Mở đầu chương trình, Mỹ Linh và Bá Cơ mời quý thính giả theo dõi phần Tin Tức.
1. GIỚI TRẺ TRANH ĐẤU LẬT ĐỔ CHÁNH PHỦ NEPAL NAY CHỌN LÃNH ĐẠO MỚI
Một cựu DJ 36 tuổi tên Sudan Gurung cùng tổ chức bất vụ lợi Hami Nepal (“Chúng ta là Nepal”) đã dùng ứng dụng Discord và Instagram để huy động hàng vạn thanh niên xuống đường, buộc Thủ tướng K.P. Sharma Oli từ chức. Các cuộc biểu tình chống tham nhũng biến thành bạo động, làm ít nhất 72 người tử vong và hơn 1.300 bị thương – biến cố chính trị đẫm máu nhất của xứ Nepal trong nhiều thập niên.
Hami Nepal dùng VPN để vượt lệnh cấm mạng xã hội, đưa ra hiệu triệu được giới trẻ hưởng ứng. Những thông điệp ban đầu trên Discord trở nên ảnh hưởng đến mức được truyền hình quốc gia dẫn lại. Khi tình hình căng thẳng, nhóm còn vạch trần “tin giả” và phổ biến số điện thoại bệnh viện.
Sau khi chánh quyền sụp đổ, Gurung và đồng sự trở thành thế lực chính trị mới, trực tiếp tham gia thương lượng việc bổ nhiệm chánh phủ lâm thời cho tới kỳ tổng tuyển cử ngày 5 tháng 3. Họ đã thuyết phục Tổng thống và Tổng Tham mưu trưởng chấp thuận bà Sushila Karki, nguyên Chánh án Tối cao Pháp viện, nổi tiếng cứng rắn chống tham nhũng, làm Nữ Thủ tướng tạm quyền đầu tiên của Nepal.
Dù khẳng định không nắm giữ chức vụ nội các, Gurung và nhóm trẻ Gen Z muốn bảo đảm tiến trình chánh trị trong sạch, loại bỏ thành phần cũ và trao trọng trách cho lớp thanh niên có khả năng. Trên Instagram, nhóm nhấn mạnh “quyền lực phải thuộc về nhân dân”. Một số thành viên tiêu biểu gồm chủ quán cà phê 24 tuổi Ojaswi Raj Thapa và luật gia trẻ Rehan Raj Dangal. Họ cam kết bảo vệ nền tư pháp độc lập và cải tổ Hiến pháp mà không giải tán nó
2 . UKRAINE TẤN CÔNG NHÀ MÁY LỌC DẦU LỚN CỦA NGA BẰNG PHI CƠ KHÔNG NGƯỜI LÁI
Quân đội Ukraine mở một cuộc tập kích quy mô lớn bằng 361 phi cơ không người lái nhắm vào lãnh thổ Nga trong đêm 14 tháng 9, gây hỏa hoạn tại nhà máy lọc dầu Kirishi, một trong hai cơ sở lọc dầu trọng yếu của Nga ở vùng Tây-Bắc. Giới hữu trách Nga cho hay hỏa hoạn đã được dập tắt và không có thương vong.
Bộ Quốc phòng Nga loan báo: phòng không đã bắn hạ toàn bộ số phi cơ không người lái, cùng bốn loại bom và một hỏa tiễn HIMARS sản xuất tại Hoa Kỳ. Trong khi đó, Bộ Tư lệnh phi cơ không người lái Ukraine xác nhận đã đánh trúng mục tiêu và gọi đây là “một cuộcoanh kích thành công”.
Tổng thống Zelenskiy ca ngợi quân đội và tình báo Ukraine, cho rằng các cuộc tấn công vào nhà máy lọc dầu, kho dầu và cảng của Nga là “biện pháp trừng phạt hữu hiệu nhất”, làm suy yếu đáng kể nền công nghiệp dầu khí, từ đó hạn chế khả năng tiếp tục chiến tranh. Ông đặc biệt nhắc đến cuộc tấn công tuần trước vào hải cảng Primorsk, gây “tổn thất nghiêm trọng”.
