Sự Kiện Thiên An Môn 1989

Bàn Ngang Tán Dọc

Sự Kiện: Đêm ngày 3 rạng sáng 4 tháng 6 năm 1989, Đặng Tiểu Bình đã ra lệnh cho quân đội đàn áp đẫm máu những người tập họp đòi dân chủ ở quảng trường Thiên An Môn, Bắc Kinh. Không biết có bao nhiêu người đã bị giết chết, theo nhiều nguồn tin khác nhau, con số sinh viên bị giết có đến hàng ngàn người 

Kịch Bản

HD- Chào chị ML và anh TH. Anh chị có nhớ sự kiện Thiên An Môn (TAM) xẩy ra năm nào không? 

ML- Chào anh HD và anh TH. ML biết, cách đây vài ngày, cộng đồng người Hoa ở L.A. họ có tổ chức tưởng niệm sự kiện Thiên An Môn đó. Ý anh HD là muốn nói đến chuyện đó chứ gì? Đúng không? 

HD- Đúng thế. Đây là một sự kiện mà nhà nước CS Tàu luôn che đậy, họ không cho ai nhắc đến chuyện ấy đâu, 

TH- Chào chị ML và anh HD, ở đời này bất cứ chuyện gì người ta càng muốn giấu giếm thì thiện hạ lại càng tò mò muốn biết. Riêng sự kiện TAM xẩy ra đến nay là 36 năm, nhiều người Tàu là chứng nhân và nạn nhân vẫn còn sống, nên họ nhớ rất rõ, nhưng họ sợ nên không dám nhắc đến. 

ML- Người dân trong nước thì sợ, nhưng người ở hải ngoại, đặc biệt là Đài Loan thì họ vẫn công khai tổ chức ngày kinh hoàng ấy. ML đề nghị chúng ta nên nhắc lại sự kiện này để cho những bạn trẻ người VN biết đến sự dã man của CS Tàu.

HD- Đúng vậy chị, CS Tàu hay CSVN cũng tàn ác vô nhân tinh như nhau. Câu chuyện TAM  khởi sự từ cái bối cảnh lịch sử vào cuối thập niên 1980, Tàu Cộng trải qua những biến động lớn về kinh tế và xã hội. Sau khi Mao Trạch Đông qua đời (1976), Đặng Tiểu Bình dần vươn lên trở thành nhà lãnh đạo tối cao và khởi xướng công cuộc "cải cách và mở cửa" từ năm 1978. Nhờ những chính sách kinh tế mới, Tàu Cộng bước đầu đạt được những thành quả đáng kể: tăng trưởng nhanh, đời sống người dân được cải thiện và nền kinh tế chuyển dần từ kinh tế tập trung sang cơ chế thị trường theo xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, quá trình cải cách cũng tạo ra nhiều vấn đề: tham nhũng trong bộ máy nhà nước, bất công xã hội gia tăng, lạm phát cao và chênh lệch giàu nghèo rõ rệt. Bên cạnh đó, hệ thống chính trị vẫn khép kín, quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận và dân chủ bị hạn chế nghiêm ngặt. Trong bối cảnh đó, tầng lớp sinh viên, trí thức và một bộ phận dân chúng bắt đầu kêu gọi cải cách chính trị song song với cải cách kinh tế 

TH- Từ đó một phong tào được khởi nguồn, diễn tiến từ ngày 15/4/1989, cựu Tổng Bí thư Tàu Cộng là Hồ Diệu Bang — người từng chủ trương cải cách chính trị và ủng hộ quyền tự do học thuật, báo chí — đột ngột qua đời vì bệnh tim. Hồ Diệu Bang là nhân vật được giới sinh viên và trí thức yêu mến vì ông từng bảo vệ quyền lợi của họ trong nhiều biến cố trước đó. Cái chết của ông trở thành ngòi nổ cho phong trào phản đối quy mô lớn. Ngay sau đám tang, hàng chục ngàn sinh viên tại Bắc Kinh đổ về Quảng trường Thiên An Môn để tưởng niệm ông và bày tỏ các yêu sách với chính quyền, trong đó có: Chống tham nhũng. Đòi mở rộng tự do ngôn luận và báo chí. Thúc đẩy cải cách chính trị. Tăng cường minh bạch trong quản lý nhà nước.

ML- Thế là Phong trào nhanh chóng lan rộng tới nhiều thành phố lớn như Thượng Hải, Quảng Châu, Trùng Khánh, Vũ Hán….. với những diễn biến chính: Từ giữa tháng 4 đến cuối tháng 5/1989, hàng chục ngàn sinh viên, trí thức và người dân tập trung tại Quảng Trường Thiên An Môn, lập các diễn đàn tranh luận, tổ chức tuyệt thực và diễn hành ôn hòa. Trong những ngày cao điểm, số người tham gia ước tính lên tới hàng triệu người.

