"Luân Chuyển Cán Bộ"- Lại Thêm Một Trò Ruồi Bu Của Đảng CSVN

Bình Luận

Trong những ngày qua, báo chí trong nước đăng tải nhiều bài viết nội dung rêu rao đảng CSVN đang đẩy mạnh việc luân chuyể cán bộ cấp cao để phòng ngừa tiêu cực. Thế nhưng liệu luân chuyển nhân sự lãnh đạo có ngăn chận được tệ nạn tham nhũng không?

Trong chuyên mục BÌNH LUẬN hôm nay, kính mời quý thính giả theo dõi bài viết của tác giả THẾ VŨ, thành viên Ban Biên Tập Đài ĐLSN tựa đề “’Luân Chuyển Cán Bộ’- Lại Thêm Một Trò Ruồi Bu Của Đảng CSVN”, do Hướng Dương trình bày sau đây...

Kể từ khi ông Tô Lâm chính thức đảm nhiệm chức vụ Tổng Bí thư đảng Cộng sản Việt Nam, người ta chứng kiến hàng loạt việc điều động, luân chuyển cán bộ được tuyên truyền là nhằm “chấn chỉnh tổ chức”, “làm trong sạch đội ngũ”, và đặc biệt là để ngăn ngừa tệ nạn tham nhũng. Đây được xem là một trong những chính sách trọng tâm dưới thời lãnh đạo mới. Tuy nhiên, dư luận trong và ngoài nước không khỏi đặt dấu hỏi: liệu biện pháp này có đủ sức giải quyết tận gốc quốc nạn tham nhũng, hay chỉ là hình thức nhằm xoa dịu sự bất mãn đang ngày càng lan rộng trong quần chúng?

Thực ra, chính sách điều động nhân sự không phải là điều gì mới mẻ trong cơ chế của đảng Cộng sản. Từ nhiều năm qua, việc luân chuyển cán bộ giữa các địa phương, các ngành khác nhau đã trở thành một hình thức quen thuộc. Có nơi người ta đưa cán bộ từ địa phương này sang địa phương khác sau khi nơi cũ vướng vào bê bối; có khi một viên chức bị kỷ luật lại bất ngờ được bổ nhiệm vị trí cao hơn, như thể chưa từng có điều gì xảy ra. Những trường hợp như thế không hề hiếm, cho thấy việc điều động cán bộ không những không giúp phòng chống sai phạm, mà còn khiến dân chúng nghi ngờ tính minh bạch của guồng máy công quyền.

Vấn đề không nằm ở việc đổi người, mà là ở cái hệ thống đã sản sinh ra những người đó. Đảng Cộng sản là đoàn thể duy nhất nắm toàn bộ quyền lực chính trị, kinh tế, và xã hội. Không có tam quyền phân lập, không có đối lập chính trị, cũng không có báo chí độc lập. Mọi cơ quan kiểm soát như tòa án, thanh tra, viện kiểm sát… đều trực thuộc sự lãnh đạo của đảng. Trong môi trường ấy, chuyện một tổ chức tự kiểm soát chính mình chẳng khác nào vừa đá bóng vừa thổi còi. Không có một cơ chế độc lập để giám sát quyền lực, thì dù có luân chuyển hàng ngàn cán bộ, căn bệnh tham nhũng cũng vẫn như cũ, thậm chí còn nguy hiểm hơn vì càng tinh vi và được bao che kỹ lưỡng hơn.

Điều 4 trong Hiến pháp hiện hành – vốn được giữ nguyên từ năm 1992 – chính là cái gốc của vấn đề. Điều khoản này khẳng định đảng Cộng sản là lực lượng lãnh đạo toàn diện đất nước. Một khi quyền lực tuyệt đối không có đối trọng, không có kiểm soát, không thể bị thay thế, thì nguy cơ tha hóa là điều tất yếu. Người dân không có quyền bầu chọn chính quyền thực sự đại diện cho mình, không có cơ hội thay đổi chính sách, cũng không có cơ chế để phản biện hay đòi hỏi trách nhiệm từ người nắm quyền. Trong tình thế ấy, tham nhũng trở thành một phần không thể tách rời của hệ thống, và các biện pháp như luân chuyển nhân sự chỉ là vá víu tạm thời.

Người ta thường nói “quyền lực tuyệt đối dẫn đến tha hóa tuyệt đối”. Khi quyền lực bị khép kín trong một tổ chức độc quyền, thì những cá nhân trong hệ thống ấy – dù có xuất phát điểm tốt – cũng dễ bị cuốn theo lối hành xử sai lệch vì không chịu sự giám sát từ bên ngoài. Việc luân chuyển nhân sự trong một guồng máy như thế chẳng qua là thay đổi vị trí của những bánh xe răng cưa đã rỉ sét, chứ không phải là thay đổi bản chất vận hành của cỗ máy. Nếu không thay đổi cơ chế vận hành, thì những người mới được điều động rồi cũng sẽ hành xử như những người tiền nhiệm, và vòng luẩn quẩn cứ thế tiếp diễn.

Hơn thế nữa, việc luân chuyển còn gây ra những hệ lụy không nhỏ. Cán bộ mới về địa phương thường thiếu am hiểu thực tế sở tại, không gắn bó với người dân, dễ rơi vào tâm lý “qua cầu rút ván”. Địa phương thì mất ổn định, nhân sự bị xáo trộn, trong khi hiệu quả công việc chưa chắc được cải thiện. Tệ hơn nữa, nếu những người được đưa về lại là thân tín của cấp trên, thì nguy cơ hình thành các nhóm lợi ích mới lại càng cao.

Tất cả những biểu hiện ấy cho thấy: không thể giải quyết tận gốc nạn tham nhũng bằng các biện pháp bề mặt như đổi người hay luân chuyển cán bộ, nếu vẫn duy trì một thể chế độc tài đảng trị. Chỉ khi nào có sự thay đổi tận gốc trong cơ cấu quyền lực – tức là chấm dứt độc quyền lãnh đạo, thiết lập một nhà nước pháp quyền đúng nghĩa với tam quyền phân lập, tự do báo chí, đối lập chính trị, và một xã hội dân sự vững mạnh – thì lúc đó mới có hy vọng đẩy lùi được tham nhũng một cách hiệu quả, lâu dài.

Muốn vậy, bước đầu tiên và căn bản nhất là phải dứt khoát hủy bỏ điều 4 Hiến pháp. Khi không còn một đảng độc tôn chi phối toàn bộ đời sống quốc gia, thì những người cầm quyền mới phải chịu trách nhiệm thật sự trước dân. Khi có cạnh tranh chính trị, có đối lập, có tự do ngôn luận, thì các hành vi sai trái sẽ bị phanh phui và xử lý minh bạch. Khi quyền lực có đối trọng, người nắm quyền buộc phải liêm chính nếu không muốn bị loại khỏi cuộc chơi chính trị.

Chừng nào còn giữ điều 4 Hiến pháp, thì chừng ấy mọi nỗ lực chống tham nhũng chỉ là chuyện bề nổi. Dù có rầm rộ cỡ nào, quyết liệt bao nhiêu, cũng chỉ là xử lý phần ngọn mà không đụng đến gốc. Luân chuyển cán bộ trong khuôn khổ một đảng độc quyền chỉ là xáo bài trong một ván cờ đã định. Chỉ khi nào người dân thực sự làm chủ vận mệnh chính trị của mình, thì đất nước mới có cơ may bước ra khỏi bóng tối tham nhũng kéo dài suốt mấy chục năm qua./.