Tả quân Lê Văn Duyệt

Danh Nhân Nước Việt

Kính thưa quý thính giả,

Gần 200 năm trước, VN có một nhà quân sự kiêm chính trị gia tài ba, 2 lần giữ chức tổng trấn Gia Định. Ông góp phần không nhỏ vào việc bảo vệ vùng đất phương Nam trước ý đồ xâm lược của quân Xiêm và góp nhiều công sức trong các chính sách đối nội lẫn đối ngoại của triều Nguyễn.

Trong tiết mục “Danh nhân nước Việt” tuần này, chúng tôi xin gửi đến quý thính giả bài “Tả quân Lê Văn Duyệt” của Việt Thái qua giọng đọc của Minh Nguyệt để kết thúc chương trình phát thanh tối hôm nay.

 

Lê Văn Duyệt sinh năm 1763 tại vàm Trà Lọt, làng Hòa Khánh, tỉnh Tiền Giang. Cha là Lê Văn Toại, người gốc Quảng Ngãi, theo ông nội là Lê Văn Hiếu di cư vào Nam. Sau khi ông ra đời, cha ông dời nhà về vùng Rạch Gầm, tỉnh Tiền Giang.

Lê Văn Duyệt có 3 người em trai. Ông vóc người nhỏ nhắn nhưng lại có sức mạnh phi thường nên được xem là một trong "Ngũ Hổ" Gia Định.

Năm 1781, Nguyễn Ánh bị quân Tây Sơn đuổi chạy đến vàm Trà Lọt, có ngụ tại nhà cha ông. Cảm ơn cưu mang, chúa Nguyễn thu nhận Lê Văn Duyệt và giao nhiệm vụ bảo vệ gia quyến. Trong trận đánh tại Đồng Văn, Lê Văn Duyệt bị quân Tây Sơn bắt, nhưng sau đó trốn thoát.

-Tháng 11 năm 1784, Lê Văn Duyệt gặp lại và hộ giá Nguyễn Ánh sang Xiêm. Tháng Giêng năm 1801, ông cùng các tướng Nguyễn Văn Trương, Tống Phước Lương, Võ Di Nguy đánh chiếm cửa biển Thị Nại do quân Tây Sơn trấn giữ. Trận này tướng Võ Di Nguy bị tử trận.

-Đầu tháng 4, ông theo chúa Nguyễn Ánh ra đánh Phú Xuân, bắt sống Phò mã Nguyễn Văn Trị và Đô đốc Phan Văn Sách.

-Đến tháng 5, ông tiến vào Phú Xuân, đánh tan thủy quân Tây Sơn, khiến vua Cảnh Thịnh phải rút lui ra Bắc. Nguyễn Ánh phong ông làm “Thần sách quân, Chưởng tả dinh Đô thống chế” và Lê Chất làm phó tướng.

-Mùng 1 tháng 5 năm Nhâm Tuất, Nguyễn Ánh lên ngôi đặt niên hiệu là Gia Long. Ông được phong làm “Khâm sai Chưởng Tả quân dinh, Bình tây tướng quân” cùng với Lê Chất đem quân ra Bắc truy diệt Tây Sơn.

-Tháng 3 năm 1803, ông phá tan cuộc nổi dậy của dân thiểu số ở Vách Đá thuộc tỉnh Quảng Ngãi.

-Đến năm 1808, một lần nữa ông mang quân đến Vách Đá giết Phó quản cơ Lê Quốc Huy.

-Tháng 6 năm 1812, ông được cử làm Tổng trấn Gia Định thay Nguyễn Văn Nhơn, Trương Tấn Bửu làm Phó và Ngô Nhân Tịnh làm Hiệp trấn.

-Tháng 2 năm 1813, ông và Ngô Nhân Tịnh dẫn 13 ngàn thủy quân đưa Nặc Ông Chân về làm vua nước Chân Lạp. Nhận thấy quân Xiêm muốn xâm chiếm Chân Lạp, ông xin vua xây  thành Nam Vang cho Nặc Ông Chân trú đóng và đắp thành Lô Yêm để trữ lương thực. Thoại Ngọc Hầu ở lại bảo hộ.

-Năm 1815, ông được triệu về kinh để nghị bàn về ngôi Thái tử.

-Tháng Giêng năm 1819, ông đi kinh lý các vùng Thanh Hóa, Nghệ An và Ninh Bình, là những nơi thường mất mùa và có nhiều trộm cướp. Ông dâng sớ tả cảnh khổ của dân, xin triều đình miễn thuế để an dân. Tại Thanh Hóa, ông nhận Lê Văn Khôi làm con nuôi, Khôi khởi binh chống nhà Nguyễn nên bị đánh đuổi phải chạy vào Thanh Hóa, đến khi gặp ông liền ra đầu thú.

-Tháng 9 năm 1819, vua Gia Long triệu ông về triều. Đến tháng 12, ông và Phạm Đăng Hưng lãnh di chiếu tôn Nguyễn Phúc Đảm lên ngôi (tức vua Minh Mạng).

-Năm 1820, vua Minh Mạng cử ông vào Nam làm Tổng trấn Gia Định thay cho Nguyễn Huỳnh Đức mới qua đời.

-Tháng 10 năm 1822, ông điều động hơn 39 ngàn dân quân tiếp tục đào kinh Vĩnh Tế.

-Tháng 8 năm 1823, ông về triều, Phó tổng trấn là Huỳnh Văn Năng lên thay thế.

-Đêm 28/8/1832, ông qua đời, hưởng thọ 69 tuổi.

Khi triều đình dẹp xong cuộc nổi dậy của Lê Văn Khôi, Phan Bá Đạt thuộc Đô Sát Viện dâng sớ kể tội ông, vua Minh Mạng cho triều đình nghị xử và kết ông 7 tội chém, 2 tội thắt cổ, 1 tội sung quân. Mộ cha mẹ ông ở Long Hưng cũng bị đục bỏ tước hiệu khắc trên bia đá.

Mãi đến năm Tân Sửu (1841), vua Thiệu Trị lên ngôi, ban lệnh tha hết tội của Lê Văn Duyệt và Lê Chất.

-Tháng 2 năm 1848, ông được phục hồi chức Chưởng tả quân Đại tướng quân, được thờ trong miếu Trung hưng Công thần ở Huế.

* * *

Công tâm mà nói, nếu gạt bỏ định kiến về cuộc phân chia đất nước thời Trịnh - Nguyễn phân tranh, thì trong vòng 100 năm đó, các chúa Nguyễn có công rất lớn trong việc mở mang bờ cõi, giúp nước Việt có thêm miền Nam trù phú. Một trong những vị công thần đã đóng góp nhiều công sức là Tả quân Lê Văn Duyệt. Khi qua đời, ông thành vị thần hoàng phù trợ cho người dân trong vùng.

Lăng Ông đã trở thành nơi thờ phượng thiêng liêng của người dân Sài Gòn - Gia Định. Nhiều con đường được đặt tên ông để tưởng nhớ một người suốt đời tận tụy vì hạnh phúc của đồng bào và chủ quyền đất nước.

So với Tập đoàn CSVN nhẫn tâm dâng hiến giang sơn cho Tàu Cộng, thì công lao của ông xứng đáng gấp trăm ngàn lần để có một tượng đài khắc ghi công đức tại Sài Gòn, thay vì chi 2 ngàn tỷ xây quảng trường ở Thủ Thiêm đặt tên là Hồ Chí Minh, một kẻ gian hùng bị xem là tội đồ của dân tộc, đáng bị phỉ nhổ nhất trong sử Việt.