Sự kiện: Càng lúc người ta càng tạo ra nhiều người máy, gọi là robot. Vậy những sáng chế này để phục vụ con người hay nó quay lại sai khiến con người? Cái vòng luẩn quẩn chưa thấy lối ra!
Kịch Bản
ML- Chào anh HD và anh TH. Thời gian gần đây ML thấy nhiều tiệm ăn người ta đã dùng người máy, gọi là robot để phục vụ khách hàng, ML tưởng tượng rằng nếu cứ đà tiến bộ này thì một thời gian nữa nhiều người sẽ thất nghiệp, vì robot có thể làm thay con người mất rồi. Hai anh có nghĩ vậy không?
HD- Chào chị ML. Sư thắc mắc của chị cũng là thắc mắc của nhiều người đấy. Đúng là một hiện tượng chưa từng thấy trong lịch sử loài người, nó sẽ không dừng ở robot như chị thấy đâu. Ông Elon Musk cho biết, trong tương lại Robot với trí khôn nhân tạo AI, nó còn thông minh hơn con người nữa. Lúc ấy con người lại bị nó sai khiến chưa biết chừng. Nghe ra thì ngược đời đấy, nhưng dường như các nhà khoa học cũng tin như vậy. Anh TH có suy nghĩ gì về đề tài này không?
TH- Chào chị ML và anh HD. Cả ba chúng ta đều không phải là nhà khoa học, nên không có đủ kiến thức và thẩm quyền để bàn sâu vào lãnh vực này, nhưng nhờ vào những thông tin đáng tin cậy, và những áp dụng đã và đang diễn ra, tôi nghĩ trong tương lai nhân loại sẽ có những thay đổi rất quan trọng. Hiện nay ở Nhật và nhiều nước khác, việc sản xuất dây chuyền và quản lý cửa hàng bán lẻ đã do Robot làm rồi. Cũng theo những tiên đoán của những nhà khoa học thì dần dà Robot sẽ đảm nhiệm rất nhiều nghành nghề khác, thí dụ về nông nghiệprobot chuẩn bịđất đai, gieo trồng, bón phân, thu hoạch... Về công nghiệp: robot lắp ráp máy móc, xây dựng nhà cửa, sửa chữa hạ tầng...Về dịch vụ robot chăm sóc y tế, nhà hàng, khách sạn... Về giao thông xe tự lái, tàu tự vận hành, drone giao hàng....Về quốc phòng robot giám sát, máy bay không người lái, vũ khí tự động...Như vậy con người không cần lao động để sản xuất hàng hoá, vì robot làm hết với chi phí gần như bằng 0 đấy. Những chuyện ấy trước đây chỉ là tượng tượng mà thôi.
ML- Như vậy thì của cải và thực phẩm sẽ dồi dào.Nhà cửa xây nhanh và rẻ.Đi lại gần như không tốn tiền.Sức khỏe, giáo dục, chăm sóc đều tự động hóa.Hàng hoá phong phú khiến xã hội không còn cảnh thiếu thốn nựa. Đó chẳng phải là thiên đường, là giấc mơ của con người hay sao?
HD- Nhưng chị ML ơi, HD nghĩ mọi chuyện chưa chắc sẽ tốt như chị nghĩ đâu. Này nhá: 90–99% công việc hiện nay không còn,tài xế, công nhân, nông dân robot làm thay hết rồi.Giáo viên, bác sĩ, kế toán AI làm nhanh và chính xác hơn.Ngay cả lập trình viên, nhà báo, luật sư, bác sĩ, họa sĩ....cũng bị AI cạnh tranh.Xã hội không còn việc làm.Vậy lúc ấy xã hội sẽ ra sao?
TH- Chắc sẽ có mấy kịch bản sau: Nhà nước phải đánh thuế sản xuất robot để tài trợ cho dân, đểai cũng được hưởng cuộc sống đầy đủ.Lúc ấy con người theo đuổi nghệ thuật, tôn giáo, sáng tạo, khoa học, gia đình.Robot phục vụ con người như máy móc phục vụ chúng ta hiện nay.Đây là viễn cảnh tốt nhất, nhưng đòi hỏi chính trị phải minh bạch và phân phối tài sản phải công bằng. Nhưng xã hội vẫn phân chia giai cấpvì nhà giàu sở hữu robot còn người nghèo thất nghiệp. Ai sở hữu hàng tỷ robot thì thành “siêu tỷ phú”.Nhà nước phải ra luật giới hạn quyền sở hữu robot.Nếu không, xã hội dễ rơi vàobất ổn, bạo loạn, di dân sẽ gia tăng....
