Đô Đốc Đặng Tiến Đông

Danh Nhân Nước Việt

Kính thưa quý thính giả, 

Theo sử Việt, các danh tướng Tây Sơn là những người cầm quân xông pha nơi tuyến đầu, anh dũng chiến đấu oanh liệt, quên mình vì đại nghĩa “cứu dân cứu nước”. Trong số đó, có một vị tướng chỉ huy tượng binh và kỵ binh đánh chiếm thành Thăng Long, làm cho tướng nhà Thanh là Sầm Nghi Đống phải thắt cổ tự vẫn và Tôn Sĩ Nghị phải bỏ cả ấn tín chạy về Tàu. Qua chuyên mục Danh Nhân Nước Việt tuần này, chúng tôi xin gửi đến quý thính giả bài “Đô Đốc Đặng Tiến Đông” của Việt Thái qua giọng đọc của Minh Nguyệt để kết thúc chương trình phát thanh tối hôm nay.

Việt Thái

Thành Nam xác giặc mười hai đống,

Ngời sáng anh hùng đại võ công.

Đó là hai câu thơ trong bài “Loa Sơn điếu cổ” của danh sĩ Ngô Ngọc Du, người chứng kiến trận đại thắng của Đô đốc Đặng Tiến Đông khi tiến chiếm thành Thăng Long vào mùa Xuân năm Kỷ Dậu.

Đặng Tiến Đông còn có tên là Đặng Tiến Giản, sinh ngày 18/6/1738 tại xã Phúc Thịnh, huyện Phú Xuyên, tỉnh Hà Tây. Ông là con trai thứ 8 của Quận công Đặng Tiến Cẩm và bà Phạm Thị Yến. Năm 11 tuổi, mồ côi cha, 10 năm sau mẹ ông cũng qua đời.

Năm 1763, Đặng Tiến Đông thi võ đỗ Tạo sĩ và ra làm quan.

Những năm cuối đời chúa Trịnh, ở Đàng Ngoài triều đình Lê – Trịnh thối nát, trong khi đó ở Đàng Trong, Trương Phúc Loan chuyên quyền, phong trào Tây Sơn do Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ nổi lên với mục đích bình định an dân.

Đến giữa năm 1786, lấy danh nghĩa “phù Lê diệt Trịnh”, Nguyễn Huệ dẫn quân Tây Sơn tiến ra Bắc Hà. Qua năm sau, Đặng Tiến Đông đến đầu quân dưới trướng Nguyễn Huệ và được Nguyễn Huệ ban cho ấn kiếm thống lãnh đại quân.

Cuối năm 1788, theo lời cầu xin của Lê Chiêu Thống, vua Càn Long sai Tổng đốc Lưỡng Quảng tên Tôn Sĩ Nghị chỉ huy 29 vạn quân Thanh hộ tống Lê Chiêu Thống về lại Thăng Long.

Nghe tin, quân Tây Sơn do Đại tư mã Ngô Văn Sở chỉ huy rút quân về lập phòng tuyến ở dãy núi Tam Điệp – Biện Sơn cố thủ. Lúc bấy giờ, Đô đốc Đặng Tiến Đông đang trấn thủ xứ Thanh Hóa, ngày đêm đôn đốc nghĩa quân lập phòng tuyến trên địa phận do mình cai quản.

Ngày 20 tháng Chạp năm Mậu Thân, đại quân của vua Quang Trung đã ra đến Tam Điệp.  Ngài chia quân ra làm 5 đạo, giao cho Đô đốc Đông chỉ huy một đạo quân gồm tượng binh và kỵ binh.

Từ Tam Điệp, Đô đốc Đông chuyển quân theo con đường thượng đạo qua Phố Cát, ra Thiên Quan, xuyên qua Chương Đức, đến làng Nhân Mục rồi rẽ ngang sang Khương Thượng tiến đánh quân Thanh do Sầm Nghi Đống chỉ huy đóng tại khu chùa Bộc, cạnh Đống Đa.

