Vờn trái banh Kim Jong Un

BìnhLuân

Donald Trump và Tập Cận Bình đang đóng vai hai cầu thủ vờn banh trên sân cỏ. Trái banh là Kim Jong Un. Khi hai cầu thủ chưa người nào “sút” thì trái banh còn quý lắm.

Tổng Thống Donald Trump vừa tuyên bố ông sẽ rất hân hạnh nếu được hội kiến Kim Jong Un. Những lời Trump khen ngợi Kim Jong Un đều đúng sự thật: Lên ngôi mới 28 tuổi, đã thanh toán ngay các đối thủ chính trị; ngồi trên đài cho hàng trăm ngàn dân chúng tung hô; hàng ngàn tướng lãnh huy chương đầy ngực khúm núm vâng dạ.

Tập Cận Bình có thể nghĩ rằng ông ta đã chinh phục được Donald Trump sau cuộc gặp gỡ 48 giờ và mấy lần điện thoại; như chính ông tổng thống Mỹ nói ra. Ông Trump đã kể với Wall Street Journal, một tờ báo với khuynh hướng Cộng Hòa, rằng chỉ cần 10 phút nghe ông Tập Cận Bình giải thích về lịch sử hai ngàn năm, ông hiểu ngay rằng chuyện bom nguyên tử của Bắc Hàn “rất phức tạp”. Donald Trump còn khám phá ra một điều chưa hề biết: Té ra cái nước Cao Ly, Hàn Quốc, hay Triều Tiên, ngày xưa là đất thuộc vào Trung Quốc!

Chính phủ Mỹ có thể tin rằng Bắc Kinh đang thành thật cộng tác tạo áp lực trên Kim Jong Un, vì họ không ưa gì nhà độc tài khó dạy bảo này. Từ khi lên ngôi, năm nay họ Kim chưa thèm qua thăm Trung Quốc! Un chưa bao giờ gặp Tập Cận Bình. Tháng trước, Bắc Kinh muốn cho người phụ trách về Bắc Hàn là Ngô Ðại Vĩ qua thăm, Bình Nhưỡng đã từ chối. Hơn nữa, bom nguyên tử của họ Kim cũng là một mối lo của cả Bắc Kinh, vì có thể châm ngòi một cuộc chiến tranh trong cả vùng.
Chính phủ Mỹ trông đợi Bắc Kinh sẽ làm gì giúp mình? Tất nhiên, Trung Cộng có thể bóp Bắc Hàn ngộp thở, vì ba phần tư nhiên liệu, hai phần ba ngoại thương của Bắc Hàn tùy thuộc Trung Cộng. Nhưng cho tới nay, đối với Kim Jong Un, Tập Cận Bình vẫn “giơ cao đánh khẽ”. Sau khi Kim Jong Un thử hỏa tiễn vào Tháng Hai, Bắc Kinh ra lệnh ngưng nhập cảng than đá, nguồn ngoại tệ chính của Bắc Hàn. Báo chí Trung Cộng đang nêu vấn đề có thể ngưng cung cấp dầu lửa cho Bắc Hàn.
Những “hành động” đó mới chỉ được thấy trên giấy, cũng đủ khiến Tướng McMaster khen ngợi sự cộng tác của Bắc Kinh. Trong thực tế, đòn kinh tế của Bắc Kinh chưa chắc đã có hiệu quả.

Ngoài ra, Bắc Kinh phải e ngại về hậu quả trên chính họ nếu mạnh tay với Kim Jong Un. Nếu triều đại này sụp đổ thì nước Cao Ly thống nhất sẽ trở thành một quốc gia tự do dân chủ, đồng minh của Mỹ, và sẽ thừa hưởng chương trình bom nguyên tử. Trung Cộng không dại dột tự hại mình như vậy. Cho nên, Tập Cận Bình tiếp tục nói với Donald Trump rằng giải pháp tốt nhất là ngoại giao. Ngày Thứ Hai vừa qua, Tập Cận Bình mới nói với Donald Trump qua điện thoại, hứa Trung Quốc sẽ nghiêm chỉnh thi hành nghị quyết của Liên Hiệp Quốc!

Thực ra Tập Cận Bình không tính kế nào để trừng phạt Kim Jong Un, mà chỉ bày mưu đối phó với Trump?

Người Việt mình vẫn có thành kiến, cho rằng người Mỹ rất ngây thơ, cả tin, dễ bị đánh lừa. Nhưng thành kiến này chắc cũng có vẻ ngây thơ! Cả hai cầu thủ, Tập Cận Bình và Donald Trump đều không ai ngây thơ.
Vì vậy, trong lúc vẫn hòa hoãn với họ Tập, Trump không ngồi yên mà lại lên tiếng khen ngợi Kim Jong Un, ngỏ ý “hân hạnh” gặp “đại nguyên soái”. Nêu lên ý kiến này là gãi đúng chỗ ngứa của Kim Jong Un. Vì từ thời người cha, Kim Jong Il vẫn chỉ đòi cho Bắc Hàn được đối diện ngang hàng với Mỹ, để ký một “hiệp ước đình chiến” chấm dứt cuộc giao tranh hơn 60 năm trước, một hiệp ước bất tương xâm, cam kết hai bên sẽ không đánh nhau nữa. Bao nhiêu lần ông bố Il và ông con Un gây căng thẳng trong vùng Ðông Bắc Á, họ đều đóng vai một đứa bé vùng vằng, ăn vạ, để được người lớn chú ý tới, với mục đích được nói chuyện thẳng với Mỹ.

Nếu Kim Jong Il nghe những lời mời chào mà đáp lại để chuẩn bị gặp Donald Trump thật, thì đây sẽ là một biến cố lớn! Các vị tổng thống tiền nhiệm có thể e ngại không muốn bắt tay một tay độc tài khát máu như cha con nhà Kim; nhưng ông Trump vẫn được tiếng là người “không theo quy ước”. Trump đã mời Tổng Thống Phi Luật Tân Duterte tới Tòa Bạch Ốc, dù bàn tay Duterte đã nhuốm máu 7,000 người Philippines, không cần đưa ra tòa xét xử.
Ông Trump có thể học kinh nghiệm của ông Nixon khi muốn Trung Cộng hé mở cửa, bằng “ngoại giao bóng bàn”. Kim Jong Un rất thích bóng rổ, đã từng đón tiếp long trọng Dennis Rodman, cựu cầu thủ NBA của Mỹ.
Nếu Dennis Rodman dàn xếp cho Kim Jong Un và Donald Trump nói chuyện điện thoại, thì cuộc điện đàm này còn đặc biệt hơn lần ông Trump nói chuyện với bà Thái Anh Văn, tổng thống Ðài Loan. Nếu vụ này xẩy ra trước Tháng Mười năm nay, đó sẽ là một đòn đánh lên uy tín của Tập Cận Bình tại đại hội đảng!

Trước viễn tượng đó, Tập Cận Bình có lẽ sẽ phải chứng tỏ mình mạnh tay với Kim Jong Un thật, để khuyến cáo Trump đừng tính chuyện ôm trái banh Kim Jong Un đem ra ngoài sân chơi một mình!
Tập Cận Bình và Donald Trump khác nhau trông thấy. Trump ồn ào, không đoán trước được; Tập nhỏ nhẹ, luôn luôn giữ khuôn phép. Chưa biết hai cầu thủ vờn trái banh Kim Jong Un cho tới bao giờ mới “sút!”./.

Ngô Nhân Dụng