Giáo sư Nguyễn Văn Bông

Thứ Bảy, ngày 16.08.2014

Trong danh sách những nhân vật xuất chúng bị cộng sản ám sát hoặc thủ tiêu trong bóng tối, có một nhà trí thức có tầm vóc lớn, nổi tiếng trên chính trường của Việt Nam Cộng Hòa. Ông giữ chức Viện trưởng Học viện Quốc gia Hành chánh, đồng thời là Chủ tịch Phong trào Quốc gia Cấp tiến. Vì chủ trương chống cộng nên ông bị cộng sản Bắc Việt ám sát bằng chất nổ vào ngày 10/11/1971. Trong tiết mục "Danh nhân nước Việt" tối nay, chúng tôi xin gửi đến quý thính giả bài "Giáo sư Nguyễn Văn Bông" của Việt Thái qua giọng đọc của Tam Thanh.

Giáo sư Nguyễn Văn Bông sinh ngày 2/6/1929, tại làng Kiểng Phước, tổng Hòa Lạc Hạ, tỉnh Gò Công (nay thuộc xã Kiểng Phước, huyện Gò Công Đông, tỉnh Tiền Giang). Thân phụ của ông hành nghề thợ bạc và thân mẫu là một thợ may.

Từ nhỏ ông đã có chí lớn, học giỏi nhưng nhà nghèo nên phải làm việc để kiếm tiền đi học bằng cách sửa xe đạp, quét trường học, phụ đánh máy và nhiều công việc lặt vặt khác. Vài năm sau, ông có đủ tiền mua vé tàu sang Pháp du học.

Tại Paris, ông được người quen cho ở trọ để học lấy bằng Tú tài. Trong thời gian này, ông làm bồi bàn tại tiệm ăn La Table du Madarins. Tại đây, ông làm quen với một sinh viên Việt Nam có tên là Nguyễn Ngọc Huy, một người đã sát cánh hoạt động chính trị với ông về sau này.

Sau khi tốt nghiệp Tú tài, ông theo học ngành Luật và Chính trị tại Đại học Sorbonne. Do lao lực quá độ khi làm phu khuân vác ban đêm tại Nhà Lồng, ông bị bệnh lao, phải nằm bệnh viện một thời gian.

Với ý chí và nỗ lực, ông tốt nghiệp Cử nhân Luật năm 1956, đậu bằng Tiến sĩ Luật và Chính trị học năm 1960. Năm 1962, ông lấy bằng Thạc sĩ Công pháp Quốc tế.

Đầu năm 1963, ông quyết định về nước làm việc. Trước khi về nước, ông đã hứa hôn với nữ sinh viên là Lê Thị Thu Vân, và cô này sau đó trở thành bạn đời của ông.

Khi về nước, ông được mời dạy môn Luật hiến pháp và Khoa học Chính trị tại Đại học Luật khoa Sài Gòn và Học viện Quốc gia Hành chánh.

Sau khi ông viết bài tiểu luận "Đảng phái và Đối lập chính trị", tên tuổi ông được chú ý trên chính trường. Cũng từ đó, ông bắt đầu có những hoạt động chính trị nhằm tiến tới việc thành lập một chính đảng quốc gia để xây dựng "một nước Việt Nam thống nhất và dân chủ".

Sau cuộc đảo chính ngày 1 tháng 11 năm 1963, ông được chính quyền bổ nhiệm làm Viện trưởng Học viện Quốc gia Hành chánh. Rất nhiều sinh viên do ông đào tạo đã nắm giữ nhiều chức vụ quan trọng trong chính quyền Việt Nam Cộng Hòa trong những năm sau này.

Cuối năm 1968, được sự cổ vũ của người bạn Nguyễn Ngọc Huy, bấy giờ là một trong những người lãnh đạo đảng Tân Đại Việt, ông thành lập Phong trào Quốc gia Cấp tiến, một tổ chức chính trị đối lập với chính quyền. Thế nhưng các hoạt động chính trị tích cực và chủ trương chống Cộng trong việc thay đổi chế độ quân phiệt bằng chế độ dân sự của ông đã khiến ông trở thành mục tiêu ám sát của Mặt trận Giải Phóng Miền Nam.

Ngày 25/11/1968, cộng sản cho cài bom tại phòng làm việc của ông ở Học viện Quốc gia Hành chánh nhưng ông may mắn thoát chết. Theo tiết lộ của nhà báo Nam Thi trên tờ Thanh Niên vào mấy năm trước, thì hai người chịu trách nhiệm về vụ ám sát này là luật sư Đỗ Hữu Cảnh và công nhân Trần Văn Hoành. Cả hai đều là người của Mặt trận Giải Phóng Miền Nam.

Ngày 10/11/1971, một lần nữa cộng sản tổ chức ám sát giáo sư Nguyễn Văn Bông tại ngã tư đường Cao Thắng - Phan Thanh Giản bằng chất nổ do Vũ Quang Hùng và Lê Văn Châu thực hiện. Lần này thì ông bị thiệt mạng. Lúc đó, ông mới được 42 tuổi.

Sự kiện Nguyễn Văn Bông bị ám sát không chỉ làm sụp đổ kế hoạch cải tổ nội các của Việt Nam Cộng Hòa mà còn gây ly gián, khiến cho nội bộ chính quyền và các đảng phái ở miền Nam nghi ngờ lẫn nhau. Lý do là Giáo sư Nguyễn Văn Bông được xem là có triển vọng nắm ghế thủ tướng chính phủ VNCH với chủ trương phát triển nền dân chủ và pháp trị của miền Nam.

Chính vì thế việc cộng sản ra tay ám sát Giáo sư Bông là thủ đoạn "một mũi tên bắn chết nhiều con chim", gây xáo trộn trên chính trường miền Nam trong bối cảnh chiến trường đang ngày càng khốc liệt. Thế nhưng miền Nam vẫn vượt qua được cơn sóng gió để ổn định thêm 7 năm, trước khi diễn ra biến cố 30/4/1975.

Sự ra đi quá sớm của Giáo sư Bông là một trong những nỗi bất hạnh lớn của miền Nam, nhưng cũng là một chứng tích nữa về tội ác của người cộng sản, sau những cái chết của đức Huỳnh Phú Sổ, Hồ Văn Ngà, Nguyễn Bình trong thời kháng chiến chống Pháp.

Nhưng dù sao thì người dân miền Nam có quyền hãnh diện và tự hào vì trong thời kỳ tao loạn nhất của đất nước, vùng đất Nam Bộ tiếp tục sản sinh ra hàng loạt người con ưu tú nhất của đất nước, mà nổi bật là Giáo sư Nguyễn Văn Bông!

Việt Thái