ML- ML lại thấy những nguy mới nếu xã hội chuyển sang mô hình độc tài công nghệ, cho nên ai kiểm soát robot vàhệ thống AI thì cũnng kiểm soát toàn xã hội. Lúc ấy sẽ nảy sinh hệ thống giám sát tự động nên quyền riêng tư sẽ biến mất, vì con người phụ thuộc hoàn toàn vào công nghệ. Ở Trung Cộng hiện nay nhà nước đã áp dụng mô hình này đấy.
HD- Một câu hỏi tiếp theo là khi robot thông minh hơn con người như ông Elon Musk và một số khoa học gia đã nói, thì chuyện gì sẽxậy ra? Họ cho rằng AI sẽ tự đưa ra mục tiêu riêng, nó có thể ưu tiên mục tiêu của nó hơn mục tiêu của con người.Thứ hai nều Robot quân sự vượt khả năng kiểm soát, thì chiến tranh giữa robot với con người gần như không thể tránh khỏi!
TH- Để trả lời cho câu hỏi: Nếu con người không phải làm gì nữa vì robot và AI làm hết mọi việc, thì xã hội loài người sẽ ra sao? Trong lịch sử, con người luôn phải lao động để sống còn. Nếu robot làm hết, thì con người tách khỏi gánh nặng sinh tồn.Có thể con người bắt đầu tìm ý nghĩa mới của cuộc sống“Cuộc đời mình có mục đích gì?”“Mình sống để làm gì?”.Có thể con người sẽ tập trung vàonghệ thuật, âm nhạc,tôn giáo, tâm linh,khám phá khoa học, du lịch vũ trụ...Một số người sẽ phát triển vượt bậc phát minh nhưng thứ mớ. Một số sẽ chìm trong giải trí vô độ, mất động lực sống, có người “thăng hoa”, có người “lụi tàn”.Vì ai cũng sống đầy đủ, xã hội sẽ tổ chức lại hoàn toàn.Về đường dài, con người tiến hoá theo hai hướng, một làsống thoải mái, an nhàn, sáng tạo, tận hưởng.Hai làcon ngườitích hợp AI vào nãobộ, kéo dài tuổi thọ 200–500 năm đểđi lên sao Hỏa, mặt trăngxây dựng nền văn minh liên hành tinh.Con người rời khỏi trái đất đến các hành tinh khác...
ML. Vậy Nếu AI có thể suy nghĩ, sáng tạo, triết lý, viết nhạc, viết sách, nghiên cứu khoa học… tốt hơn con người, thì con người còn là gì?
HD- HD nghĩ con người mất độc quyền về trí tuệ, từ hàng triệu năm nay, con người đứng đầu hành tinh vì não bộ vượt trội. Vậy khi AI có thểsuy luận nhanh hơn,sáng tạo vô hạnkhông mệt mỏi, giải quyết dữ liệu khổng lồ… thì con người không còn là loài thông minh nhất nữa. Lúc ấy con người sẽ phải tự hỏi lại chính mình loài người là gì? Là “sinh vật lao động, trải nghiệm, cảm xúc”? Tuy AI có thể sáng tác nhạc, nhưng nó không thể trải nghiệm nỗi buồn, tình yêu, nỗi cô đơn, nhớ nhà, tha thứ, ăn bát phở nóng, ôm con, nghe tim mình đập. Vì Con người trở thành một loài sống bằng cảm xúc, bằng tình cảm, không phải bằng năng suất.
TH. Những điều anh HD nói thì các khoa học gia đang nghiên cứu để con người “hợp nhất” với AI như cấy chip điện tử thần kinh để nâng cấp trí nhớ, tăng tốc độ suy nghĩ. chia sẻ tri thức trực tiếp với AI, kéo dài tuổi thọ 200–500 năm. Ngược lại viễn cảnh tiêu cực là con người lệ thuộc vào AIthì con người sống sung túc nhưng thiếu vai trò, giống như động vật trong sở thú cao cấp.Không khổ, nhưng không còn trung tâm của mọi thứ nữa! Điều ấy thật là buồn đấy!
ML. Vậy qua những gì chúng ta vừa bàn đến. ML có kể kết luận rằng, nếu AI làm được mọi việc, kể cả suy nghĩ thì con người vẫn không biến mất nhưng sẽ chuyển sang vai trò mới: loài có cảm xúc, loài ý có nghĩa.Con người sống đúng bản chất nhất của mình:Yêu thương, suy nghĩ,cảm nghiệm và sáng tạo. Đúng vậy không?
HD- Vì đây chỉ là những suy luận và phỏng đoán thôi, nên chúng ta cứ tạm kết luận như vậy đi.
TH- OK, chắc lần sau chúng ta sẽ bàn đến các ứng khác của Robot và AI, sẽ rất thú vị......
No comments:
Post a Comment