Saturday, July 16, 2011

Hầm Thủ Thiêm: Dự án đáng nguyền rủa

Bình Luận

Mỗi ngày tôi đều có dịp hai lần qua lại cầu Khánh Hội để chứng kiến cái hầm Thủ Thiêm chết tiệt, được khởi công từ ngày 16 tháng 2 năm 2005, đến nay đã hơn 6 năm nhưng vẫn chưa xong.

Đây là dự án với nguồn vốn của Nhật. Trong đó hạng mục lớn nhất là đường hầm dưới sông được nhà thầu Obayashi thực hiện với giá trị gần 2100 tỉ đồng (tức hơn 100 triệu Mỹ kim). Hạng mục thứ nhì là lắp đặt thiết bị trong đường hầm, do một công ty Nhật và một công ty Tàu có trị giá gần 500 tỉ đồng (tức khoảng 25 triệu Mỹ kim).



Đường hầm này sẽ chiều dài 1 cây số rưởi, với đoạn vượt sông Sài Gòn là 350 thước. Đây là đoạn hầm phức tạp nhất của dự án. Bốn đốt hầm được đúc ở Nhơn Trạch và sau khi hoàn tất sẽ được tàu Thái Lan kéo từ bể đúc đến đặt xuống vị trí ấn định. Quá trình đúc các đốt hầm này đã gây xôn xao trong dư luận khi người ta phát giác ra các đốt hầm bị nứt ở nóc hay vách hầm khiến nước mưa thấm vào bên trong, tạo nhiều vết loang lổ. Việc sửa chữa kéo dài cũng khiến cho giá thành đội lên rất cao và rồi phải chờ các cuộc thẩm định độc lập cũng như phương án khắc phục.



Đó là chưa nói đến các tai tiếng hối lộ khiến một số quan chức phải đi tù hay văng chức. Dự án đáng nguyền rủa này cũng làm tan vỡ sự thông gia của hai quan chức họ Huỳnh - Lê đầy danh giá của Sài Gòn.


Ở đời ai cũng hiểu là chẳng có gì gọi là cho không cả. Miếng phó mát cho không chỉ có ở chiếc bẫy chuột. Đồng vốn ODA cũng thế. Mặc dù trên danh nghĩa nguồn vốn cho vay này có lãi suất cực kỳ thấp và có thời hạn ưu đãi lên đến 30 hay 40 năm. Nhưng để đổi lại thì các nước nghèo phải chịu một số điều kiện. Chẳng hạn như phải tháo bỏ các rào cản thương mại, tiếp nhận một số công nghệ từ nước tài trợ, trả lương cho nhân viên tư vấn của họ cao gấp nhiều lần. Và trong dự án này, Nhật đã đề nghị VN phải tiếp nhận kỹ thuật làm đường hầm vượt sông Sài Gòn, thay vì xây cầu Thủ Thiêm có giá rẻ hơn.

Đảng ta thường có câu khoe khoang "luôn sáng suốt lãnh đạo thực hiện mọi thắng lợi". Thế nhưng qua việc chấp nhận dự án xây đường hầm Thủ Thiêm thì chúng ta thấy hoàn toàn ngược lại. Lý do đây là dự án của một thằng nhà nghèo nhưng chơi sang. Nước ta đang nghèo, thay vì chắt chiu từng đồng vốn để lo cho giáo dục, y tế, giúp người nông dân cải thiện mức thu nhập, cải thiện môi trường sống ngày càng ô nhiễm... thì nhà nước lại "mạnh dạn" bỏ ra gần 4000 tỉ tiền đi vay để xây đường hầm Thủ Thiêm dài hơn 1 cây số. Đó là chưa tính đến các chi phí phát sinh trong quá trình xây dựng như phân luồng giao thông, gây kẹt xe khủng khiếp và ảnh hưởng đến việc kinh doanh cũng như đời sống của người dân trong khu vực.

Trong khi đó chiếc cầu Thủ Thiêm gần đó, được xây để nối liền quận Bình Thạnh sang quận Hai, chỉ tốn có 1100 tỷ đồng (khoảng 50 triệu Mỹ kim), với chiều dài là 1 cây số hai, với 6 lằn xe. Nếu đấu thầu minh bạch, và thời gian xây dựng ngắn hơn thì còn tiết kiệm được nhiều hơn nữa.


Việc xây cầu không đòi hỏi kỹ thuật cao và tạo được mỹ quan đô thị hơn nhiều. Và sau khi hoàn thành thì không phải tốn kém nhiều để vận hành hay bảo trì.


Trong khi đó với đường hầm vượt sông thì hoàn toàn khác. Bạn cứ thử tưởng tượng hệ thống chiếu sáng 24 trên 24 suốt chiều dài của hầm sẽ tốn hao một lượng điện khổng lồ mỗi năm vì cả ngàn bóng đèn cao áp. Hệ thống thông gió cực kỳ phức tạp cũng đòi hỏi phải có những chuyên viên vận hành. Hệ thống bơm nước chắc cũng phức tạp không kém. Và rồi còn hệ thống máy phát điện đề phòng cúp điện, đội ngũ cấp cứu túc trực 24 trên 24. Tất cả những hệ thống đó đều cần phải bảo trì, với cả trăm con người và hàng trăm thứ linh tinh khác, sẽ gây tốn kém vài chục tỉ mỗi năm như chơi.

Dĩ nhiên những chi phí đó sẽ do người dân nghèo gánh chịu. Đó là chưa nói những biến cố trong đường hầm bao giờ cũng thảm khốc gấp mấy lần các tai nạn trên đường hay cầu, có thể khiến nguyên đường hầm phải ngưng hoạt động trong nhiều ngày!

Trên thế giới hiện nay có lẽ VN là quốc gia duy nhất xây hầm vượt sông trong đô thị, và có lẽ là quốc gia duy nhất xây hầm vượt sông tốn tiền nhất. Nước Anh có đường hầm vượt sông Thames vì đây là con sông có lưu lượng giao thông lớn nhất Âu châu. Nhưng nó được xây từ thế kỷ 18.

Vào internet, tìm các đường hầm vượt sông khác thì hầu như không thấy, ngoại trừ đường hầm Thủ Thiêm hiện đại nhất Đông Nam Á và dự án xây đường hầm vượt sông Hồng. Điều này chứng tỏ chẳng ai dại gì làm đường hầm tốn kém như VN!

Vậy thì tại sao VN ta còn nghèo mà lại dám chơi sang và ngông cuồng như thế? Vì VN là một quốc gia độc tài đảng trị. Mọi chuyện đều do đảng tự quyết, bất chấp những phản đối của người dân. Biết đâu việc chấp nhận dự án tồi tệ này là do các nhóm lợi ích đã hưởng một khoản lợi được chuyển dưới gầm bàn? Dự án này khiến các con chuột nhắt Huỳnh Ngọc Sĩ và Lê Quả xộ khám vì tham nhũng. Nhưng con chuột cống ở đằng sau thì vẫn chưa bị lộ.

Quản lý đất nước theo cái đà này, sẽ còn dài dài những dự án vô bổ, các công trình làm nghèo đất nước, làm giàu cho các quan chức như hầm Thủ Thiêm, Vinasink, vụ in tiền nhựa, cầu Bãi Cháy v.v...

Đào Hữu Nghĩa Nhân

No comments:

Post a Comment