Tính đến tháng 2 vừa qua, cuộc chiến Nga xâm lăng Ukraine đã kéo dài vừa tròn 3 năm. Mặc dù đang có những sáng kiến để giải quyết trận chiến này, nhưng kết quả chung cuộc phụ thuộc rất nhiều vào câu hỏi – ai sẽ làm chủ các vùng đất chứa nhiều tai nguyên khoáng sản quý báu của Ukraine?
Mời quý thính giả theo dõi bài Bình Luận của tác giả Đoàn Khôi, thành viên Ban Biên Tập Đài ĐLSN, tựa đề “Tài nguyên khoáng sản đặc biệt của Ukraine – Ưu thế và cũng là hiểm họa của đất nước này”, sẽ do Hướng Dương trình bày sau đây.
Ukraine là một trong những quốc gia giàu tài nguyên khoáng sản nhất thế giới, sở hữu trữ lượng lớn các khoáng sản quý hiếm và chiến lược, đóng vai trò quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp hiện đại. Những tài nguyên này không chỉ có giá trị kinh tế mà còn mang ý nghĩa địa chính trị quan trọng, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh giữa các cường quốc.
Nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú của Ukraine bao gồm một số loại khoáng sản quan trọng sau đây:
- Một là Lithium. Đây là thành phần quan trọng trong pin sạc, được sử dụng trong xe điện (EV), điện thoại thông minh và hệ thống lưu trữ năng lượng. Ukraine có một trong những trữ lượng lithium lớn nhất châu Âu, tập trung chủ yếu tại các vùng Donetsk, Kirovohrad và Zaporizhzhia. Khi nhu cầu lithium toàn cầu ngày càng tăng để phục vụ quá trình chuyển đổi sang năng lượng tái tạo, Ukraine trở thành một nguồn cung tiềm năng thay thế Trung Quốc và Australia.
- Hai làUranium. Ukraine sở hữu trữ lượng uranium đáng kể, đóng vai trò quan trọng trong ngành công nghiệp năng lượng nguyên tử. Là một trong những nhà sản xuất uranium lớn nhất châu Âu, Ukraine cung cấp nguyên liệu cho các lò phản ứng hạt nhân. Khi phương Tây tìm cách giảm phụ thuộc vào dầu khí của Nga, việc bảo đảm nguồn cung uranium từ Ukraine giúp củng cố an ninh năng lượng của Mỹ và các đồng minh.
- Ba là titan. Đây là kim loại nhẹ nhưng có độ bền cao, được sử dụng rộng rãi trong ngành hàng không vũ trụ, quân sự và công nghiệp.Ukraine nằm trong số các nước sản xuất titan hàng đầu thế giới. Mỹ và các nước NATO phụ thuộc nhiều vào titan để chế tạo máy bay,hỏa tiễn và thiết bị quân sự. Khi Trung Quốc và Nga kiểm soát phần lớn nguồn cung titan toàn cầu, việc tiếp cận trữ lượng titan của Ukraine giúp phương Tây giảm bớt sự phụ thuộc vào các đối thủ địa chính trị này.
- Bốn là graphite, vật liệu quan trọng trong sản xuất pin lithium-ion, có vai trò thiết yếu trong ngành công nghiệp xe điện và năng lượng tái tạo. Ukraine có trữ lượng lớn graphite, và khi nhu cầu pin tăng vọt, nguồn cung từ Ukraine có thể giúp Mỹ giảm bớt sự phụ thuộc vào Trung Quốc.
- Năm là các Nguyên Tố Đất Hiếm (REEs). Đây là những khoáng sản rất quan trọng trong việc sản xuất linh kiện bán dẫn, hệ thống quốc phòng và điện tử.Ukraine được cho là sở hữu trữ lượng nguyên tố đất hiếm (REEs) chưa được khai thác. Hiện tại, Trung Quốc kiểm soát gần 90% thị trường REE toàn cầu, gây ra rủi ro chiến lược cho Mỹ và các đồng minh. Phát triển nguồn REE tại Ukraine có thể giúp đa dạng hóa chuỗi cung ứng và giảm sự thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực này.
- Cuối cùng làQuặng Sắt và Than Đá. Ukraine là một trong những nhà sản xuất quặng sắt lớn, cần thiết cho ngành công nghiệp thép, đồng thời có trữ lượng than đá lớn nhất châu Âu. Quặng sắt chất lượng cao của Ukraine hỗ trợ ngành công nghiệp thép trong nước và xuất khẩu. Dù thế giới đang chuyển đổi sang năng lượng sạch, than đá của Ukraine vẫn đóng vai trò quan trọng trong một số ngành công nghiệp.
Chi tiết quan trọng cần lưu ý là phần lơn các mỏ khoáng sản quan trọng kể trên đều nằm trong khu vực miền Đông của Ukraine, thuộc vùng đang giao tranh hoặc bị Nga kiểm soát, đặc biệt là khu vực Donbas. Có thể nói, nguồn khoáng sản phong phú và quý giá trên của Ukraine chính là lý do quan trọng hàng đầu khiến Putin xua quân Nga xâm lăng nước lân bang phía Nam này tháng 2 năm 2022. Và cũng chính vì giá trị của các quặng mỏ này mà trong các thương thuyết giải quyết trận chiến này, việc buộc Nga rút khỏi các khu vực chiếm đóng của Ukraine là điều kiện khó chấp nhận đối với Putin.
Trong khi đó, phía Hoa Kỳ cũng đặc biệt chú trọng đến tài nguyên khoáng sản của Ukraine. Việc kiểm soát khoáng sản của Ukraine có ý nghĩa chiến lược đối với Mỹ và đồng minh trong bối cảnh cạnh tranh với Trung Quốc và Nga. Ukraine sở hữu nhiều loại khoáng sản quan trọng như titan, mangan, đất hiếm, uranium và quặng sắt, đều là những nguyên liệu thiết yếu cho ngành công nghiệp công nghệ cao, quốc phòng và năng lượng.
Hiện nay, Trung Quốc thống trị thị trường đất hiếm và titan, trong khi Nga là nhà cung cấp lớn về uranium và khí đốt cho châu Âu. Nếu Ukraine khai thác hiệu quả các nguồn tài nguyên này dưới sự hỗ trợ của phương Tây, Mỹ và EU có thể giảm sự phụ thuộc vào hai đối thủ địa chính trị này.
Ngoài ra, trữ lượng lithium của Ukraine – một nguyên tố quan trọng cho sản xuất pin và xe điện, giúp phương Tây giảm bớt sự kiểm soát của Trung Quốc trong lĩnh vực này. Việc đầu tư vào khai thác và chế biến khoáng sản tại Ukraine không chỉ giúp Mỹ và đồng minh đa dạng hóa chuỗi cung ứng, mà còn hạn chế ảnh hưởng của Nga trong khu vực, đặc biệt là về năng lượng và công nghiệp quân sự.
Tóm lại, việc giải quyết cuộc chiến ở Ukraine hiện nay không những chỉ dựa vào yếu tố địa chính trị của Ukraine mà còn tùy thuộc rất nhiều về sự thương lượng phân chia tài nguyên khoáng sản giữa các thế lực liên hệ. Đó là một thực tế mà không ít các dân tộc yếu thế và bất hạnh như Ukraine phải chấp nhận, dù dân tộc này đã chiến đấu một cách oai hùng trong hơn ba năm qua.
No comments:
Post a Comment