Lời dẫn: Một trong những nguyên nhân chính yếu dân đến những vụ cướp đoạt đất đai, và bất công xã hội ở VN, là tình trạng thiếu dân chủ mà điều dễ nhận thấy nhất là sức mạnh của lá phiếu cử tri. Lý do chính yếu đến từ sự độc quyền lãnh đạo của đảng cộng sản. Chúng tôi xin gửi đến quý thính giả bài viết dưới đây của tác giả Lê Anh Hùng, có tựa đề "Thân phận cử tri và đại biểu nhân dân VN", qua sự trình bày của anh Nguyên Khải
Trước tình trạng thu hồi đất nông nghiệp vô tội vạ rồi đền bù rẻ mạt ở khắp các tỉnh thành Việt Nam mà không một tổ chức dân cử nào lên tiếng bảo vệ quyền lợi cho họ, người ta dễ nhận thấy thân phận rẻ rúng của những cử tri nông dân trên một đất nước có hơn 70% dân số sống ở nông thôn. Họ là những người đã bầu lên đủ kiểu đại diện chính trị cho mình trong một chính thể tự xưng là "của dân, do dân và vì dân". Thậm chí, ngay cả khi người nông dân bị cướp trắng thành quả lao động như gia đình anh Đoàn Văn Vươn ở Hải Phòng cũng không có một vị "đại biểu nhân dân" nào tỏ thái độ bênh vực cho quyền lợi của họ, từ đại biểu ở xã cho đến vị đại biểu quốc hội, có quyền uy đầy mình, là đương kim Thủ tướng.
Ở các quốc gia phát triển, mặc dù chủ trướng "tự do thương mại", nhưng khi đàm phán các hiệp định thương mại, các chính phủ vẫn quan tâm đến giới nông dân, thể hiện qua các chính sách bảo vệ nông nghiệp, mặc dù giới nông dân chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ về dân số. Ở những nước đang phát triển và theo chế độ dân chủ như Thái Lan chẳng hạn, tiếng nói của nông dân luôn được chính phủ lắng nghe và có phản ứng tích cực. Lý do là vì giới nông dân được hưởng đầy đủ các quyền tự do chính trị, trong đó có quyền lựa chọn người đại diện đích thực của mình qua những lá phiếu bầu cử một cách dân chủ.
Ở Việt Nam thì ngược lại, nhân dân nói chung và người nông dân nói riêng, xem ra chẳng là là gì cả. Điển hình là các đơn kiến nghị hay thỉnh nguyện thư gửi các vị lãnh đạo, các cơ quan nhà nước nhưng hầu như chẳng bao giờ được hồi âm. Vô số bài viết trên các trang báo đã chỉ ra sự bất cập của những chính sách về nông nghiệp – nông dân – nông thôn, song tất cả cũng rơi vào im lặng. Lý do là vì cơ chế "đảng cử, dân bầu" khiến cử tri VN chẳng có ảnh hưởng gì đến sinh mệnh chính trị của các vị "quan cách mạng" cả.
Trong một hệ thống mà "đảng lãnh đạo tuyệt đối và toàn diện", tiếng nói của dân hiếm khi được đếm xỉa tới. Và các "quan cách mạng" lớn nhỏ đều lấy phương châm "dựa vào nhau mà sống". Các cuộc bầu cử đều có tỷ lệ cử tri đi bầu đạt gần 100%, với một người có thể đi bầu cho cả nhà. Chẳng có cơ quan giám sát độc lập nào kiểm soát những kết quả bầu cử. Ngay cả lá phiếu của cử tri mà còn bị vô hiệu hoá như thế thì còn trông mong gì ở những "tiếng nói" lẻ tẻ khác? Vào ngày 22/5/2011, một người dân ở Cà Mau trên đường đi chợ đã nhặt được 85 phiếu bầu cử hội đồng xã có đóng dấu đỏ (tức hợp lệ) khiến dư luận làm ầm ĩ nhưng rồi nhanh chóng rơi vào im lặng, hay loạt bài "Chuyện đồng chí Minh Nhớp" của nhà báo Phan Thế Hải về trò hề "bầu cử quốc hội" ở Hà Tĩnh một thời, chỉ cho thấy phần nổi nhỏ xíu của tảng băng khổng lồ mà thôi.
Và các "đại biểu nhân dân" sau khi đắc cử thường chỉ tiếp xúc với các "đại cử tri" quen mặt và đã được chính quyền sở tại "sàng lọc" trước để khỏi bị chất vấn những câu hỏi khó. Các vị đại biểu cũng chẳng bận tâm nhiều vì họ được đảng phân công, chứ không phải do nhân dân lựa chọn qua những lá phiếu dân chủ. Chính vì thế họ cứ nhắm mắt nghe theo lệnh đảng là xong. Đại biểu quốc hội Nguyễn Minh Thuyết đã kể câu chuyện về một nghị quyết điều chỉnh địa giới hành chính thủ đô Hà Nội và các tỉnh vào năm 2008. ông cho biết là khi thăm dò về dự án này thì có 226 phiếu thuận và 226 phiếu chống. Nhưng khi biểu quyết thì tỷ lệ có tới 93% số đại biểu đồng ý.
Chắc chắn là nhiều vị đại biểu nhân dân rất muốn lên tiếng trước những vấn đề nóng bỏng của đất nước vì chẳng ai muốn bị liệt vào hàng "nghị gật" hay "nghị vỗ tay" cả. Thế nhưng họ chỉ có vai trò của một ông "bưu điện" là nhận đơn thư của dân và đóng dấu "kính chuyển" cho các cấp chính quyền rồi ngồi chờ câu trả lời theo kiểu "được chăng hay chớ". Những lá thư oan khiến của dân cứ chạy lòng vòng như thế rồi về lại nơi xuất phát. Bên cạnh đó, những vấn nạn lớn thường bị dán nhãn "nhạy cảm". Vì thế trong lúc bao vấn đề cấp thiết của đất nước đang nổi lên, cùng với nhiều bực tức của dư luận (chẳng hạn như vụ Tiên Lãng, lạm phát cao, hay xe máy cháy hàng loạt) mà chẳng thấy tiếng nói của quốc hội ở đâu, thì việc một vị phó chủ nhiệm quốc hội lên tiếng gần như tức thời trước bức thư "cầu cứu" của một cô bé 15 tuổi, trong cuộc thi trên truyền hình, càng khiến người ta cảm thấy lạc lõng và bi hài.
Chợt nhớ câu thơ của thi sĩ Tản Đà hồi đầu thế kỷ trước:
Dân hai lăm triệu ai người lớn?
Nước bốn nghìn năm vẫn trẻ con!
Xem ra ở Việt Nam không chỉ cử tri mà ngay cả "đại biểu quốc hội" tại "cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất" cũng "biết thân biết phận" của mình. Thôi thì lo chuyện trẻ con cũng là một phận sự cao cả ở đời vậy, nhất là ở cái đất nước "bốn nghìn năm vẫn trẻ con" thì còn có khối chuyện như thế. Những chuyện quốc gia đại sự thì đã có lãnh đạo đảng và "nước bạn" lo rồi. Nào là phải quán triệt "ba kiên trì" (tức kiên trì hiệp thương hữu nghị, kiên trì nhìn vào đại cục, kiên trì bình đẳng cùng có lợi) như "nước bạn" đã phán. Và nước bạn cũng dạy dỗ đảng là "không nên để bị Tây hoá, tha hoá" và thoái hoá...
Ôi ViệtNam, bao giờ Người mới lớn nổi đây?
L. A. H.
No comments:
Post a Comment