Lý Sơn, tôi quay về cảng Sa Kỳ để đến thăm gia đình anh Lê Văn Huy, người đã có cuộc đào thoát ngoạn mục khỏi Hoàng Sa trong một lần bị Trung Quốc bắt giữ. Trở về Việt Nam, anh phải bán con tàu của mình để trả cho các chi phí của chuyến đi biển bất thành trước đó, và còn nợ ngân hàng 30 triệu đồng.

Các ngư dân bị bắt và bị đòi tiền chuộc. Bao nhiêu vụ được chính quyền các cấp biết đến? Bao nhiêu vụ họ phải tự xoay xở giữa biển khơi? Rồi thông tin liên lạc bị hạn chế, và khó khăn chất chồng. Những người bị bắt làm con tin đã sống ra sao?
Nhưng một chuyện tưởng chừng như không thể đã xảy ra. Một hình thức “làm ăn” đã xuất hiện, chuyên môi giới để chuộc người bị bắt. Chuyện tưởng như đùa, vậy mà đã xảy ra.

Bao nhiêu chuyện trớ trêu cứ thế mà xảy ra với bà con ngư dân mình. Rồi các vụ xâm lấn lãnh hải xảy ra. Đến lúc không thể giấu nhẹm được nữa, báo chí lề phải đã lên tiếng. Rồi thì các cuộc biểu tình phản đối và đỉnh điểm là chống Trung Quốc của những người yêu nước. Nhà nước đã nói gì?

Nhà cầm quyền khuyến cáo: Những tranh chấp trên biển đã và sẽ đạt được những thỏa thuận nhờ đường lối ngoại giao mềm mỏng và khôn khéo"!

Nhưng có sự bảo đảm an toàn nào cho ngư dân trước hiểm nguy trên biển? Ngư dân có thể chống chọi với thiên tai bằng kinh nghiệm. Nhưng họ sẽ chống chọi với “nhân tai” bằng cách gì?

Ngư dân Việt đang trực diện với rất nhiều mối lo trước mỗi chuyến ra khơi. Ngoài những hiểm nguy bất trắc đến từ thiên nhiên, họ còn có nỗi lo sẽ bị quân Tàu bắt giữ. Họ vừa phập phồng lo sợ về những khoản nợ nếu bị buộc phải chuộc tàu và chuộc người. Nhưng họ vẫn tiếp tục bám biển vì suốt bao đời qua, biển là hơi thở và nguồn sống của gia đình họ. Họ không có sự lựa chọn nào khác, ngoài việc tiếp tục ra khơi, phó mặc cho sự may rủi của số phận mình, ngay trên chính ngư trường của quê hương mình!
Ai đang bám biển cùng ngư dân? Câu trả lời xin dành cho mọi người!

Mẹ Nấm