Kính thưa quý thính giả, một nhạc sĩ thời tiền chiến nổi tiếng trước Phạm Duy. Ông được xem là một trong những nhạc sĩ tiền phong trong nền tân nhạc, đã đóng góp phong phú cho kho tàng nhạc Việt với hàng trăm nhạc phẩm, trong số đó có nhiều ca khúc đã đi vào lòng người từ thập niên 1930 đến thập niên 1970. Qua chuyên mục Danh Nhân Nước Việt tuần này, chúng tôi xin gửi đến quý thính giả bài “Nhạc sĩ Dương Thiệu Tước” của Việt Thái qua giọng đọc của Minh Nguyệt để kết thúc chương trình phát thanh tối hôm nay.
Việt Thái
Nhạc sĩ Dương Thiệu Tước sinh ngày 15/5/1915 tại làng Vân Đình, huyện Sơn Lãng, tỉnh Hà Đông (nay thuộc Hà Nội). Xuất thân trong gia đình quyền quý có truyền thống Nho học, ông là cháu nội của Cụ nghè Dương Khuê ở Vân Đình, làm Đốc học Nam Định, là bạn thân của nhà thơ Nguyễn Khuyến.
Thuở nhỏ Dương Thiệu Tước học văn ở Hà Nội, do có năng khiếu nên học nhạc rất nhanh, 7 tuổi thành thạo đàn Tranh và đàn Nguyệt, 14 tuổi học thêm đàn Piano, 16 tuổi học đàn Guitar.
Thập niên 1930, ông cùng Thẩm Oánh, Vũ Khánh, Lê Yên, Nguyễn Thiện Tơ thành lập nhóm Nghệ sĩ Tài tử tên là Hoa Lưu Ly, trình diễn tại Hà Nội.
Chính ông là người có sáng kiến soạn nhạc Pháp lời Việt, những nhạc phẩm đầu tay của ông thường viết bằng tiếng Pháp. Mặc dù học nhạc Pháp, nhưng những sáng tác của ông đượm hồn dân tộc, do ông xử dụng được nhiều nhạc cụ, biết rành và ca được các điệu hát cổ truyền.
-Năm 1953, ông phổ thơ “Màu Cây Trong Khói” của thi sĩ Hồ Dzếnh thành bài “Chiều” nổi tiếng thời bấy giờ. Và ông soạn nhạc cho một số ca khúc do vợ là ca sĩ Minh Trang viết lời như: “Bóng Chiều Xưa”, “Ôi Quê Xưa”. “mơ Tiên”.v.v.
-Năm 1954, ông di cư vào Nam làm Chủ sự phòng Văn nghệ của đài phát thanh Sài Gòn và phụ trách chương trình “Cổ Kim Hòa Điệu”. Thời gian này, ông được mời làm giáo sư dạy Lục huyền cầm và Tây ban cầm tại trường Quốc Gia Âm Nhạc. Và ông sáng tác một số bài hát mới như “Bạn Cùng Tôi”, “Đêm Ngắn Tình Dài”, “Thiết Tha Vài Lời”, giao cho nhà xuất bản tân nhạc tại Sài Gòn phát hành.
Ông sáng tác hơn 200 ca khúc, trong đó có những nhạc phẩm được ưa chuộng đến ngày nay, như “Ngọc Lan”,”Tiếng xưa”, “Chiều”, “Đêm Tàn Bến Ngự”. Ngoài nhạc tình, ông còn viết hùng ca và nhạc thiếu nhi. Riêng bài “Uống Nước Nhớ Nguồn” (do ông viết chung với Hùng Lân), là nhạc phẩm được nhiều ca sĩ trình bày trong ngày lễ Vu Lan hàng năm.
Sau năm 1975, một số nhạc phẩm của ông được nhiều ca sĩ chọn để hát trong các chương trình văn nghệ, đặc biệt là ca sĩ Ánh Tuyết và Quỳnh Hoa. Nhưng các sáng tác của ông đều bị cộng sản cấm hát trong nước, một thời gian sau mới được lưu hành trở lại.
-Ngày 1/8/1995, ông từ trần, hưởng thọ 80 tuổi.
-Năm 1995, hãng phim Trẻ cho ra đời cuốn băng “Thuyền Mơ” để vinh danh và tưởng niệm ông.
-Ngày 1/8/2005, để tưởng nhớ và vinh danh ông, Hội Vysca và một số văn nghệ sĩ cùng báo Người Việt tại Hoa Kỳ, tổ chức buổi Văn nghệ lấy tên là “Chiều Minh Trang – Dương Thiệu Tước” được hơn 600 người tham dự, 2 ca sĩ nổi tiếng như Mai Hương, Kim Tước cũng có mặt trong chương trình này.
Và để vinh danh ông, một con đường ở Tân Phú, Sài Gòn và một tại Hương Thủy, Thừa Thiên (Huế) được đặt tên Dương Thiệu Tước.
*****
Dương Thiệu Tước là một trong những nhạc sĩ thời “tiền chiến” có nhiều nhạc phẩm được các ca sĩ hải ngoại chọn trình diễn trong các chương trình văn nghệ. Có lẽ tinh thần dân tộc chan chứa trong các ca khúc do ông sáng tác ngay từ thời tân nhạc VN còn chịu ảnh hưởng của dòng nhạc Tây phương, đã khiến tác phẩm của ông có sức sống lâu dài.
Nhạc sĩ Dương Thiệu Tước sáng tác nhạc khi còn trẻ đến khi qua đời có hơn 200 ca khúc. Riêng về nhạc phẩm “Đêm Tàn Bến Ngự”, Ông nói: “mình không sinh ra ở Huế nhưng đó là quê của vợ, người mà ông yêu quý nên đã cho ra đời ca khúc này”. Và ông cho biết thêm rằng, ông viết bản nhạc này khi đang ngồi thuyền dạo sông Hương, nhập tâm vào thế người đi xa nhớ về Bến Ngự, nhớ về Huế mà giãi bày cõi lòng, nghĩ đến một ngày phải rời xa nơi có nhiều kỷ niệm vui buồn thương tiếc. Bài hát thấm đậm âm hưởng các làn điệu dân ca đặc trưng của xứ Huế, gợi hình ảnh sông Hương thơ mộng, nhưng cũng đượm vẻ u buồn cố hữu ngàn năm, qua cách trình bày sinh động.
Bài “Đêm Tàn Bến Ngự” nằm trong số mấy chục bài ca nhắc đến địa danh ở Huế hay nhất. Có thể do người dân Huế yêu thích bài hát này, nên tên ông được đặt cho một đường ở Hương Thủy.
Kính chào vĩnh biệt nhạc sĩ tài hoa mang tên Dương Thiệu Tước.
No comments:
Post a Comment