Ngày mùng 5 Tết Kỷ Dậu, trận đánh diễn ra chớp nhoáng lúc trời chưa sáng. Tướng Sầm Nghi Đống thua trận phải thắt cổ tự vẫn ngay tại đài chỉ huy ở Loa Sơn.

Ngay sau đó, Đô đốc Đông dẫn quân tiêu diệt quân Thanh trong đồn Nam Đồng, rồi tiến nhanh về phía cửa Tây thành Thăng Long.

Ở cung Tây Long, thấy khói lửa rực trời, Tôn Sĩ Nghị biết quân Thanh thất trận, liền lên ngựa lẻn qua cầu phao bắt ngang sông Hồng, nhắm hướng Bắc mà trốn chạy.

Văn thần Phan Huy Ích trong “Tông đức thế tự bi” đã mô tả lại hình ảnh oai hùng của Đô đốc Đông lúc ấy như sau: “Ông một mình một ngựa tiến lên trước, dẹp yên nơi cung cấm”.

Trưa ngày mùng 5 Tết, vua Quang Trung cùng với đại quân tiến vào kinh thành dưới sự đón chào của Đô đốc Đông.

Sau khi đánh tan quân ngoại xâm, Đô đốc Đông tiếp tục đảm nhận nhiều chức vụ quan trọng trong triều đình. Vua Quang Trung phong cho ông chức Vệ Quốc Thượng Tướng Quân, trấn thủ 2 xứ Thanh Hóa và Nghĩa An (tức trấn Nghệ An). Ông giữ chức vụ này từ cuối năm 1787 cho đến đầu năm 1790. 

Bên cạnh việc quân cơ, ông còn lo việc biên soạn “Đặng gia phả hệ toàn chính thực lục”. Gia phả này không chỉ ghi chép dòng họ Đặng mà còn mô tả các sinh hoạt chính trị của nước Đại Việt từ thế kỷ 11 đến thế kỷ 18.

Đô đốc Đặng Tiến Đông qua đời vào những năm đầu triều vua Cảnh Thịnh. Lăng mộ ông được xây ở xứ Đồng Trê, nay thuộc thôn Đầm Dền, xã Đại Yên, huyện Chương Mỹ, Hà Nội.

* * *

Qua hình ảnh oai hùng của Đô đốc Đặng Tiến Đông do Văn thần Phan Huy Ích mô tả và nhìn lại những kẻ “bất tài vô đức” đang cầm đầu chế độ cộng sản độc tài phi nhân hiện nay mà đau đớn lòng.

Đất nước VN đang bị lũ người luôn ra rả tự xưng là “yêu nước” nhưng lại cố tình hủy diệt tận gốc truyền thống tự chủ và văn hóa ngàn đời của dân tộc. VN ngày nay đã có một tập đoàn Trần Ích Tắc và Lê Chiêu Thống mới, các bộ mặt gian tham, bán nước càng ngày càng lộ rõ hơn khi lệ thuộc vào Tàu Cộng từ chính trị, quân sự lẫn kinh tế.

Từ nhiều năm qua, đã có rất nhiều người dân yêu nước bị đày đọa trong ngục tù, đã chết oan ức chỉ vì dám cảnh báo về hiểm họa “Bắc thuộc mới” từ phương Bắc.

Tập Cận Bình với chủ thuyết bành trướng lãnh hải, lãnh thổ về phương Nam, đã dùng con bài Nguyễn Phú Trọng để triệt tiêu các cá nhân, tổ chức, phong trào tranh đấu bảo vệ môi trường sống và chủ quyền đất nước.

Sau khi miền Nam bị lọt vào tay cộng sản, đất nước VN càng thêm tang thương và lạc hậu, nước mắt người dân gần như cạn kiệt với quá nhiều đau thương chồng chất. VN sẽ đi về đâu nếu mọi người đều cúi mặt, không chịu đóng góp công sức mình, phó mặc cho dân tộc chìm sâu trong đại nạn? Chỉ cần mỗi người dân một ngọn đuốc, biến uất hận và đau thương thành hành động thì ngày tàn của chế độ CS độc tài phi nhân sẽ không còn bao lâu nữa.