(Minh Nguyệt) Kính thưa quý thính giả, trong câu chuyện mới đây ở Đà Nẵng, khi ông Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường đứng ra “giải thích” ý kiến thay cụm từ xả lũ bằng một thứ ngôn ngữ ngoằn ngoèo dài gần bằng… nỗi khổ của nông dân vùng hạ lưu mỗi mùa nước đổ. Dân mạng xã hội đặt câu hỏi liền: Nhà cầm quyền phải lo cho dân, hay chỉ lo cho… chữ?
Mời theo dõi với các nhân vật quen thuộc:
Lũ về kêu một tiếng thôi,
Thêm cả cụm chữ làm tôi hết hồn. (Ông Ba)
Dân quê đâu có chữ nhiều,
Nghe mấy ổng nói liêu xiêu cả người.!(Cô Sáu)
(Hải Sơn) Và bây giờ mời quý vị cùng theo dõi vở kịch vui: “Không Quen … Điều Tiết, Qua Tràn, Xả Xâu”, xin được phép bắt đầu …
(Quán cà phê Sáu Luậtvào buổi sáng. Trên bàn là tờ báo có in dòng chữ: Giờ không gọi là xả lũ, mà nên gọi là “vận hành điều tiết qua tràn xả sâu”. Ông Ba đọc xong lên tiếng ngay)
Ông Ba: - Trời đất ơi, bữa nay báo đăng ý kiến của quan chức nhà nước: “Không nên gọi là xả lũ nữa, mà là vận hành điều tiết qua tràn xả sâu.” Tui hỏi thiệt hai người: nếu tui cứ nói “xả lũ” thì có bị… lạc hậu không vậy?
Anh Bảy:(đang gọt ổi, cà khịa) - Không lạc hậu đâu ông Ba. Nhưng nói vậy không đúng “quy trình ngôn ngữ!” Phải nói: “Lũ không hề bị xả, lũ chỉ được hỗ trợ di chuyển theo quy trình thôi”.
Cô Sáu:(bật cười) - Trời, mấy quan chức nước ta bây giờ đẻ chữ nhanh hơn gà đẻ trứng.Hồi xưa mất điện ta gọi là “cúp điện”; bây giờ mấy ổng kêu “tiết giảm phụ tải để tối ưu hóa lưới phân phối”. Hay khi kẹt xe thì gọi là “ùn ứ do dòng chảy phương tiện tăng đột biến”. Oh my god!
Ông Ba: (thêm mắm) - Còn tui chạy xe ôm bị té do ổ gà, tụi nó xuống nói: “Ổ gà không tồn tại, chỉ có hốc kỹ thuật chờ hoàn thiện!” Bà con nghe xong điếc luôn. Mà nghĩ hoài, không hiểu tại sao mình bị điếc?
Anh Bảy:(dặm muối) - Mà tui nghĩ cũng hay nha. Mai mốt tui bán trái cây bị khách chê đắt, tui nói liền: “Không phải giá cao, mà là chủ trương điều chỉnh chỉ số hương vị theo nhu cầu thị trường”. Bảo đảm khách đứng hình luôn cho mà coi … Ha ha ha.
Cô Sáu:(xỉa xói) - Đừnggiỡn chứ anh Bảy! Anh sẽ bị chửi liền cho mà coi. Anh biết quá mà, mấy ông quan chức nói câu gì cũng lấp lửng. Chẳng hạn câu “tập trung rà soát để hướng đến việc xem xét khả năng xử lý theo thẩm quyền được cho phép”. Nghe xong, tui không biết có phải mấy ổng đang nói tiếng Việt không nữa…
Ông Ba:(xen vào) - Bởi vậy, tui nghi bữa nào có họp báo, mấy ổng sẽ nói một tràng:“Không phải dân bị thiệt hại, mà là người dân tạm thời chịu tác động trong giai đoạn chuyển tiếp” cho mà coi. Thiệt hại mà đổi thành “tác động”, nghe nhẹ như gió thoảng vậy, phải không Bảy?
Anh Bảy:(nói mỉa) – Cái đó gọi là giảm đau bằng mồm đó ông Ba!Để tui thí dụ cho nghe nè.Nhằm khi cá bị chết, họ nói:“Không phải cá chết, mà là cá mất khả năng tiếp tục bơi lội”.
Cô Sáu:(vuốt theo)– Gặp trường hợp nhà bị lún, họ bảo: “Không phải lún nhà, mà là nền móng tự do điều chỉnh độ cao”. Đó, tui nói vậy là đã đạt tới đỉnh cao trí tuệ “lòi” người chưa hả? Ha ..ha ..ha ..
