Vua Lê Thánh Tôn

Danh Nhân Nước Việt

Kính thưa quý thính giả,

Lịch sử Việt Nam ghi chép công đức của nhiều minh quân, trong số đó có một vị minh quân giỏi về kinh tế, chính trị và quân sự. Không những thế, Ngài còn là nhà thơ nổi tiếng, một nhà phê bình văn học và là người có tư tưởng triết học. Chính Ngài đẩy mạnh việc phát triển giáo dục, đào tạo nhân tài và đặc biệt quan tâm đến các chính sách nhằm phát triển kinh tế.

Trong tiết mục Danh nhân nước Việt tuần này, chúng tôi xin gửi đến quý thính giả bài “Vua Lê Thánh Tôn” của Việt Thái qua giọng đọc của Minh Nguyệt để chấm dứt chương trình phát thanh tối hôm nay.

Trong cuốn Việt Nam Sử Lược, Cụ Trần Trọng Kim nhận định về vua Lê Thánh Tôn như sau: "Thánh Tôn là một ông vua thông minh, thờ mẹ rất có hiếu, đối đãi bề tôi với lòng thành. Ngài trị vì được 38 năm, sửa sang nhiều việc chính trị, mở mang việc học hành, chỉnh đốn võ bị, đánh dẹp quân Chiêm Thành và Ai Lao, mở thêm bờ cõi, khiến cho nước Nam được văn minh và lừng lẫy một phương, từ xưa đến nay chưa bao giờ cường thịnh như vậy".

Vua Lê Thánh Tôn tên thật là Lê Tư Thành, là con thứ tư của vua Lê Thái Tôn và bà Ngô Thị Ngọc Dao, con gái của Thái bảo Ngô Từ. Ngài ra đời vào ngày 20 tháng 7 năm Nhâm Tuất (1442) tại chùa Huy Văn (nay thuộc quận Đống Đa, Hà Nội).

-Ngày 26/6/1460, Ngài lên ngôi, lấy niên hiệu là Quang Thuận, bổ nhiệm Nguyễn Xí và Đinh Liệt giữ chức tả hữu Tể tướng. Ngài là người đưa nước Đại Việt lên thời hoàng kim của chế độ phong kiến. Với chủ trương “lấy dân làm gốc”, Ngài thực hiện nhiều cải cách về kinh tế, chính trị, quân sự, giáo dục và luật pháp.

Việc đầu tiên khi lên ngôi, Ngài ra lệnh chỉnh đốn lại quân đội để tăng cường khả năng chiến đấu của 5 đạo vệ quân, đồng thời cho chế tạo vũ khí sát thương. Kế tiếp, Ngài cho tích trữ lương thực làm quân lương, bắt đầu xây dựng nền hành chánh vững chắc cho Đại Việt. Ngài bãi bỏ luật cha truyền con nối kế thừa tước vị của các công thần, thay vào đó là tổ chức các khoa thi để chọn hiền tài chăm lo việc nước.

Ngài rất quan tâm và tích cực trong lãnh vực nông nghiệp, nên nền kinh tế Đại Việt phát triển mạnh mẽ. Ngoài ra, Ngài còn khởi xướng việc lập bia Tiến sĩ ở Văn Miếu - Quốc Tử Giám để vinh danh các bậc hiền tài. Về luật pháp, Ngài ban hành bộ Luật Hồng Đức, một bộ hình luật ra đời rất sớm và giao cho sử gia Ngô Sỹ Liên phụ trách soạn bộ Đại Việt Sử Ký Toàn Thư.

-Năm 1470, Chiêm Thành đưa quân đánh úp biên giới phía Nam, Ngài quyết định mang quân chinh phạt. Ngài báo cho dân chúng biết lý do xuất quân và đích thân chỉ huy 200 ngàn quân tiến sang biên giới. Ngài chiếm kinh đô Đồ Bàn vào tháng 3 năm 1471, khiến cho 40 ngàn quân Chiêm tử trận và hơn 30 ngàn quân bị bắt sống. Sau chiến thắng, Ngài thực hiện chính sách Việt hóa người Chiêm và sáp nhập lãnh thổ Chiêm Thành (từ đèo Hải Vân tới Phú Yên) vào nước Đại Việt.

-Năm 1479, Ai Lao điều binh quấy nhiễu vùng biên giới phía Tây nước Việt. Ngài cử Thái úy Lê Thọ Vực cùng các tướng Trịnh Công Lộ, Lê Đình Ngạn, Lê Lộng và Lê Nhân Hiếu chia quân làm 5 đạo, xuất phát từ Nghệ An, Thanh Hóa, Hưng Hóa, đánh sang Ai Lao và quân Đại Việt toàn thắng.

-Năm 1497, Ngài lâm bệnh, băng hà ở điện Bảo Quang, hưởng dương 56 tuổi. Lễ quốc táng được tổ chức ở Chiêu Lăng. Thái tử Lê Tranh lên thay, tức là vua Lê Hiến Tôn.

Vua Lê Hiến Tôn truy tôn thụy hiệu cho Ngài là Sùng thiên Quảng vận, Cao minh Quang chính Chí đức Đại công, Thánh văn Thần vũ, Đạt Hiếu Thuần hoàng đế.

* * ***

Vua Lê Thánh Tôn được xem là vị minh quân sáng chói nhất của triều Hậu Lê, chỉ sau Thái Tổ - Lê Lợi (người khai sáng ra triều đại này). Trên văn đàn, Ngài là người đứng đầu Thi đoàn Nhị Thập Bát Tú, gồm 28 thi sĩ xuất sắc với nhiều bài thơ nổi tiếng. Ngoài ra, Ngài còn nổi tiếng là một vị vua nhân từ, là người ra lệnh cấp thêm quần áo ấm cho tù nhân để chống với giá lạnh mùa đông.

Nước Đại Việt quả là may mắn khi có được một minh quân như Ngài, luôn "lấy dân làm gốc", để lại nhiều thành tựu sáng chói từ kinh tế, quân sự cho đến việc cải cách ruộng đất và hệ thống pháp luật.

Trước năm 1975, bộ luật Hồng Đức của Ngài là một môn học được giảng dạy tại các trường Luật khoa, được thế giới ca tụng là một bộ luật xuất sắc trong thời kỳ phong kiến ở Á châu, thậm chí là Âu châu cũng khó có được.

Đáng nói hơn nữa, chính vua Lê Thánh Tôn là người mở mang bờ cõi đến tận miền Trung, tạo nền tảng cho các chúa Nguyễn sau này tiến xuống miền Nam, khiến nước Việt Nam có hình chữ S.

Điều đáng buồn là sau khi đảng cộng sản áp đặt ách cai trị, rất nhiều con cháu Đại Việt không hề biết đến vua Lê Thánh Tôn, một bậc minh quân mà tài ba và đức độ của Ngài xứng đáng được học hỏi gấp trăm ngàn lần cái gọi là "tác phong và đạo đức của Hồ Chí Minh", một kẻ  tự xưng là học trò của Stalin và Mao Trạch Đông, mang chủ thuyết ngoại lai về tàn hại đất nước!