“ 29 Tháng 9” hàng năm được đặt tên là “Ngày Tin Tức Thế Giới” - World News Day, khởi đầu từ năm 2018, do Canadian Journalism Foundation (CJF) và tổ chức World Editors Forum (WEF) thuộc Hiệp hội Báo chí Thế giới (WAN-IFRA) phát động.
Để tìm hiểu ý nghĩa của nhật kỳ này, qua chuyên mục Bình Luận hôm nay, kính mời quý thính giả theo dõi bài “WORLD NEWS DAY VÀ QUYỀN TỰ DO BIỂU ĐẠT “ của ĐOÀN KHÔI, thành viên Ban Biên Tập đài ĐLSN, sẽ do Vân Khanh trình bày sau đây…
Ngày 28 tháng 9 hằng năm, giới truyền thông quốc tế chọn làm “World News Day” – Ngày Tin Tức Thế Giới – để nhắc nhở nhân loại về vai trò thiết yếu của báo chí trong việc cung ứng thông tin chính xác, khách quan và trung thực cho công chúng. Đây cũng là dịp để các cơ quan truyền thông cùng nhau khẳng định sứ mệnh phục vụ sự thật, đối diện với áp lực chính trị, kinh tế và xã hội, hầu bảo vệ quyền được biết của mọi người. Trong bối cảnh thế giới hiện đại, khi các dòng tin giả mạo, bóp méo, và xuyên tạc lan tràn trên mạng, Ngày Tin Tức Thế Giới càng trở nên có ý nghĩa đặc biệt. Nó nhắc nhở chúng ta rằng một xã hội chỉ có thể vận hành lành mạnh khi thông tin được lưu chuyển tự do, không bị chặn đứng bởi bất kỳ thế lực cường quyền nào.
Thế nhưng, nhìn ra thực tế, ta thấy vẫn còn nhiều nơi mà quyền tự do báo chí và quyền tự do biểu đạt của dân chúng bị chà đạp thô bạo. Các chế độ độc tài, vốn sợ hãi sự thật, luôn tìm đủ mọi cách để bịt miệng báo giới, bóp nghẹt tiếng nói của xã hội dân sự, và cưỡng bách người dân phải sống trong bức màn tuyên truyền dối trá. Ở Trung Cộng, báo chí chỉ là cái loa của đảng, còn những ký giả độc lập thường bị giam cầm, thủ tiêu hoặc buộc phải lưu vong. Tại Bắc Hàn, thông tin bị kiểm soát đến độ cả đất nước sống trong một thế giới ảo, cắt lìa với thực tế bên ngoài. Ở nhiều quốc gia Trung Đông, báo giới phải im tiếng trước quyền lực vũ lực của nhà cầm quyền.
Đặc biệt, tại Việt Nam, nơi đảng Cộng sản nắm độc quyền lãnh đạo, quyền tự do ngôn luận của người dân bị xâm phạm có hệ thống. Hiến pháp thì ghi có tự do báo chí, nhưng trên thực tế tất cả cơ quan truyền thông đều nằm dưới sự quản lý chặt chẽ của Ban Tuyên Giáo. Mỗi bài viết, mỗi bản tin đều phải theo đúng “định hướng” do đảng ấn định. Những ai dám nói khác đi, dù chỉ là trên trang Facebook cá nhân, lập tức bị khép vào tội “tuyên truyền chống nhà nước”, bị bắt giam, bị xử án nặng nề. Danh sách tù nhân lương tâm tại Việt Nam ngày càng dài, với nhiều nhà báo, blogger, nhà hoạt động xã hội đang chịu cảnh tù đày chỉ vì cất lên tiếng nói sự thật.
Trong khi ấy, báo chí quốc doanh chỉ biết ca tụng thành tích giả tạo của nhà cầm quyền, giấu nhẹm những thất bại, và thậm chí xuyên tạc các phong trào phản kháng của dân chúng. Họ không còn giữ được phẩm chất của một nền báo chí đúng nghĩa mà chỉ đóng vai trò công cụ tuyên truyền. Sự kiện World News Day vì vậy trở thành lời nhắc nhở chua chát cho những quốc gia như Việt Nam, nơi báo chí bị cưỡng ép phản bội lại chính chức năng của mình.
Thế giới hôm nay đã chứng kiến nhiều dân tộc vùng lên phá vỡ xiềng xích thông tin. Ở Đông Âu trước đây, những bản tin phát sóng từ đài nước ngoài đã góp phần quan trọng vào việc phá vỡ bức màn sắt. Ở Miến Điện, các ký giả can đảm đã dấn thân đưa tin ra thế giới, dù biết trước sẽ bị bắt bớ. Chính những nỗ lực ấy đã góp phần tạo nên sức ép quốc tế, mở đường cho thay đổi. Việt Nam cũng không nằm ngoài quy luật ấy. Mỗi bài báo độc lập, mỗi tiếng nói phản biện, dù bị nhà cầm quyền rình rập đàn áp, vẫn gieo hạt giống sự thật trong lòng dân tộc. Một khi sự thật lan rộng, guồng máy tuyên truyền sẽ không còn đủ sức che đậy nữa.
World News Day không chỉ dành cho giới báo chí mà còn là lời hiệu triệu chung cho tất cả những ai tin rằng quyền được biết là quyền căn bản của con người. Bởi khi dân chúng bị tước đoạt thông tin trung thực, họ sẽ trở thành đám đông bị dắt mũi, không còn khả năng phán đoán. Một xã hội thiếu tự do báo chí sẽ chẳng bao giờ có công lý và dân chủ. Do đó, sự lên tiếng của các ký giả độc lập, sự dấn thân của những cơ quan truyền thông ngoài luồng, và sự hỗ trợ từ cộng đồng quốc tế là những yếu tố không thể thiếu để bảo vệ quyền tự do biểu đạt cho người dân Việt Nam cũng như cho mọi dân tộc bị kìm kẹp.
Trong ngày World News Day, khi nhiều toà soạn trên thế giới cùng nhau tái khẳng định sứ mệnh phụng sự sự thật, ta càng thấy rõ khoảng cách lớn lao giữa những xã hội dân chủ và những chế độ độc tài như Việt Nam. Khoảng cách ấy cũng chính là ranh giới giữa ánh sáng và bóng tối, giữa tự do và nô lệ. Để rút ngắn khoảng cách đó, cần có sự kiên trì tranh đấu, sự đoàn kết của đồng bào trong ngoài nước, và sự yểm trợ mạnh mẽ từ quốc tế. Chỉ khi nào Việt Nam có được một nền báo chí độc lập, có quyền tự do ngôn luận thực sự, dân tộc ta mới thoát khỏi bóng đêm độc tài, để cùng thế giới đón mừng Ngày Tin Tức Thế Giới trong ý nghĩa trọn vẹn./.
No comments:
Post a Comment