Anh hùng Lê Lai

Danh Nhân Nước Việt

Kính thưa quý thính giả, như chúng tôi đã đưa tin, hôm qua thứ Sáu, ngày 16/9/2022, nhằm ngày 21 tháng 8 năm Nhâm Dần, là ngày giỗ đức Lê Lai, một tướng lãnh trong đoàn nghĩa quân Lam Sơn, hy sinh thân mình để cứu Bình Định Vương Lê Lợi thoát khỏi vòng vây của quân Minh. Sự hy sinh của ông là tấm gương trung nghĩa nổi tiếng trong sử sách.

Trong tiết mục “Danh nhân nước Việt” tuần này, chúng tôi xin gửi đến quý thính giả bài “Anh hùng Lê Lai” của Việt Thái, qua giọng đọc của Minh Nguyệt để chấm dứt chương trình phát thanh tối hôm nay.

Tiếc thương một đấng trung thần,

Tận trung báo quốc, bao lần dọc ngang.

Giữ gìn bờ cõi giang san,

Liều thân cứu chúa, sử vàng ghi danh.

Đó là 4 câu thơ vinh danh người anh hùng Lê Lai liều mình cứu chúa.

Lê Lai ra đời ở thôn Dựng Tú, huyện Lương Giang (Thanh Hóa), là con của ông Lê Kiều, người giữ chức Phụ đạo trong vùng. Lê Lai có dung mạo khác thường nhưng tính tình cương trực và có khí tiết. Trước khi có cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, Lê Lai đã theo Lê Lợi chiến đấu, lập được nhiều chiến công.

Vào ngày 1/2/1416 (năm Bính Thân) tại thao trường Lũng Nhai, ông cùng Lê Lợi và các tướng lãnh khác gồm 18 người, thề sống chết có nhau, phất cờ khởi nghĩa cứu nguy đất nước và kêu gọi toàn dân vùng lên đánh đuổi quân Minh xâm lược. Lê Lợi bước lên đàn Xã Tắc dâng hương và đọc lời khấn nguyện: 

“Chúng tôi 18 người gồm: Lê Lai, Lê Ngân, Lê Liễu, Lê Hiếu, Lê Lý, Lê Văn An, Lê Văn Linh, Nguyễn Thận, Trình Khả, Trương Lôi, Lưu Trung, Bùi Quốc Hưng, Võ Uy, Nguyễn Trãi, Lưu Nhân Chú, Trịnh Võ, Trương Chiến và Lê Lợi, thay mặt cho 4 ngàn nghĩa sĩ tại Lam Sơn. Xin Trời Đất chứng minh, chúng tôi cùng nhau kết nghĩa anh em, thề cùng sống chết, một lòng quyết chiến đánh đuổi giặc Minh, giữ yên bờ cõi. Lòng thành khấn nguyện, kính xin chứng giám”.   

Sau đó Lê Lai trở thành một cận tướng của Lê Lợi, xông pha nhiều trận mạc.

Theo sách Đại Việt thông sử, vào cuối tháng 4 năm 1418, Lê Lợi thất trận ở Mường Một, rút về Trịnh Cao, quân Minh đuổi theo vây chặt các lối ra vào. Trong tình thế nguy cấp, Lê Lai tình nguyện mặc hoàng bào dẫn vài trăm quân đánh thẳng vào trại giặc. Quân Minh ngỡ Lê Lai là Lê Lợi nên huy động toàn quân bao vây. Sau nhiều giờ chiến đấu, Lê Lai kiệt sức bị quân Minh bắt và hành hình.

Nhờ vậy, Lê Lợi cùng các cận tướng thoát khỏi vòng vây. Cảm động trước tấm lòng trung nghĩa của Lê Lai, Lê Lợi sai người trở lại tìm thi hài ông, mang về an táng tại Lam Sơn.

Trong Lịch triều Hiến chương Loại chí (đời vua Minh Mạng) của Phan Huy Chú, công nhận Lê Lai cứu chúa, có thêm lời chú thích:

"Lúc bị binh tướng Minh vây hãm, vua hỏi các tướng, bàn xem có ai đổi áo hoàng bào đánh lừa giặc như Kỷ Tín ngày xưa. Lê Lai xin đi và mặc hoàng bào, đem quân xông vào trận của giặc, đánh đến đuối sức và sau cùng bị bắt. Nhờ đó Vua Lê thoát nạn".

Năm 1428, khi Lê Lợi lên ngôi, Lê Lai được truy tặng là "Sùng trung Đồng đức Hiệp mưu, Bảo chính Lũng Nhai công thần".

Năm sau, vua Lê Thái Tổ sai Nguyễn Trãi viết 2 bản “lời thề ước” và “lời thề nhớ công Lê Lai” cất vào trong hòm vàng. Các đời vua sau tiếp tục phong tặng cho Lê Lai, cao nhất là năm 1484, vua Lê Thánh Tông gia phong ông là Trung Túc Vương.

Vua Lê Thái Tổ băng hà ngày 22 tháng 8 âm lịch (năm 1433). Trước khi nhắm mắt, ngài dặn đời sau phải tổ chức lễ giỗ Lê Lai trước giỗ mình một ngày, tức là ngày 21 tháng 8. Từ đó trong dân gian lưu truyền câu: "Hăm mốt Lê Lai, hăm hai Lê Lợi".

Sách sử ghi lại, con cháu của Lê Lai đều tận trung báo quốc và tất cả đều vị quốc vong thân. Vì vậy, không những chỉ có Lê Lai là anh hùng mà tất cả con cháu của ngài cũng đều là anh hùng của dân tộc Việt.

*****

Lịch sử ghi lại truyền thống bất khuất của dân tộc Việt dưới sự lãnh đạo của Bình Định Vương Lê Lợi, người anh hùng áo vải đất Lam Sơn. Chỉ trong vòng 10 năm, quân dân Đại Việt đã đánh đuổi quân Minh ra khỏi bờ cõi, lập nên thời kỳ tự chủ mới cho dân tộc kéo dài hơn 150 năm.

Điều đáng buồn là đất nước Việt Nam ngày nay lại bị băng hoại, đạo đức suy đồi, hầu hết người dân phải sống trong cảnh lầm than, nhiều người yêu nước lên tiếng chống Tàu Cộng thì bị tù đày. Và quan trọng nhất là thời kỳ “Bắc thuộc mới” đã được hình thành dưới sự tiếp tay của đảng CSVN, một tập đoàn nhu nhược và hèn hạ, chịu cúi đầu làm tay sai cho Tàu Cộng để đổi lấy vinh hoa phú quý.

Và cũng đúng như Bình Ngô Đại Cáo mà đức Nguyễn Trải đã viết, "thế nước có lúc thịnh lúc suy, nhưng hào kiệt thời nào cũng có", vì hiện nay nhiều con dân yêu nước đã và đang đứng lên đấu tranh giải trừ cộng sản, quang phục quê hương. Truyền thống chống ngoại xâm của dân tộc Việt sẽ muôn đời bất diệt.

Xin dâng 3 nén hương lòng để tưởng nhớ đến công đức cao dầy của đức Trung Liệt Hầu Lê Lai và thế hệ Lũng Nhai anh dũng. Chư liệt vị là những người anh hùng đã đổ xương máu để gìn giữ cho đất nước Việt Nam thoát khỏi gông cùm nô lệ của giặc ngoại xâm phương Bắc!