Friday, June 20, 2025

Phải sửa đổi hoặc hủy bỏ điều 331 trong Bộ Luật Hình Sự của Việt Nam

Quan Điểm

Từ năm 2018 đến nay đã có hơn trăm người bị bỏ tù vì vi phạm điều 331 trong bộ Luật Hình Sự của Việt Nam. Trường hợp gần đây nhất là Luật sư Trần Đình Triển. Mời quí thính giả theo dõi bài Quan Điểm của Lực Lượng Cứu Quốc về sự phi lý của điều 331 khi nhà nước csVN sử dụng điều này như một cộng cụ để tước đoạt quyền tự do ngôn luận của người dân. Bài sẽ được Hải Nguyên trình bày sau đây 

Thưa quí thính giả,

Điều 331 trong Bộ luật Hình sự Việt Nam năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) có nội dung như sau - Xin trích “Điều 331. Tội lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân

1. Người nào lợi dụng quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

2. Phạm tội gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.(Hết trích)           

Điều mơ hồ và hết sức phi lý, đã và đang gây tranh cãi, đó là nhóm chữ: “lợi dụng các quyền tự do dân chủ”. Thế nào là "lợi dụng quyền tự do dân chủ"? Lục lọi tài liệu trong hệ thống pháp luật Việt Nam, Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi 2017), cũng như các văn bản hướng dẫn thi hành như Thông TưLiên Tịch 01/2021/TTLT/ Tòa Án Nhân Dân Tối Cao/Viện Kiểm Sát Nhân Dân Tối Cao/Bộ Công An/Bộ Quốc Phòng   v.v...Kểcả  Nghị Quyết của Hội Đồng Thẩm Phán Tòa Án Nhân Dân Tối Cao đều không tìm thấy lời giải thích hay đưa ra định nghĩa hay tiêu chuẩn pháp lý chính xác nàođể xác định thế nào là "lợi dụng" cả!

            Vì không có định nghĩa cụ thể thế nào là "lợi dụng", nên việc áp dụng phụ thuộc vào cách diễn giải của cơ quan điều tra và xét xử.Trong thực tế, điều này thường được áp dụng cho các trường hợp mà cá nhân bày tỏ ý kiến góp ý bay phê phản chính trị, viết bài đăng trên mạng xã hội, hoặc phát ngôn công khai về các vấn đề nhà nước mà cơ quan chức năng cho rằng ảnh hưởng đến lợi ích chung, gây bất ổn xã hội. Từ đó tòa án áp dụng điều 331 này, tương đương với các tội danh liên quan đến an ninh quốc gia hoặc trật tự công cộng trong nhiều quốc gia khác. Riêng ở Việt Nam, điều 331 là công cụ để nhà nước hạn chế quyền tự do biểu đạt, kiểm duyệt thông tin báo chí, bịt miệng và truy bức bất cứ người dân nào lên tiếng về những sai lầm, những thất bại của nhà nước nói chung, và cá nhân những viên chức của đảng CSVN nói riêng.

            Những hệ quả, thứ nhấtlà việc đánh giá hành vi "lợi dụng" hoàn toàn phụ thuộc vào cơ quan điều tra, viện kiểm sát và toà án.Thứ hai là các nhà nghiên cứu luật và tổ chức nhân quyền trong và ngoài nước cho rằng khái niệm này quá mở, quámơ hồ, dẫn đến lạm dụng quyền lực tư pháp và hạn chế quyền bày tỏ ý kiến chính đáng của công dân.Và thứ ba là một hành vi phản biện hay bày tỏ ý kiến, nếu không làm rõ mức độ "xâm phạm lợi ích nhà nước" và tính chất "lợi dụng" thế nào, thì rất dễ bị quy kết vi phạmĐiều 331.

            Vậy tòa án dựa vào đâu để kết luận là "lợi dụng"?Thông thường, cơ quan điều tra và tòa án sẽ căn cứ vào các yếu tố như:

1. Xét nội dung lời nói, bài viết có xuyên tạc, bịa đặt, vu khống, xúc phạm danh dự tổ chức, cá nhân hay không.

2. Đo lường mức độ ảnh hưởng của lời nói, bài viết đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

3. Đo lường hay phỏng đoán hậu quả gây ra như kích động tụ tập đông người, gây mất ổn định xã hội.

4. Căn cứ vào mức độ lan truyền trên mạng xã hội hoặc báo chí.

Nhưng các luận điểm này cũng chưa được chuẩn hóa bằng một văn bản pháp luật cụ thể nào cả, mà phần lớn là dựa vào cảm tính và thành kiến của cá nhân hay cơ quan điều tra nhắm vào bị cáo.

            Theo Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW),nếu tính từ 2011 có ít nhất 152 người đã bị kết án theo Điều 331. Từ năm 2018 đến tháng 2 năm 2025, có ít nhất 124 người bị kết án theo Điều 331. Trong thời gian 2011–2017, chỉ có 28 người bị kết án do một điều luật tương đương trước khi Điều 331 được soạn thảo. 

Nổi cộm như trường hợp cô Phạm Đoan Trang với bản án 9 năm tù giam. Mới nhất là LS Trần Đình Triển, vì nội dụng các bài viết dụng chạm đến ông thẩm phán tối cao Nguyễn Hòa Bình, đã bị kết án 3 năm tù!

            Tóm lại Điều 331 bị nhiều luật sư và chuyên gia luật trong nước cũng như quốctế phản biện. Vì không có định nghĩa rõ ràng nào về “lợi dụng”, nên Điều 331 cũng trái với Điều 25về quyền tự do ngôn luận trong Hiến pháp 2013 của Việt Nam. Đồng thời Việt Nam cũng vi phạm các cam kết quốc tế mà nước này đã tham gia như Công Ước Quốc tế về các Quyền Dân Sự và Chính Trị.

Rõ ràngNhà Nước CSVN đã lạm dụng điều 331 để xử lý hành chính hoặc hình sự hoá các ý kiến trái chiều của người dân một cáchtùy tiện. Với những lý lẽ nêu trên, nhà nước CSVN cần phải hủy bỏ Điều 331 khỏi bộ Luật Hình Sự của Việt Nam.

            Cảm ơn quí thính giả đã theo dỏi bài QD của chúng tôi.

No comments:

Post a Comment