Lưỡng quốc Trạng nguyên Triệu Thái

Danh Nhân Nước Việt

Kính thưa quý thính giả,

Khi nước Việt bị giặc Minh xâm lấn, một người ở xã Sơn Đông, huyện Lập Thạch,đỗ Tiến sĩ làm Hàn Lâm Học Sĩ thời Vĩnh Lạc nhà Minh, nghe tin Lê Lợi khởi nghĩa tại Lam Sơn liền từ quan về giúp nước, được vua Lê tin dùng giao cho trông coi Ngự sửđài và ông là người được xem là khai khoa của vương triều Lê.

Trong tiết mục “Danh nhân nước Việt” tuần này, chúng tôi xin gửi đến quý thính giả bài “Lưỡng quốc Trạng nguyên Triệu Thái” của Việt Thái qua giọng đọc của Minh Nguyệt để chấm dứt chương trình phát thanh tối hôm nay.

“Lưỡng quốc hạnh lâm, trung hòa hiếu,

Cổ kim lưu phương, hậu duệ tòng”

Có nghĩa là:

Đỗ tiến sĩ hai triều đức hạnh đủ trung hòa hiếu,

Danh thơm để lại con cháu muôn đời noi theo.

Quê quán Triệu Thái ở xã Sơn Đông, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc.

Cuộc kháng chiến của nhà Hồ thất bại, nước Việt bị giặc Minh đô hộ nên chỉ là quận huyện, không có khoa thi Tiến sĩ. Triệu Thái phải lặn lội sang Yên Kinh (tức Bắc Kinh ngày nay) ứng thí và đỗ Tiến sĩ triều vua Minh, làm Hàn Lâm Học Sĩ.

Nghe tin Lê Lợi khởi nghĩa ở Lam Sơn, lấy cớ về thăm cha mẹ, ôngliền từ quan về gia nhập vào đoàn quân Lam Sơn. Ông là người đưa tin tức tình báo cho Lê Lợi và Nguyễn Trãi để vây đánh thành Đông Quan và phá tan 15 vạn quân cứu viện do tướng Liễu Thăng và Mộc Thạnh chỉ huy.

Nhưng vì không muốn làm hao tổn xương máu của binh sĩ 2 nước, Lê Lợi dụ hàng Vương Thông bằng cách đem tướng giặc bị bắt là đô đốc Thôi Tụ, Thượng thư Hoàng Phúc, cùng hổ phù của Liễu Thăng, 2 ấn bạc của Thượng thư Lý Khánh, Hoàng Phúc và nhiều tang vật thất bại khác ra trưng bày dưới thành Đông Quan cho tướng sĩ trong thành nhìn thấy.

Thấy không thể xoay chuyển tình thế, Vương Thông chấp nhận tham dự Hội thề Đông Quan. Sau đó, rút toàn bộ quân sĩ về nước, kết thúc 20 năm nỗ lực đặt ách đô hộ lên nước Đại Việt.

Năm 1428, vua Lê Thái Tổ chiến thắng quân Minh giành lại độc lập cho nước nhà.

Năm 1429, vua Lê mở kỳ thi “đại khoa” chọn hiền sĩ có học vấn uyên bác để làm quan phò trợ triều đình, Triệu Thái ra ứng thí được đỗ đầu và nhận chức Hàn Lâm Học Sĩ. Ông được xem là khai khoa của vương triều Lê Sơ.

Ông và Phan Phu Tiên cùng Nguyễn Trãi được vua Lê giao nhiệm vụ soạn ra bộ luật triều Lê. Bộ luật này là nền móng cho bộ luật Hồng Đức ra đời vào năm 1484.

Theo tộc phả họ Triệu được trưởng tộc Triệu Lễ chép lại còn lưu tại đền thờ ông ở Hoàng Trung, Lập Thạch, Vĩnh Phúc có những bức hoành phi ghi:

-Lưỡng quốc tiến sĩ.

-Định quốc điều luật.

Và câu đối:

Hốt văn yên thượng mã lai, Việt trí báo văn khôi vị Bắc.

Hỷ kiến Lam trung long khởi chứ, thân hổ trân biểu giang Nam.

Có nghĩa là:

Văn trên yên ngựa đến, báo dân Việt đỗ đầu đất Bắc.

Mừng thấy rồng Lam nổi dậy, bút tích rạng rỡ sông Nam.

Về sau, thấy triều đình có nhiều rối ren, các bậc khai quốc công thầnnhư Nguyễn Trãi, Trần Nguyên Hãn, Lê Sát,... bị hại, ông cáo lão từ quan về quê nhà ở Hoàng Chung.

Trong thời kỳ này, ông có công quy hoạch làng Hoàng Chung với một con đường ở bìa làng, nối liền 2 làng Đại Lữ và Tiên Lữ giữa cánh đồng chiêm trũng, các ngõ rẽ đều vuông góc với đường trục, 2 nhà giáp lưng vào nhau, rất tiện cho việc sinh hoạt và trị an.

Sau khi ông qua đời, tên của ông được lưu danh tại Văn miếu Vĩnh Phúc và được đặt cho một ngôi trường trung học ở huyện Lập Thạch,một con đường ở thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc. Ông được sắc chỉ vua ban làm Thành Hoàng Hoàng Chung, đền thờ ông được nhiều người đến dâng hương tưởng nhớ.

*****

Người xưa nói: “Muốn biết thế nước thịnh hay suy thì phải xem lòng dân và đời sống của người dân”, chứ không phải nhìn vào sự phô trương bày vẽ như chế độ cộng sản. Xã hội Việt Nam hôm nay cũng không khác gì thời bị giặc Minh chiếm đóng. Nếu có khác thì chỉ khác là những kẻ cai trị hôm nay là Việt Gian chứ không phải lũ giặc Minh.Nhưng cả 2 thời đại đều có một điểm chung và cũng là một điều may mắn cho dân tộc Việt, đó là cho dù đất nước lâm nguyhay trong giai đoạn đen tối, nhưng "hào kiệt thời nào cũng có", chứ không phải "nhân tài như lá mùa thu" hay "tuấn kiệt như sao buổi sớm".

Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn đã sản sinh ra nhiều văn thần võ tướng được ghi vào lịch sử, trong đó có Ngự sử Triệu Thái.Và hiện nay, cuộc đấu tranh chống lại Tập đoàn lãnh đạo cộng sản cũng đã và đang xuất hiện nhiều anh hùng và anh thư của nước Việt. Trang sử Việt đen tối dưới sự cai trị của chế độ độc tài phi nhân sẽ phải sang trang.Trang sử mới bắt đầu và trang này không còn tên của đảng CSVN.