Ông Ba:(cho tới luôn) - Mai này tới đón khách trễ, tui sẽ không nói: “tui ngủ quên”, mà sẽ nói: “Thời điểm xuất phát của phương tiện bị điều chỉnh để phù hợp với nhịp sinh học”. Đỉnh không? Ha ..ha ..ha.
Anh Bảy:(vò đầu) - Tui nghĩ nếu mai này lỡ có lỗ vốn, vợ hỏi, tui sẽ trả lời:“Anh không xài tiền phung phí, anh chỉ tái cơ cấu tài chính cá nhân theo hướng… tụt dốc mà thôi”. Được không, ông Ba?
Cô Sáu:(vỗ bàn) - Tới lượt tui nè!Hôm bữa tui cãi lộn với bà hàng xóm, chồng tui ổng hỏi: “Bộ em chửi người ta hả?”. Tui đáp liền:“Đâu có! Em chỉ nâng cao âm lượng để tối ưu hóa khả năng truyền đạt thông tin thôi mà”. Ha ..ha ..ha ..
Cả ba người cười ngả nghiêng một lúc. Sau đó …
Ông Ba:(gợi ý) - Tui đề nghị hay là ba đứa mình thử đổi dịch tiếng dân thành tiếng quan. Được không?
Anh Bảy:(mừng rỡ) - Ý kiến hay!Ví dụ: “sạt lở” dịch ra tiếng quan sẽ thành gì?
Cô Sáu:(nhanh nhẩu giơ tay như giáo sư thứ thiệt) - “sạt lở” thì dịch là “biến động địa tầng không mong muốn nhằm tái cấu trúc cảnh quan tự nhiên”.
Ông Ba:(hỏi tiếp)–Còn “Tăng giá điện”?
Anh Bảy:(trả lời ngay) -Điều chỉnh mức thu đồng bộ để khuyến khích người dân tiêu thụ có ý thức.
Cô Sáu:(giành hỏi) - “Trễ lương” thì dịch sao ông Ba?
Ông Ba:(chậm rãi trả lời) - Hoãn chu kỳ chi trả để bảo đảm cân đối nguồn lực tài khóa, chứ còn sao nữa?(nói luôn)–Quay trở lại, nghĩ cho cùng, mấy ổng ở trên đổi tên xả lũ đâu có giải quyết được gì.Lũ vẫn vô nhà dân. Chỉ có… chữ là thay hình đổi dạng.
Anh Bảy:(gật gù) - Chữ nghĩa mà dùng sai chỗ, nó không thể che giấu được lỗi lầm đâu…Nó chỉ làm người ta mất niềm tin nhanh hơn lũ cuốn.
Cô Sáu:(chốt hạ) - Đúng rồi! Muốn dân tin thì đừng đổi chữ, mà phải đổi cách làm kìa. Còn mấy cái từ “luộm thuộm” đó…Xin lỗi, dân tụi tui nghe xong chỉ muốn tìm chỗ xả… bực tức mà thôi!
Ông Ba:(thở dài) - Cái này gọi là chữ nghĩa đi trước, trách nhiệm thì đi sau, còn dân đen thì… chìm trong dòng nước lũ.
Anh Bảy:(cười ruồi)Tui nói thiệt nghen, nghe cái cụm từ mới này xong, tui thấy lũ còn đáng yêu hơn mấy ông đặt chữ nữa.
Cô Sáu:(vừa cười vừa lắc đầu) - Hồi đó coi phim kiếm hiệp nhiều có thể bị “tẩu hỏa nhập ma”, giờ đọc báo nhà nước tui bị “tẩu ngữ nhập tâm”. Lúc xả lũ sao không nói trước cho dân biết để chạy. Đằng này, dân chưa kịp hiểu mấy ổng nói gì thì nước đã tràn tới… cần cổ rồi. Thiệt là khổ ghê luôn vậy đó …
(Ngâm)
Anh Bảy:Lũ trôi mất mấy ngàn nhà,
Quan ngồi chế chữ nghe mà ứa gan …
Ông Ba:Dân quen gió bão cơ hàn,
Không quen…“Điều Tiết. Qua Tràn. Xả Sâu” …
Cả Ba: (cười vang):Ha… ha… ha…không quen điều tiết - Ha… ha… ha… qua tràn xả xâu …?
Màn Từ Từ Hạ
No comments:
Post a Comment