Thưa quý thính giả,
Một nghệ sĩ tài hoa có giọng ca ngọt ngào trầm ấm, nổi bật nhất là cách ngân nga, buông hơi và chẻ nhịp, được khán thính giả miền Nam ái mộ bầu chọn là đệ nhất danh ca vọng cổ ở thập niên 1960. Ông nổi tiếng với nhiều bài bản mà mãi đến ngày nay vẫn còn đọng lại nhiều ký ức trong lòng giới mộ điệu.
Trong chuyên mục Danh nhân nước Việt tuần này, chúng tôi xin gửi đến quý thính giả bài “Nghệ sĩ Út Trà Ôn” của Việt Thái qua giọng đọc của Minh Nguyệt để chấm dứt chương trình phát thanh tối hôm nay.
Út Trà Ôn tên thật là Nguyễn Thành Út, sinh năm 1919 tại làng Đông Hậu, quận Trà Ôn, Cần Thơ (nay thuộc tỉnh Vĩnh Long). Vì là người con thứ 10 và cũng là con út, nên trong gia đình gọi là Mười Út. Cha mẹ mất sớm nên phải làm ruộng từ năm 13 tuổi.
-Năm 16 tuổi, Mười Út đam mê “đờn ca tài tử” nên học ca hát tại quê nhà.
-Năm 1937, Mười Út được người quen giới thiệu ca hát trên đài phát thanh Sài Gòn, từ đó có biệt danh Út Trà Ôn. Với giọng ca truyền cảm, chân thành, đậm chất miền Nam, nên tên tuổi Út Trà Ôn đã nhanh chóng thăng hoa. Bản vọng cổ đầu tiên ông ca trên đài là bài "Thức trót canh thâu".
Với niềm đam mê nghệ thuật và khả năng ca diễn xuất sắc, Út Trà Ôn thường xuyên góp tiếng hát cho đài phát thanh và các hãng băng dĩa. Với giọng ca đặc biệt của mình, ông đã góp phần nâng cao uy tín cho hãng dĩa Asia với bài "Tôn Tẩn giả điên" gồm 20 câu, là một sáng tác của vị Yết Ma (một tu sĩ Phật giáo).
-Năm 1942, ông cộng tác với các gánh hát: Thanh Long, Tiến Hóa, Mộng Vân, Sao Mai, Thanh Minh .v.v.
-Năm 1954, ông sáng lập gánh hát Kim Thanh, đây là lần đầu tiên ông làm bầu một gánh hát danh tiếng lúc bấy giờ, và gánh này có nhiều nghệ sĩ nổi tiếng như: Thanh Tao, Kim Chưởng, Thúy Nga cùng làm giám đốc.
-Năm 1959, soạn giả Viễn Châu sáng tác bài “Tình anh bán chiếu” được trình bày qua giọng ca tuyệt vời của ông đã gây dấu ấn đậm đà trong lòng người.
-Năm 1960, ông cộng tác với đoàn Thủ Đô.
-Năm 1962, ông và bạn thân là nghệ sĩ Hoàng Giang lập gánh Thống Nhứt, sau đó ông được mời cộng tác với các đoàn cải lương: Dạ Lý Hương, Thái Dương, Quốc Thanh, Hương Dạ Thảo, Phương Bình, Thanh Hải, Tân Hoa Lan, Kim Chung .v.v. Chính ông là người đã tạo ra cơn sốt cải lương ở miền Tây Nam Phần.
Ngoài bài Tình anh bán chiếu, ông còn ca diễn trong những tuồng: Tôn Tẩn giả điên, Trăng rụng sau chùa, Nửa đời hương phấn, Tình vương hoa thắm, Đời cô Nga, Sau bức màn nhung, Gánh chè khuya, Ông lão chèo đò, Sương khói rừng khuya, Về đi em .v.v.
-Ngày 13/8/2001, nghệ sĩ Út Trà Ôn từ trần tại bệnh viện Nguyễn Tri Phương ở Sài Gòn, hưởng thọ 82 tuổi, an táng ở chùa Nghệ Sĩ, thuộc quận Gò Vấp.
*****
Nghệ sĩ Út Trà Ôn với tánh tình thật thà chất phác, xuất thân từ nhà nông, nhờ đã sống qua giai đoạn “tay lấm chân bùn”, nên khi bước vào sân khấu dễ nhập vai diễn. Và cũng nhờ giọng ca mùi mẫn truyền cảm, nhất là ca đoạn giữa câu vọng cổ và tiếng thở dài của ông trong từng câu ca, cho dù ít chữ. Vì vậy, ông được công chúng mến mộ suốt từ Nam chí Bắc.
Soạn giả Viễn Châu sáng tác hơn 2.000 bài vọng cổ, thì có đến 2 phần 3 là do công truyền bá của Út Trà Ôn. Trong đó, có nhiều bài đã gây dấu ấn sâu đậm trong lòng công chúng, đặc biệt là bài “Tình anh bán chiếu”. Chỉ có 6 câu vọng cổ, trình bày chưa đến 10 phút, đã đưa nghệ sĩ Út Trà Ôn và soạn giả Viễn Châu cùng lên ngôi trong làng vọng cổ.
Nội dung bài ca chỉ là tâm sự của một thanh niên bán chiếu phải lòng một cô gái đặt mua, khi trở lại giao chiếu như đã hẹn thì cô gái đã sang ngang, đâu biết người bán chiếu đã thầm thương trộm nhớ. Chính nhờ vào lời lẽ mộc mạc đơn giản, nên bài hát đã đi vào lòng người, nhất là nó được trình bày qua giọng ca tuyệt vời của danh ca Út Trà Ôn.
Giữa thập niên 1960, khi dĩa hát “Tình anh bán chiếu” phát hành, đã tạo nên một làn sóng lớn tràn vào mọi ngõ ngách ở miền Nam. Bài vọng cổ này đã thăng hoa vào kinh điển, biến tên tuổi của Út Trà Ôn trở thành “đệ nhất danh ca cổ nhạc” của miền Nam.
Kính chào vĩnh biệt Út Trà Ôn, người con ưu tú của vùng đất Vĩnh Long đã cống hiến trọn đời cho sân khấu và nghệ thuật.
No comments:
Post a Comment