3. THƯỢNG ĐỈNH Ả RẬP – HỒI GIÁO CẢNH CÁO HÀNH ĐỘNG QUÂN SỰ CỦA DO THÁI
Một bản nghị quyết dự thảo cho thấy chư hầu quốc Ả Rập – Hồi Giáo sẽ cảnh cáo rằng các cuộc tấn công của Do Thái tại Qatar và những hành động thù nghịch khác đang đe dọa sự chung sống cũng như nỗ lực bình thường hóa bang giao trong vùng. Thượng đỉnh khẩn cấp được triệu tập tại Doha ngày 15 tháng 9 để hậu thuẫn Qatar, sau vụ không kích của Do Thái nhắm vào thành phần lãnh đạo Hamas cư ngụ tại đây, khiến năm người thiệt mạng.
Các Ngoại trưởng trong phiên họp đã kết án Do Thái về “cuộc tấn công tàn bạo” và tố cáo nước này tiếp tục phạm “diệt chủng, thanh lọc sắc tộc, phong tỏa, và chính sách bành trướng thuộc địa”, cho rằng những hành động ấy có thể phá hủy tiến trình hòa bình lẫn các hiệp ước bình thường hóa hiện hữu. Vụ này đã khiến các quốc gia Vịnh Ba Tư, kể cả các đồng minh Hoa Kỳ, siết chặt hàng ngũ, làm gia tăng rạn nứt giữa Do Thái và Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất (UAE), vốn ký hiệp định Abraham với Do Thái năm 2020.
Thủ tướng Netanyahu cực lực bác bỏ cáo buộc “diệt chủng”, nhấn mạnh quyền tự vệ sau cuộc tấn công của Hamas ngày 7-10-2023. Ông đòi Qatar trục xuất lãnh đạo Hamas hoặc “đưa ra trước công lý”. Ngược lại, Doha tố cáo Do Thái “khủng bố quốc gia” và tuyên bố sẽ tiếp tục đóng vai trò trung gian.
4. HOA KỲ SỬ DỤNG XƯỞNG ĐÓNG TÀU NGẦM NGUYÊN TỬ MỚI TRONG KHUÔN KHỔ AUKUS
Bộ trưởng Quốc phòng Úc Richard Marles hôm Chủ Nhật cho hay Hoa Kỳ sẽ có quyền sử dụng hải cảng quốc phòng mới xây ở miền Tây Úc trong khuôn khổ hiệp ước AUKUS về tàu ngầm nguyên tử.
Chánh phủ Úc vừa công bố kế hoạch chi 12 tỷ Úc kim (tương đương 8 tỷ Mỹ kim) để cải tạo xưởng đóng tàu Henderson gần Perth, biến nơi đây thành trung tâm bảo trì cho hạm đội tàu ngầm AUKUS trong vòng 20 năm tới. Marles khẳng định cơ sở này “được kiến thiết trong tinh thần AUKUS” nên đương nhiên sẽ phục vụ cả tàu ngầm nguyên tử Hoa Kỳ.
Khối AUKUS – gồm Úc, Anh và Hoa Kỳ – được ký kết năm 2021 nhằm trang bị cho Úc các tàu ngầm nguyên tử tấn công từ thập niên tới để đối phótham vọng bành trướng của Trung Cộng tại vùng Ấn Độ – Thái Bình Dương. Theo kế hoạch, Hoa Kỳ sẽ bán cho Úc một số tàu ngầm lớp Virginia, trong khi Anh và Úc sẽ cùng hợp tác đóng loại tàu AUKUS mới.
Chánh phủ Lao Động tại Canberra năm ngoái đã bỏ ra 127 triệu Úc kim để khởi công nâng cấp cơ sở Henderson, vốn còn kiêm nhiệm chế tạo tàu đổ bộ mới cho Lục quân và chiến hạm đa dụng cho Hải quân, tạo công ăn việc làm cho khoảng 10.000 lao động địa phương.
Dù hiện nay chính quyền Tổng thống Trump tiến hành duyệt xét lại hiệp ước, cả hai đảng tại Quốc hội Hoa Kỳ đều bày tỏ hậu thuẫn mạnh mẽ cho AUKUS. Úc cũng vừa ký hiệp ước song phương 50 năm với Anh, tái xác nhận niềm tin rằng kế hoạch này sẽ tiếp tục tiến triển.
No comments:
Post a Comment