HD- Đến ngày 13/5, hàng trăm sinh viên bắt đầu tuyệt thực để gây áp lực với chính quyền ngay trước chuyến thăm của lãnh đạo Liên Xô là Mikhail Gorbachev — chuyến thăm mang tính biểu tượng cho việc bình thường hóa quan hệ Trung Cộng –Liên Xô sau nhiều năm đối đầu. Việc này khiến chính quyền Bắc Kinh rơi vào tình thế khó xử vì không thể đàn áp công khai trước sự chứng kiến của truyền thông quốc tế được.

TH- Ngày 19/5, Thủ tướng Lý Bằng và Tổng Bí thư Triệu Tử Dương ra quảng trường thuyết phục sinh viên chấm dứt tuyệt thực. Tuy nhiên, trong khi Lý Bằng kiên quyết dẹp biểu tình thì Triệu Tử Dương lại bày tỏ sự đồng cảm với sinh viên. Sự bất đồng này khiến Triệu Tử Dương bị cách chức và quản thúc ngay sau đó.

ML- Đến ngày 20/5, nhà nước Tàu Cộng ban bố thiết quân luật tại Bắc Kinh và điều động hàng chục ngàn binh lính cùng xe tăng vào thành phố. Tuy nhiên, dân chúng ngăn cản, dựng chướng ngại vật và kêu gọi quân đội quay trở lại doanh trại.

HD- Thế là cuộc đàn áp đẫm máu đã diễn ra theo lệnh của Đặng Tiều Bình. Đêm ngày 3 rạng sáng 4/6/1989, nhà cầm quyền Tàu Cộng ra lệnh cho Quân Giải Phóng Nhân Dân tiến vào Quảng trường Thiên An Môn bằng vũ lực. Quân đội sử dụng xe tăng, thiết giáp và vũ khí hạng nặng tấn công vào người biểu tình và những người ngăn cản trên đường phố. Đạn thật được bắn xối xả vào đám đông không vũ trang. Xe tăng nghiền nát các chướng ngại vật và cả người biểu tình. Cuộc đàn áp diễn ra ác liệt suốt đêm và kéo dài đến sáng ngày 4/6.

TH- Ngay sau khi tàn sát đẫm máu, họ cũng dọn dẹp xác người, xịt nước rửa sạch mau me lênh láng ở quảng trường. Đến trưa 4/6, quân đội kiểm soát hoàn toàn Quảng trường Thiên An Môn và các tuyến đường chính tại Bắc Kinh. Mọi hoạt động tụ tập đông người bị cấm. Chính quyền phong tỏa thông tin, cắt sóng truyền hình quốc tế và áp đặt kiểm duyệt gắt gao. Chính phủ Tàu Cộng không công bố con số thương vong, nhưng theo Hội Hồng Thập Tự TC thì có khoảng 2,600 người đã bị giết. Nhưng nhiều nhà nghiên cứu độc lập và các tổ chức bảo vệ nhân quyền cho rằng con số có thể lên đến hàng chục ngàn.

ML- Ttong sự kiện này có một hình ảnh biểu tượng nổi tiếng là "Người chặn xe tăng" — một thanh niên không rõ danh tính đứng chắn đầu đoàn xe tăng ở đại lộ Trường An vào sáng 5/6. Hình ảnh này trở thành biểu tượng quốc tế về lòng can đảm và tinh thần phản kháng phi bạo lực.

HD- Sau cuộc đàn áp, nhà nước CS Tàu bắt giữ hàng loạt lãnh đạo sinh viên và những người tham gia biểu tình. Nhiều người bị tử hình, ngồi tù dài hạn hoặc phải sống lưu vong. Triệu Tử Dương bị cách chức, quản thúc tại gia cho đến chết (2005). Đặng Tiểu Bình, dù không giữ chức vụ chính thức cao nhất, vẫn là người đưa ra quyết định đàn áp và tiếp tục duy trì quyền lực tối cao đến khi về hưu.

TH-  Phản ứng của quốc tế. Theo TH biết thì Cộng Đồng Người Việt tỵ nạn CS ở HK đã tổ chức biểu tình ờ Los Angeles để ủng hộ sinh viên TC khi họ chưa bị đàn áp. Cộng đồng quốc tế phản ứng dữ dội: Nhiều nước phương Tây áp đặt lệnh cấm vận vũ khí và hạn chế quan hệ ngoại giao với TC. Liên Hiệp Quốc và các tổ chức nhân quyền lên án mạnh mẽ. Tuy nhiên, sau một thời gian, vì lợi ích kinh tế và địa chính trị, các nước dần nối lại quan hệ với nước CS này.

ML- Qua sự kiện trên cho thấy bản chất của độc tài CS Tàu hay VN cũng giống nhau, nên chúng ta phải quyết tâm loại bỏ chủ nghĩa phi nhân này.

HD- Sự kiện TAM năm 1989 còn nhiều điều cần bàn thêm, nhưng chúng ta sẽ nói đến vào lần tời vậy.