Danh tướng Ngô Tùng Châu

Danh Nhân Nước Việt

Kính thưa quý thính giả,

Lịch sử Việt Nam thời cận đại ghi lại nhiều vị tướng tuẫn tiết khi thành thất thủ theo quan niệm “Sinh vi tướng, tử vi thần”. Trong số đó có một vị tướng trấn thủ thành Bình Định, khi thành thất thủ, ông xin quân Tây Sơn xin tha chết cho quân sĩ trong thành và sau đó uống thuốc độc tự tử. Trong tiết mục “Danh nhân nước Việt” tuần này, chúng tôi xin gửi đến quý thính giả bài “Danh tướng Ngô Tùng Châu” của Việt Thái qua giọng đọc của Minh Nguyệt để chấm dứt chương trình phát thanh tối hôm nay.

Ngô Tùng Châu sinh năm 1752 tại thôn Thái Định, huyện Phù Ly, phủ Quy Nhơn. Cha là Ngô Tùng Trang giữ chức Tri điền Tuấn sự, được lệnh của chúa Nguyễn dẫn theo 100 dân đinh vào khai khẩn Gò Công. Lúc này, Ngô Tùng Châu mới 12 tuổi theo cha vào vùng đất mới và được gởi lên Gia Định học tập và trở thành học trò xuất sắc nhất của Võ Trường Toản.

Năm 1770, ông kết nghĩa với Võ Tánh, một hào kiệt đất Gò Công.

Năm 1772, ông kết hôn với em gái của Võ Tánh là Võ Thị Lội tại Gò Tre.

Năm 1783, ông tham gia cuộc khởi binh của Võ Tánh tại Gò Tre.

Năm 1788, ông theo chúa Nguyễn Ánh, lần lượt giữ các chức vụ Chế Cáo Viện Hàn Lâm năm 1788, Điền Tuấn Sứ năm 1789.

Năm 1790, ông cùng với chúa Nguyễn tiến quân ra miền Trung.

Năm 1791, ông về Gia Định đậu Thủ Khoa năm Tân Hợi và được thăng làm Tham tri bộ Lễ kiêm Phụ đạo Đông cung (dạy hoàng tử Nguyễn Phúc Cảnh).

Năm 1799, sau khi đánh tan quân Tây Sơn tại thành Quy Nhơn, chúa Nguyễn đổi tên thành Quy Nhơn ra thành Bình Định và cử ông cùng với Võ Tánh trấn giữ.

Tháng 2/1800, 2 tướng Tây Sơn là Trần Quang Diệu và Võ Văn Dũng mang quân từ Phú Xuân vào tấn công thành Bình Định. Ông cùng với Võ Tánh chỉ huy quân cố thủ.

Thành Bình Định bị quân Tây Sơn bao vây chặt chẽ. Ngô Tùng Châu và Võ Tánh sai người đem mật thư cho Nguyễn Phúc Ánh, khuyên chúa Nguyễn nên kéo quân ra đánh Phú Xuân, dễ dàng giành được thắng lợi vì lực lượng của Tây Sơn ở Phú Xuân rất yếu. Nghe theo lời khuyên, chúa Nguyễn mang quân chiếm Phú Xuân vào tháng 6/1801.

Hai tướng Trần Quang Diệu và Võ Văn Dũng nghe tin Phú Xuân mất, liền quay lại tấn công thành Bình Định. Trước nguy cơ thành bị thất thủ, có người khuyên ông và Võ Tánh nên trốn ra ngoài, nhưng hai ông cự tuyệt, cương quyết ở lại với thành.

Tình thế ngày càng khốn quẫn, thấy không thể giữ thành, ông và Võ Tánh viết thư cho Trần Quang Diệu đề nghị giao thành, nhưng không được giết hại binh lính.

Ngày 5/7/1801, Ngô Tùng Châu uống thuốc độc tự  tử.

Ngày 7/7/1801, Võ Tánh cũng tự thiêu tại lầu bát giác.

Trần Quang Diệu dẫn quân vào thành, xúc động trước cái chết trung dũng đầy khí phách của ông cùng Võ Tánh, nên cho mai táng và không giết hại quân trong thành.

Sau khi tuẫn tiết, thi hài ông được quân Tây Sơn an táng trong thành Bình Định.

Năm 1804, mộ của ông được nhà Nguyễn cải táng về quê và xây thành lăng, tọa lạc tại Gò Tháp, dưới chân dãy núi Bà thuộc huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định. Ông được thờ ở đình Trung tại thị xã Gò Công và nơi này có một con đường mang tên ông.

Năm 1802, vua Gia Long truy tặng cho ông chức Tán trị Công thần, Vinh lộc đại phu, tước Quận Công.

Năm 1831, vua Minh Mạng truy tặng ông chức Hiệp biện Đại học sĩ, tước Ninh Hòa quận công, đổi tên thụy là Trung Mẫn.

*****

Dù ở 2 phe khác nhau, Võ Tánh, Ngô Tùng Châu, Trần Quang Diệu, đều chứng tỏ khí phách làm tướng của mình. Dù là tuẫn tiết theo thành, hay chiếm được thành, cả 3 vị đều thể hiện lòng trân quý đối với sinh mệnh của dân chúng và binh sĩ, đặc biệt là lòng tôn kính đối với đối thủ của mình.

Do đó, khi nhắc đến Võ Tánh, Ngô Tùng Châu, là phải nhắc đến Trần Quang Diệu, nhắc đến việc Gia Long xử lăng trì vợ chồng ông sau khi đánh bại Tây Sơn. Việc trả thù dã man này của nhà Nguyễn là một vết nhơ trong sử Việt, so với tấm lòng khoan dung, độ lượng  của triều Trần khi đốt toàn bộ thư xin hàng giặc Nguyên của các quan lại hèn nhát.

Nhưng so với việc trả thù của Gia Long, thì đảng CSVN còn hơn tệ hơn gấp trăm ngàn lần vì Gia Long chỉ trả thù đối với một số công thần của nhà Tây Sơn, còn đảng CSVN trả thù cả mấy thế hệ. Bằng chứng là đã qua mấy chục năm mà CSVN vẫn còn đày đọa và tiếp tục trù dập những Quân Cán Chính VNCH, vẫn tiếp tục phân biệt lý lịch đối với hàng trăm ngàn thương phế binh đang sống vất vưởng bên lề xã hội.

Nỗi đau thương và bất hạnh của người Việt khi sống dưới chế độ độc tài CS không bút mực nào tả xiết, nhưng tập đoàn CSVN vẫn nhắm mắt làm ngơ, vẫn gian manh lật lọng, ra rả kêu gọi "hòa hợp hòa giải dân tộc" để lừa bịp một số người còn mê muội tin vào chủ nghĩa CS, hầu dễ dàng “tác yêu tác quái” bịt miệng, bỏ tù và giết hại những người dân yêu nước. Hành động hèn hạ này đã bị thế giới tự do xem là vô nhân đạo và đây là nỗi ô nhục của đảng CSVN.

Chính vì thế mà những con đường mang tên Ngô Tùng Châu mãi mãi sẽ là niềm hãnh diện của giới trẻ mang giòng máu bất khuất của nòi giống Tiên Rồng.