HỌC THEO ÔNG DŨNG!

Ngày 02.02.2012    

Lời dẫn: Một trong những biệt tài của giới quan chức VN là trốn tránh trách nhiệm mỗi khi xảy ra bất cứ biến cố gì trong xã hội. Đó là cung cách hành xử quen thuộc từ nhiều năm qua, từ thủ tướng xuống đến quan chức cấp xã. Chúng tôi xin gửi đến quý thính giả bài bình luận dưới đây của Lê Phục Văn, qua sự trình bày của anh Song Thập.

Vào những tháng cuối năm Tân Mão, đầu năm Nhâm Thìn, ông thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã gửi hàng loạt công điện đến các địa phương về đủ mọi vấn đề. Từ việc ra lệnh phải trừng phạt nặng nề những ai tấn công nhân viên công lực, giữ an ninh trong dịp Tết, cho đến vấn nạn giao thông. Và mới đây nhất là việc cháy nổ xăng dầu hay khí đốt.

Thật sự thì những công điện này năm nào cũng có. Nội dung của chúng đều na ná giống nhau, tương tự như những công điện sau các trận lũ lụt mỗi năm. Chẳng hạn như "không được để cho dân thiếu đói" hay "phải bảo đảm" việc này việc kia. Nhưng năm nay lại thòng một câu khá kỳ dị là "các quan chức cầm đầu ở địa phương phải chịu trách nhiệm" nếu để xảy ra các chuyện đó.

Chịu trách nhiệm như thế nào thì các công điện không nói rõ. Nhưng vào tháng 11 năm ngoái, trong vai trò trưởng ban chỉ đạo ủy ban an toàn giao thông, ông Dũng gửi văn thư "khiển trách" 7 ông chủ tịch tỉnh thành về con số tai nạn giao thông tăng cao ở các địa phương đó.

Kể ra thì cũng hơi oan uổng cho những quan chức đó, vì một số chỉ mới lên nắm quyền sau cái gọi là bầu cử quốc hội và hội đồng nhân dân địa phương vào đầu năm, trong khi vấn nạn giao thông đã trở thành một quốc nạn chứ không phải của riêng địa phương nào. Nó là hậu quả của những chính sách bất cập của trung ương. Chẳng hạn như việc cho phép nhập cảng ào ạt xe hơi trong khi đường sá thì chật hẹp và ngày càng xuống cấp.

Nhưng điều đáng nói ở đây là, trừ phi thú nhận rằng các quan đầu tỉnh hoàn toàn thiếu trách nhiệm suốt bao nhiêu năm qua, nếu không thì ông Dũng không cần phải nhấn mạnh đến việc các quan chức phải chịu trách nhiệm về những vấn nạn xảy ra trong địa phương. Lý do là nếu đã làm quan đầu tỉnh mà không chịu trách nhiệm về những vấn nạn trong tỉnh mình thì đẻ ra guồng máy hành chính tỉnh để làm gì? Không lẽ nhiệm vụ của các quan đầu tỉnh là chỉ ngồi làm cảnh cho đảng hay chính phủ, và chờ khi nào có lệnh của thủ tướng thì mới bắt tay vào làm việc hay sao?

Tệ hơn thế nữa, trong khi ông Dũng kêu gọi phải trừng phạt những người dân hay công ty đã làm ăn ẩu tả mà không thấy ông đưa ra một biện pháp kỷ luật nào đối với những quan chức thiếu trách nhiệm. Tại sao không bắt chước tay đàn em Đinh La Thăng là đe dọa sẽ cách chức bất cứ quan chức nào chỉ biết lo nhậu nhẹt hay đánh bạc thay vì đi đôn đốc các lực lượng hữu trách bảo đảm vấn đề an ninh an toàn cho xã hội?

Điều này cho thấy là chế độ chỉ nghĩ đến việc trừng phạt dân chúng là chính, thay vì phải tự hỏi xem guồng máy điều hành đã thực hiện đúng nhiệm vụ kiểm tra, đôn đốc và giám sát các hoạt động của xã hội hay chưa. Đó là chưa nói đến việc giới quan lại hiện nay có một biệt tài là "trốn né trách nhiệm", bằng cách đổ thừa cho người khác hay các lý do "trời ơi đất hỡi" nào đó. Mà trong lãnh vực này thì ông Dũng lại là một tấm gương khá điển hình để cho họ noi theo.

Là một thủ tướng mà sau khi xảy ra vụ phá sản lên đến 4 tỷ rưởi Mỹ kim của tập đoàn Vinashin, ông Dũng chỉ khơi khơi tuyên bố là ông "chịu trách nhiệm", nhưng ngồi nhịp đùi khi ông phó thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng tuyên bố trước quốc hội là "bộ chính trị quyết định không kỷ luật một ai" trong vụ đó. Và sau đó thì ông bào chữa là mình phải "chịu trách nhiệm" chỉ vì "lỡ" làm người cầm đầu chính phủ, chứ ông không hề đưa ra một quyết định sai trái nào cả.

Như thế thì các quan đầu tỉnh, nếu có bị khiển trách thì cứ áp dụng đúng câu ngụy biện đó của ông Dũng. Nếu xe cộ tiếp tục bốc cháy trên đường phố, hay bếp ga phát nổ, thì cứ nhận trách nhiệm vì "lỡ" ngồi ở chiếc ghế cao. Sau đó gửi vài văn thư khiến trách cấp dưới về tội thiếu trách nhiệm. Và cấp dưới thì sẽ đổ thừa cho giới gian thương hay trình độ dân trí thấp. Mọi chuyện sẽ đâu vào đó. Chẳng có ai mất chức mất quyền và đến cuối năm lại nhận hàng loạt công điện tương tự từ thủ tướng, nội dung y hệt như năm trước, chỉ khác có ngày tháng.

Đúng là làm quan thời cộng sản sướng thật. Trừ phi bị lộ vì xài bằng giả, đánh cờ tướng lên đến bạc tỷ mỗi ván, hay dẫn vợ người khác vào khách sạn để "tư vấn về tâm lý", nếu không thì đường hoạn lộ cứ một mạch thẳng tiến, từ xã lên huyện, sau đó lên tỉnh và đi thẳng vào trung ương.

Chính vì vậy mới có ông bộ trưởng giao thông hồn nhiên tuyên bố là nếu từ chức thì sẽ được mời về làm trưởng thôn. Và ông bộ trưởng tài chính thì khoe rằng mình học cách điều hành tiền bạc từ bà vợ. Đất nước Việt quả là bất hạnh khi có những ông thủ tướng và bộ trưởng với trình độ "quan trí" như thế!

Lê Phục Văn